Poznając najwspanialsze dzieła witrażowe na świecie nie można pominąć tak wybitnego, jakim są imponujące witrażowe sufity Mauzoleum Cypress Lawn w San Francisco.
Cmentarz Cypress Lawn istnieje od 1892 roku i jest miejscem pochówku najbardziej znanych i wpływowych rodzin z San Francisco oraz z całej Kalifornii. Wspaniałe budynki i pomniki, upamiętniające wybitne osobistości tu spoczywające, zostały zaprojektowane i wykonane przez czołowych architektów, rzeźbiarzy i witrażystów XX wieku. Prawdopodobnie znajduje się tutaj dużo więcej dzieł sztuki aniżeli w wielu muzeach na świecie. Między innymi budowle Mauzoleum kryją w sobie ponad 10 tysięcy metrów kwadratowych wyjątkowo pięknych, barwnych szklanych sufitów.
W 1906 roku budynki biura cmentarza Cypress Lawn w San Francisco zostały zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi. Założyciel Mauzoleum Hamden Nobel zatrudnił wówczas wybitnego architekta Bernarda Cahilla, specjalistę w dziedzinie projektowania architektury cmentarnej, do stworzenia koncepcji nowych katakumb, mauzoleum oraz budynków biura. W dorobku sławnego architekta znajdowały się takie realizacje, jak Independent Oreder of Odd Fellows w San Francisco, budynek cmentarza Evergreen Memorial w Oakland, Mauzoleum Św. Marii Cmentarza w Sacramento czy budynek Diamond Head Memorial w Honololu.
Nowy projekt biura Mauzoleum autorstwa Bernarda Cahilla był utrzymany w stylu śródziemnomorskim. Wkrótce rozpoczęły się również jego prace koncepcyjne nad wyglądem samego, wielkiego Mauzoleum. Cahill, w swojej wizji tej budowli, widział ją przenikniętą wspaniałym, naturalnym światłem, przefiltrowanym przez niezwykle barwne tafle szkła. Wierzył w to, że antidotum na ciemność śmierci, której w końcu dotyczy to miejsce, będzie obfitość światła i żywych kolorów. Warto nadmienić, że żadna z ogromnych płaszczyzn szklanych sufitów Mauzoleum nie ma charakteru sakralnego. Do wnętrz budynków nie dociera również żadne inne światło oprócz naturalnego.
Bezcenna dzieła sztuki witrażowej to również imponujące witrażowe sufity Mauzoleum Cypress Lawn w San Francisco
Najbardziej zachwycają witrażowe sufity, które znajdują się w najwcześniej zbudowanych katakumbach, ukończonych przed I wojną światową, gdy zakazany był import znanych na całym świecie witraży, wykonywanych przez specjalistów sztuki witrażowej z Anglii i z Niemiec. Szklane, opalizujące sufity w katakumbach zostały zaprojektowane przez artystów witrażystów z Zachodniego Wybrzeża Stanów Zjednoczonych. Wśród nich najbardziej znani to bracia Harry i Bert Hopps z United Glass Company z San Francisco. Firma ta była odpowiedzialna, między innymi, za wykonanie tak wspaniałych dzieł sztuki witrażowej, jak szklana kopuła w domu towarowym City of Paris oraz kopuł witrażowych w banku Hibernia, hotelu Palace i ratuszu w San Francisco.
Witrażowe sufity katakumb i mauzoleum Cypress Lawn wypełniają niezwykle intensywne barwy. Dominuje wiosenna zieleń, soczysta czerwień i niebiański lazur. Rysunek witraży to mieszanina stylu klasycystycznego i wczesnej secesji , Art. Deco. Witraże wypełniają wspaniałe roślinne i geometryczne wzory, różnorodność nie tylko stylów, ale i formy.
Cmentarz Cypress Lawn to nie tylko wspaniałe witrażowe sufity, ale również piękne, barwne okna w dwóch kaplicach. Zbudowana w 1892 roku, czyli w chwili powstania całego cmentarza, kaplica Noble, nosząca imię założyciela tego miejsca, to prawdziwe dzieło sztuki z zachwycającymi, starymi witrażami, które zostały odrestaurowane. W drugiej kaplicy znajdują się piękne, barwne witraże wykonane współcześnie na wzór sławnych witraży Tiffany. Z tego też powodu kaplica ta nosi imię sławnego twórcy secesyjnych witraży.
Choć Cypress Lawn to miejsce smutnych pożegnań, to jednak Bernadrowi Cahilla udało się zrealizować zamierzenia i światło emanujące z zaprojektowanych przez niego sufitów witrażowych rozprasza mrok wiecznej ciemności.
