Witraż był i jest integralną częścią kościoła, dlatego niezwykłe znaczenie ma symbolika kolorów witraży.
Choć pochodzenie witraży jest kwestią dyskusyjną, ludzie często kojarzą je jednak z chrześcijaństwem, ze względu na ich obecność w praktycznie wszystkich kościołach i katedrach. W Europie i wielu innych krajach, w tym nawet w Izraelu czy w Stanach Zjednoczonych, te wspaniałe kolorowe okna zaszczepiają w wyobraźni oglądających ich ludzi fragmenty biblijnych przekazów .
Z tego powodu „Biblia dla ubogich”, jak popularnie nazywano kiedyś witraże, jest aktualnie tematem wielu dyskusji.
W czasach średniowiecznych ubodzy ludzie byli przeważnie analfabetami. Dlatego też przedstawienie wydarzeń biblijnych w witrażach było jedynym sposobem na dotarcie do mas, by umożliwić im zrozumienie wydarzeń opisanych w Biblii i wyniesienie z nich odpowiedniej nauki.
Niezależnie od roli witraży w kościołach nie można zaprzeczyć, że były i są przede wszystkim wyjątkową, piękną, barwną dekoracją.
Oprócz przesłania zawartego w przedstawianych, charakterystycznych obrazach biblijnych, witraże posiadają jeszcze inną możliwość przemawiania do wyobraźni podziwiających je wiernych, dzięki symbolizmowi określonych kolorów.
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że użyte przy tworzeniu szybek witraży barwy nie były przypadkowe a ich dobór był dokładnie przemyślany i zgodny z pewnym kościelnym kanonem. Kolory miały nieść ze sobą pewne przesłanie i były ściśle powiązane z kolorystyką, jaka odnosiła się do pewnych uczuć, emocji i biblijnych postaci.
Gdy wchodzimy do kościoła naszą uwagę przykuwa piękno barwnych okien i nie zdajemy sobie sprawy, jak ważna jest symbolika kolorów witraży.
W chrześcijańskich kościołach, na całym świecie, kolory stosowane w witrażach zdobiących ściany i przedstawiających uświęcone fragmenty Biblii mają ogromne znaczenie, którego istnienia nie jesteśmy świadomi.
Czerwony : reprezentuje krew Chrystusa, obrazuje silne emocje, takie jak miłość czy nienawiść. Użycie tej barwy służy przypomnieniu o cierpieniu i poświęceniu Jezusa. Często także kolor ten związany jest z męczeństwem świętych.
Niebieski : to naturalnie kolor nieba. Symbolizuje nadzieję, szczerość i pobożność. Kolor ten jest również często związany z postacią Dziewicy Maryi.
Zielony : kolor trawy, zieleni jest więc oznaką wiosny, wzrostu, ale także odrodzenia, zwycięstwa życia nad śmiercią. Barwa ta symbolizuje wiarę, nieśmiertelność, ale także kontemplację.
Biały : to kolor, który reprezentuje zawsze czystość i niewinność. Biel jest często związana na obrazach z Bogiem.
Czarny : Dość rzadko można spotkać czarny kolor w kolorystyce witrażowej. Kolor ten ma, ajk łatwo można się domyśleć bliskie powiązanie z śmiercią.
Żółty : chociaż kolor ten używany jest czasem do symbolizowania zdrady, na przykład w obrazach przedstawiających Judasza, zdecydowanie częściej jest używany do nadania barwy aureolom świętych. To również kolor symbolizujący boskość, moc i chwałę.
Fioletowy : uważa się, że Chrystus nosił fioletowy strój przed ukrzyżowaniem, więc kolor ten nie bez powodu stał się symbolem cierpienia i wytrzymałości. Fioletowy jest również używany do obrazowania królestwa Bożego lub samego Boga Ojca. Symbolizuje także miłość, prawdę i pasję.
Szary : to kolor symbolizujący pokorę i żałobę, ale reprezentuje również nieśmiertelność ducha.
Brązowy : kolor ten symbolizuje duchową śmierć i zrzeczenie się rzeczy świata.
Jak widać mamy do czynienia z całą paletą kolorów używanych w sztuce witrażowej, wykorzystywanej w tworzeniu sakralnych okien, nic więc dziwnego, że za każdym z nich istnieją głębokie znaczenia, które pozwalają nam teraz interpretować je w zupełnie nowy sposób.
