W dniach 9 do 11 października 2015 r. odbyła się IX Konferencja Naukowa zorganizowana przez Stowarzyszenie Miłośników Witraży „ARS VITRE-A POLONA” oraz Instytut Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Tematem przewodnim tej edycji był – „Witraże dziedzictwo cenne czy niechciane?”.
Konferencji towarzyszyła wystawa fotograficzna – „Cenne czy niechciane? Witraże kościołów województwa lubelskiego”.
Autorami wystawy są: dr Monika Rzepiejewska z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Ireneusz Marciszuk z Instytutu Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Tomasz Mroczek. Autorem komentarzy jest Katarzyna Tur – Marciszuk z Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Lublinie.
Autorzy prowadzili szeroko zakrojone poszukiwania witraży na terenie województwa lubelskiego. Gromadzili także informacje na temat czasu ich powstania. Nie mniej ważne były dane na temat autorów projektów oraz pracowni, które je wykonały.
Fotografie prezentowane na wystawie pokazują witraże, które przetrwały pierwszą i drugą wojnę światową. Wśród fotogramów znalazły się również przeszklenia odrestaurowane.
Wystawa unaocznia oglądającym jak bogate są i interesujące są w tym zakresie zasoby na tym terenie. Wydarzenie było tym ciekawsze, że jednym z punktów konferencji naukowej była kilkugodzinna wycieczka, podczas której wiele witraży prezentowanych na zdjęciach mogliśmy obejrzeć w rzeczywistości.
Na terenie województwa lubelskiego występują przede wszystkim witraże wykonane przez firmy warszawskie. Były to firmy Marii Łubieńskiej, Władysława Skibińskiego, Franciszka Białkowskiego, M. Olszewskiego i M. Kosińskiego. Największy i najdłużej działający zakład witrażowniczy Marii Lubieńskiej wykonał przeszklenia dla kościoła w Wojcieszkowie (1899 r.), Czemiernikach (1902 r.), Lubartowie (ok. 1900 r.), Milejowie (1907 r.), Radzyniu Podlaskim oraz kościoła św. Mikołaja w Lublinie (1904 r.). Inne witraże w kościołach na Lubelszczyźnie pochodzą z warsztatów: Władysława Skibińskiego (Mełgiew – ok. 1910 r., Żyrzyn 1913 r., Blinów kościół drewniany – 1927 r.), Franciszka Białkowskiego (Dołhobyczów, Garbów – ok. 1921 r., Gęś – lata 1912-1913, Jabłoń – 1911 r., Łopiennik – 1913 r.), M. Olszewskiego (Boby – 1913 r., Opole Lubelskie – ok. 1900 r.) oraz M. Kosińskiego (Wąwolnica – 1929 r.). Jedynym przykładem witraży wykonanych przez warsztat krakowski są sygnowane przeszklenia w kościele w Krzczonowie (Krakowskie Warsztaty Przemysłu Szklanego S.A.).
Wystawa miała miejsce w Muzeum Archidiecezjalnym Sztuki Religijnej w Lublinie w Sali Białej Wieży Trynitarskiej.
Zgodnie z październikową zapowiedzią wystawa ma być dostępna w różnych miejscach Polski. W dniach od 8 stycznia do 8 lutego 2016 r. można ją jeszcze oglądać w krużgankach Klasztoru OO. Dominikanów w Lublinie.
Kolejny przystankiem będzie Muzeum Regionalnym w Łukowie przy ul. Piłsudskiego 19, gdzie wszyscy zainteresowani będą mogli ją obejrzeć od dnia 12 lutego do 10 kwietnia 2016 r.
Uroczyste otwarcie odbędzie się w piątek 12 lutego 2016 r. o godz. 14:00
