Magda Ławicka
Muzeum Architektury zaprasza miłośników witrażownictwa i czytelników „Barw Szkła” do obejrzenia zmodernizowanej wystawy „Architektoniczne rzemiosło artystyczne od XII do XX wieku”. To jedyna w Polsce ekspozycja, która gromadzi wyroby wyłącznie tych dziedzin rzemiosła artystycznego, które są powiązane z architekturą. Należą do nich witraże z wielu krajów Europy, ozdobne (trawione i malowane) oszklenia, sztukaterie ze śląskich pałaców, kafle i piece powstałe w Miśni i Velten, ceramiczne płytki okładzinowe z Holandii, Hiszpanii i Turcji, barwnie malowane stropy i plafony, kute w żelazie zamki drzwiowe i zawiasy, odlewane w żeliwie i mosiądzu kraty piecowe, klamki i szyldziki oraz wiele innych zabytkowych przedmiotów o wysokich walorach artystycznych. Na wystawie udostępniamy ponad 360 eksponatów, które wybrano z bardzo bogatej kolekcji muzeum, gromadzonej od ponad 50 lat.
Wystawa w Muzeum Architektury, to zarazem jedyna ekspozycja w Polsce, na której stale można oglądać ponad 60 witraży, w tym 5 niezwykle cennych, pochodzących z czasów średniowiecza. Wśród tych ostatnich znajduje się, słynna wśród miłośników rzemiosł witrażowych, kwatera z Prorokiem Ezechielem, datowana na początek XIII wieku i uchodząca za najstarszy witraż w polskich zbiorach muzealnych. Na wystawie prezentujemy również niewielkich rozmiarów tzw. witraże gabinetowe (służyły do dekoracji okien mieszczańskich gabinetów), powstałe w szwajcarskich warsztatach w XVI i XVII wieku. Odznaczają się niebywałą precyzją wykonania, której sprzyjała, odmienna niż w średniowieczu, technika malowania szkieł przy użyciu farb emaliowych. Z kolei okres upadku rzemiosła witrażowego w XVIII wieku ilustrują oszklenia malowane wyłącznie różnymi odcieniami szarej patyny w tzw. technice „en grissaille” (z franc. w szarościach). Pozostałe kilkadziesiąt witraży, eksponowanych na wystawie w układzie chronologicznym, pozwala śledzić zmieniające się techniki i trendy artystyczne, od odrodzenia witrażownictwa po wojnach napoleońskich poprzez jego niezwykły rozkwit w okresie secesji, aż po czasy stylu art deco i ekspresjonizmu w przededniu II wojny światowej.
Wystawa odnowiona dzięki dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, jest dostępna dla zwiedzających bezpłatnie w godzinach otwarcia Muzeum Architektury.
Wystawie towarzyszy bogato ilustrowany (121 barwnych zdjęć) przewodnik z opisami najciekawszych eksponatów, który można nabyć w Muzeum Architektury osobiście lub poprzez internet. Przewodnik wydano w polskiej i angielskiej wersji językowej.
A.Gola, B. Fekecz-Tomaszewska, M. Ławicka „Architektoniczne rzemiosło artystyczne od XII do XX wieku”. Przewodnik. Muzeum Architektury we Wrocławiu . Wrocław 2013
