Tag: art deco

Jacques Grüber – mistrz szkła z Nancy

Opublikowano przez

Francuski stolarz i twórca szkła, Jacques Grüber, urodził się 25 stycznia w 1870 roku w Sundhouse w północno-wschodniej Francji.

Swoją edukację artystyczną rozpoczął w Szkole Sztuk Pięknych w Nancy. Dzięki stypendium dla studentów udało mu się wyjechać do Paryża, gdzie uczył się w słynnej Ecole des Beaux Arts oraz w Ecole des Arts Décoratifs. Wśród jego nauczycieli byli Gustave Moreau oraz Pierre-Victor Galland.

Po powrocie do Nancy Grüber został profesorem w lokalnej Szkole Sztuk Pięknych, w której zaczynał swoją edukację. Szybko też nawiązał współpracę z takimi artystami jak Gallé, Majorelle, Prouvé czy bracia Daum, którzy byli już wtedy uznanymi twórcami cenionymi przez publiczność i kolekcjonerów.

Grüber rozwijał się w różnych aspektach sztuki dekoracyjnej. Zajmował się produkcją mebli, introligatorstwem, projektował menu dla restauracji. Szczególnie owocna okazała się współpraca z firmą Daum Frères. Artysta zajmował się w niej projektowaniem i dekoracją szkła. Wśród jego prac z tego okresu pojawiały się liczne projekty oryginalnych wazonów.

Od 1896 roku w jego twórczości Grübera zaczęły coraz częściej pojawiać się witraże. Niedługo później założył własne studio, w którym specjalizował się w obróbce szkła i produkcji witraży. Na początku I wojny światowej wyjechał do Paryża i tam tworzył już do swojej śmierci w 15 grudnia 1936 roku.

W czasie trwania swojej bogatej kariery, artysta współpracował z licznymi rzemieślnikami i przemysłowcami działającymi w różnych dziedzinach. Witraże Grübera  wyróżnia wyraźnie widoczna energia i dynamizm kształtów. Często przedstawiają one krajobrazy.  Wiele z jego witraży zostało umieszczonych w muzeum l’Ecole de Nancy, zdobią też Ecole des Arts Decoratifs w Paryżu oraz wiele innych francuskich budowli. Gruber miał swój udział w stworzeniu niesamowitej, szklanej kopuły w galerii Lafayette w Paryżu. Niezwykle oryginalnym połączeniem jego meblarskiej pasji z twórczością witrażową są  szklane panele umieszczane w drewnianych meblach.

Styl Grübera to doskonały przykład ewolucji od Art Nouveau do Art Deco. Jego prace inspirowane są naturalizmem i symbolizmem. Wyróżnia je wyjątkowa graficzna jakość. Z czasem coraz częściej pojawia się opalizujące, grube szkło, motywy liści, kwiatów, kwitnące drzewa. Artysta zaliczany jest do drugiego pokolenia twórców Szkoły z Nancy.

Piękno zaklęte w szkle – twórczość René Lalique’a

Opublikowano przez

Znany przede wszystkim jako wybitny jubiler okresu secesji, René Lalique był niezwykle wszechstronnym artystą o dużej fantazji, który odegrał ogromną rolę w rozwoju sztuki użytkowej. Wielobarwne szkło, wykorzystywane często w nietypowy sposób, było jednym z istotnych elementów jego dzieł.

René Jules Lalique urodził się 6 kwietnia 1860 roku w Aÿ we Francji. Początkowo uczył się rysunku i rzemiosła artystycznego w Collège Turgot w Paryżu, następnie studiował w Ecole des Arts Décoratifs oraz w Sydenham College w Londynie. Lalique podejmował współpracę z najważniejszymi przedsiębiorstwami jubilerskimi, w końcu założył własne.

Wyróżnił się jako niezwykle oryginalny producent biżuterii w stylu Art Nouveau. W swoich dziełach stosował nie tylko szlachetne i półszlachetne kamienie, ale też masę perłową czy kość słoniową. Jego biżuteria ozdobiona była elementami ze szkła, a czasem nawet w całości z niego wykonana. Było to bardzo nowatorskie podejście.

Lalique marzył o tym, aby piękne przedmioty były łatwo dostępne dla każdego. Dążył do opracowania techniki, dzięki której jego projekty mogłyby być produkowane na masową skalę. Na początku XX wieku artysta otworzył sklep przy 24 Place Vendôme, gdzie sprzedawał nie tylko swoją oryginalna biżuterię, ale także wyroby ze szkła, jak np. ozdobne wazony, misy, flakony, świeczniki.

Twórczość Lalique’a zwróciła uwagę znanego producenta perfum, Françoisa Coty. W 1908 roku nawiązali współpracę, w ramach której Lalique zaczął projektować flakony do perfum. Była to prawdziwa rewolucja. Wcześniej sprzedawano je po prostu w szklanych fiolkach, tak jak leki. Flakony Lalique’a nie tylko stanowiły piękną oprawę perfum, ale same w sobie były małymi dziełami sztuki.

Od 1910 roku Lalique skupił się wyłącznie produkcji szklanych przedmiotów utrzymanych w stylu Art déco. Wśród jego wyrobów duże wrażenie robiły te łączące przezroczyste szkło z jego mleczną odmianą. Stosował też emalie i patynę, a do swoich prac włączał elementy sztuki witrażowej. Jego dziełem były kryształowe szyby w wagonach Orient Expressu, które zaprojektował w 1925 roku.

René Lalique zmarł 1 maja 1945 roku w Paryżu. Uznawany jest za jednego z najbardziej uzdolnionych jubilerów wszechczasów. Również jego szklane flakony, wazony czy misy przyniosły mu wielką sławę i do dziś znajdują się w kolekcjach muzeów na całym świecie, a na aukcjach dzieł sztuki osiągają zawrotne ceny. Zarówno przy tworzeniu biżuterii, jak i dzieł ze szkła, artysta chętnie sięgał po inspiracje z natury. Charakterystyczne dla niego motywy to kwiaty, liście i roślinne ornamenty.

Europejscy twórcy witraży w pierwszej połowie XX wieku

Opublikowano przez

Przełom XIX i XX wieku to okres kiedy królowała secesja, a sztuka witrażowa przeżywała prawdziwy rozkwit. Witraże stały się jedną z powszechnych dekoracji nie tylko w kościołach, ale też w budynkach świeckich, a nawet w zwykłych domach. Kolorowe okna, a także inne wyroby ze szkła, były jednym z najważniejszych elementów wystroju wnętrz. Po I wojnie światowej tendencja ta nie była już kontynuowana na tak wielką skalę. Mimo to można wyróżnić europejskich artystów działających w pierwszej połowie XX wieku, których twórczość witrażowa miała ogromne znaczenie dla dalszego rozwoju tej dziedziny sztuki.

Witraże złożone wyłącznie z elementów geometrycznych tworzył na początku XX wieku amerykański architekt Frank Lloyd Wright. Jednym z jego pierwszych projektów był witraż przeznaczony do domu B. Harleya Bradleya w Kanakee w stanie Illinois, którego linearny rysunek i zgeometryzowana kompozycja zapowiadają stylistykę art déco.

Wśród niemieckich twórców wyróżnił się Johan Thorn Prikker, który początkowo projektował okna w stylu art nouveau, a następnie poszedł w stronę ekspresjonizmu. W latach 20. XX tworzył prace określane jako jazzy art deco, które zainspirowane były bardzo wtedy popularną muzyka jazzową. Nie zachowało się niestety wiele z witraży tworzonych przez artystów związanych z Bauhausem, gdzie działały pracownie szklarskie, prowadzone przez takich mistrzów jak Paul Klee, Josef Albers czy Theo van Doesburg.

We Francji do najwybitniejszych twórców witrażowych należał Jacques Grüber, który tworzył projekty o geometrycznej kompozycji lub ze stylizowanymi motywami figuratywnymi. Również francuscy malarze, tacy jak Fernand Léger, Henri Matisse, Georges Rouault czy Georges Braque, zainteresowali się tworzeniem witraży. Projektowane przez nich okna pokazują, że witraż może za pomocą zestawień kolorystycznych i mistrzowsko wykorzystanej gry światła wzbudzać ogromne emocje.

O większe zainteresowanie artystów XX wiecznych witrażem zabiegał Jean Hébert-Stevens – mistrz szklarski, który zajmował się realizacją kartonów największych francuskich witrażystów. W 1939 roku z jego inicjatywy zorganizowano na Wystawie Sztuki Użytkowej ekspozycję projektów witrażowych takich mistrzów jak Bazaine, Bissière, Grüber czy Rouault.

Choć zainteresowanie witrażem w pierwszej połowie XX wieku nie było aż tak powszechne jak w secesji, okres ten przyniósł wiele nowych rozwiązań, które są do dziś kontynuowane w sztuce nowoczesnej. Dużym przełomem były witraże abstrakcyjne, które zaakceptowano nawet w budynkach kościelnych, a ich siła wyrazu opiera się w głównej mierze na kolorystyce i grze światła.