Autor: Andrzej Bochacz

Człowiek z wizją – Rozmowa z Andrzejem Bochaczem, twórcą Legionowskiej Pracowni Witraży 12U

Opublikowano 5 października 201123 marca 2016 przez Andrzej Bochacz

Michał Wróblewski

Informatyk i majsterkowicz, dla którego w życiu ważna jest nie tylko technologia, ale i artystyczna wrażliwość. Andrzej Bochacz – założyciel portalu polskiemuzy.pl poświęconego polskiej sztuce. Twórca legionowskiej pracowni witrażu 12U i człowiek, który chciałby aby nasze miasto zyskało nowy symbol – właśnie witraż. Cierpliwość, konsekwencja i pogoda ducha to jego sposób na zmianę otaczającego nas świata w miejsce pełne kolorowych szklanych obrazów.

Mógłby Pan pokrótce opowiedzieć jak przebiega robienie witraża oraz ile to trwa?

Wszystko zależy od tego jak witraż jest skomplikowany. Witraże, które składają się z kilkunastu – kilkudziesięciu elementów są zajęciem, któremu trzeba poświęcić kilka godzin. Natomiast jeśli witraż ma powiedzmy 500 elementów, to jest to praca na tydzień do dwóch tygodni Jeśli chodzi o robienie witraży to uznane są dwie technologie. Z pierwszą z nich spotykamy się w Kościołach. Jest to klasyczny witraż robiony w technice w profilach ołowianych. Jest to technika stosowana od stuleci. Witraże w tej technice, które zachował)’ się do naszych czasów, pochodzą z początku dziesiątego stulecia. Technika ta była łatwa do zastosowania. Elementy szklane wstawiano w profile ołowiane, po czym uszczelniano przerw)’ między profilami a szkłem za pomocą kitu o specjalnym składzie. Witraż był na tyle sztywny, że można było go wykorzystywać jako przeszklenie okienne. Jeżeli taki witraż byt barwiony to pełnił on funkcję ozdobną w kościołach czy w pałacach. Dużą pracę wykonywał wtedy malarz. Podmalowywał on poszczególne części witraża, by widoczne byty na nim twarze, stroje oraz inne elementy przedstawionego obrazu. Jeśli było to przeszklenie bardziej przezroczyste, to spełniało funkcje oszkleniowe, ponieważ wykonanie typowego szklą okiennego było w tamtych czasach bardzo drogie. Drugą technologię produkcji witrażu opracował Louis Comfort Tiffany. Wymyślił on, że krawędzie szklą oklei taśmą miedzianą i w ten sposób przygotowane elementy przyłoży do siebie i zlutuje ze sobą cyną. Tak powstają witraże, które dziś są powszechne np. w po staci abażurów czy przeszkleń w oknach. Wraz z tą technologią pojawiły się gatunki szklą nieprzeziernego, które mają fascynujące barwy i przejścia kolorystyczne.

Czy ma Pan opatentowaną własną technikę produkcji?

Od kilku miesięcy promuję nową autorską technologię „12U”. Zaczęło się od zlecenia wykonania witraża, który w całości musi być wystawiony na działanie warunków atmosferycznych. Ani witraż klasyczny w ołowiu, ani witraż Tiffany nie był w stanie spełnić kryteriów odporności na warunki atmosferyczne. Jeżeli woda wpłynęłaby w dowolną szczelninę w takim witrażu i potem zamarzła, to witraż by się rozpadł. W technologii „12U” witraż wklejony jest między dwie tafle litego przezroczystego szklą. Całość jest hermetycznie zamknięta, a więc warunki atmosferyczne mają utrudnione zadanie.

Jest jakiś temat, który szczególnie lubi Pan na witrażach? Ludzi, krajobrazy, abstrakcje, a może bardziej baśniowe tematy?

Zdecydowanie flora Ma ona w sobie tak wiele form, kształtów i barw, że daje ogromne możliwości i jest bardzo fascynująca Stąd też jedna z kolekcji – „Polskie kwiaty”. Spośród wszystkich trzech kolekcji, o których wspominałem wcześniej, ludzie najwięcej czasu spędzali oglądając właśnie tę z kwiatami.

Domyślam się, że cykl „Spotkania z witrażami i literaturą” ma na celu spopularyzowanie sztuki witrażu. Może Pan opowiedzieć o początkach tego przedsięwzięcia?

Zaczęło się od Stowarzyszenia easy-Art, które działa od 2006 roku. Jednym z efektów ich działalności są tego typu zjazdy i spotkania Easy-Art prowadzi też warsztaty, na których uczy ludzi jak tworzyć witraże. Niezależnie od tego Stowarzyszenie raz w roku organizuje zjazd. Wtedy pasjonaci i miłośnicy witrażu z całej Polski przyjeżdżają w określone miejsce by razem spędzić czas, wymienić się doświadczeniami, ale też by wykonać jakąś pracę np. witraże na cele charytatywne. W tym roku wraz z easy-Art połączyliśmy zjazd witrażystów z I Ogólnopolskim Konkursem Literackim im. Augustyna Barana. Udało mi się również doprowadzić do tego aby spotkanie odbyło się w Legionowie. Było to o tyle komfortowe rozwiązanie, że Legionowo jest w centrum Polski, a więc wszyscy mogą łatwo tu dojechać. Poza tym spotkałem się z bardzo dużą otwartością i przychylnością ze strony lokalnych władz, co ułatwiło zorganizowania zjazdu u nas.

Jest Pan twórcą portalu www.polskiemuzy.pl Czy może Pan przybliżyć czytelnikom czym zajmuje się portal?

Jest to serwis internetowy poświęcony polskiej sztuce w kraju i zagranicą. Myślę, że po prostu któregoś dnia obudziłem się z pomysłem stworzenia takiego portalu. Portal z jednej strony czerpie informacje z Polskiej Agencji Prasowej prezentując newsy dotyczące polskiej sztuki a z drugiej strony dziennikarze, w poszczególnych działach serwisu, przygotowują opracowania tematyczne. Niezależnie od tego przy portalu funkcjonuje forum dyskusyjne oraz istnieje coś takiego jak portrety, prezentacje, wizytówki – różnie to nazywamy. W tym miejscu twórca może publikować informacje o swojej działalności.

Wywiad ukazał się w „Gazeta Powiatowa”

Witraż oczarował Legionowo – „Spotkania z witrażem i literaturą” w Miejskim Ośrodku Kultury i Urzędzie Miasta

Opublikowano 4 października 20114 lutego 2016 przez Andrzej Bochacz

Michał Wróblewski

Mimo deszczowej aury to były prawdziwie kolorowe trzy dni. Dzięki wysiłkom Stowarzyszenia easy-Art oraz Andrzeja Bochacza, założyciela legionowskiej pracowni witrażu „12U”, mogliśmy z bliska zobaczyć jak robi się obrazy ze szkła. „Spotkania z witrażem i literaturą” obfitowały również w konkursy oraz wykłady poświęcone sztuce witrażu. Ogólnopolski zjazd miłośników obrazów z kolorowego szkła odbył się między 22 a 24 lipca. Spotkania miały miejsce w Miejskim Ośrodku Kultury przy ulicy Norwida oraz w ratuszu.

Pierwszy dzień imprezy rozpoczął się od prac warsztatowo-prezentacyjnych w MOK-u. Członkowie Stowarzyszenia easy-Art, zrzeszającego miłośników witrażu z całej Polski, pokazywali jak wykonywać obrazy ze szkła za pomocą dwóch metod: bardziej klasycznej techniki „Tiffany” (od nazwiska twórcy techniki) oraz w technologii „12U”. Ta druga jest autorskim pomysłem Andrzeja Bochacza, który doprowadził do tego, że tegoroczne „Spotkania z witrażem i literaturą” mogły odbyć się w Legionowie. W technologii „12U” właściwy witraż stworzony z kawałków kolorowego szkła wklejany jest między dwie tafle litego przezroczystego szkła. Całość jest hermetycznie zamykana, dzięki czemu szkodliwe dla witraża warunki atmosferyczne mają utrudnione zadanie.

Podczas gdy w MOK-u pokazywano jak tworzyć witraże w ratuszu rozpoczął się pierwszy wykład „Witraż w technologii 12U” prowadzony przez Andrzeja Bochacza W tym samym czasie, czyli o godzinie 12:00, w Urzędzie Miasta otwarto wystawę witraży oraz projektów konkursowych witraży o tematyce Euro 2012. Goście oglądający prace mogli głosować na swoich faworytów, którzy na koniec „Spotkań” mieli otrzymać nagrody.

Pierwszy dzień imprezy zwieńczył wykład „Jak zrobić witraż?” poprowadzony przez Dawida Zborowskiego

Drugi dzień „Spotkań z witrażem i literaturą” otworzyły również prace warsztatowo-prezentacyjne w MOK-u, gdzie kontynuowano tworzenie i omawianie witraży w technice „Tiffany” i „12U”. Równocześnie z warsztatami raz jeszcze udostępniono wystawę witraży oraz projektów witraży dotyczących Euro 2012 tak by kolejni goście mogli zagłosować na najlepsze prace.

Główna część całej imprezy odbyła się właśnie drugiego dnia. Spotkanie miało miejsce o godzinie 14:00 w Sali Widowiskowej. W trakcie tej części imprezy wręczono nagrody w I Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Augustyna Barana. Do konkursu zgłoszono 390 utworów. W skład komisji oceniającej prace weszli: Agnieszka Kluba, Andrzej Skrendo, Krzysztof Masłoń, Krzysztof Urbański, Elżbieta Kensy oraz Krystyna Skorupska. Pierwsze miejsce otrzymał Stach Szulist. Drugie miejsce wywalczył Marcin Kowalczyk. Trzecie miejsce przypadło w udziale Annie Piliszewskiej. Komisja przyznała również cztery wyróżnienia oraz nagrody dodatkowe w postaci dyplomów i nagród książkowych za wyrównany poziom artystyczny dwudziestu wybranych prac.

Podczas spotkania w Sali Widowiskowej odbyły się również dwa wykłady: „Urok krakowskich witraży” (Andrzej Bochacz) oraz „Czym faktycznie jest sztuka witrażu?” (Dawid Zborowski). Na koniec spotkania w Sali Widowiskowej wystąpił zespół Trio Strobla, czyli Janusz Strobel wraz z towarzyszącymi mu muzykami: Mariuszem Bogdanowiczem oraz Piotrem Biskupskim.

Drugi dzień imprezy zwieńczył koncert poezji śpiewanej w wykonaniu Marka Gordzieja do jego autorskiej muzyki oraz prezentacja witraży w świetle pochodni. Ogłoszono również wyniki konkursu na witraż o tematyce Euro 2012. Spośród piętnastu prac nagrodzono pięć. Pierwsze miejsce otrzymała Anna Czopor z Wesołej, drugie miejsce Sławomir Gortych z miejscowości Bolesławie, dwa trzecie miejsca duet Elżbieta Kowalska i Agnieszka Gacek z easy-Art oraz Anna Dąbrowska z Warszawy i czwarte miejsce Andrzej Malinowski z Terespola.

Ostatni dzień „Spotkań z witrażem i literaturą” skupił się na wykończeniowych pracach w MOK-u. Efektem pracy członków Stowarzyszenia easy-Art są dwa witraże, które zawisną w Miejskim Ośrodku Kultury i jeden duży witraż prezentujący wybrane daty z historii naszego miasta oraz symbole Legionowa.

Efekt prac warsztatowych podczas "Spotkań z witrażem i literaturą - Legionowo 2011" - grupa easy-art — Efekt prac warsztatowych podczas „Spotkań z witrażem i literaturą – Legionowo 2011” – grupa easy-art

To były trzy dni intensywnej pracy i rozmów. Spotkaliśmy się z bardzo dużym zainteresowaniem mieszkańców Legionowa, którzy odwiedzali nas głównie w MOK-u. Z dużym zaciekawieniem śledzili jak powstają witraże. Z kolei twórcy witraży dzięki ogromnemu poświęceniu i pracy do późnych godzin nocnych byli w stanie ukończyć zaplanowane zadania. Udało się stworzyć dwa witraże dla MOK-u oraz jeden duży witraż, który zawiśnie w Urzędzie Miasta i zainicjuje cykl witraży pod jeszcze roboczą nazwą „Okruchy Czasu”. Witraże będą prezentować historię naszego miasta a być może nawet regionu. Uważam, że „Spotkania” wypadły naprawdę interesująco. Było sporo wydarzeń towarzyszących warsztatom w MOK-u. Odbyły się cztery wykłady, dwa koncerty i rozstrzygnęliśmy dwa konkursy. Z tego co mi wiadomo pojawiło się wiele nowych osób chętnych do współpracy z easy-Art. Obawiałem się, że tegoroczny zjazd może spotkać się z mniejszym zainteresowaniem, jednak ostatecznie było nadspodziewanie dobrze. Jesteśmy wdzięczni wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że „Spotkania z witrażem i literaturą” mogły odbyć się w Legionowie – tak tegoroczne „Spotkania z witrażem i literaturą” podsumował ich współorganizator Andrzej Bochacz

Artykuł pochodzi z „Gazety Powiatowej”