Tag: katedra w Sienie

Witraż Duccia w katedrze w Sienie

Opublikowano przez

Sieneńska katedra może poszczycić się kilkoma witrażami zaprojektowanymi przez najwybitniejszych, włoskich malarzy. Jednym z nich jest duży oculus w ścianie absydy, który przedstawia sceny z życia Matki Boskiej w otoczeniu świętych patronów Sieny oraz ewangelistów. Nie zachowały się żadne informacje o szklarzu, który wykonał okno, badacze są jednak zgodni co do tego, że autorem rysunków przygotowawczych był pierwszy wielki artysta pochodzący ze Sieny – Duccio di Buoninsegna.

Duccio (ok 1260-1318), był założycielem słynnej szkoły sieneńskiej. Malował obrazy religijne. Jego styl, choć wciąż czerpie wiele z tradycji bizantyjskiej, przyczynił się w dużej mierze do ukształtowania nowych pokoleń włoskich malarzy renesansowych.

Okrągłe, wypełnione witrażem okno zostało podzielone na dziewięć części. Pięć z nich tworzy po środku krzyż, a pozostałe wypełniają przestrzeń pomiędzy jego ramionami. Na pionowym ramieniu krzyża przedstawiono sceny z życia Matki Boskiej – Zaśnięcie w otoczeniu apostołów, Wniebowzięcie oraz Koronację. Po bokach sceny Wniebowzięcia, na poziomych ramionach utworzonego z kwadratów krzyża, znalazły się przedstawienia świętych związanych ze Sieną. Są to śś. Bartłomiej, Ansanus, Sabinian i Krescencjan. W polach pomiędzy ramionami krzyża ukazano siedzących na tronie czterech ewangelistów wraz ze swoimi symbolami – w lewym górnym rogu znalazł się Jan z orłem, w prawym Mateusz z wołem, a z lewej na dole Łukasz z towarzyszącym mu człowiekiem oraz w prawym dolnym roku Marek z lwem.

Duccio zasłynął przede wszystkim jako autor Maesty, którą stworzył w latach 1308-11. Był to poliptyk przeznaczony do katedry w Sienie z przedstawieniem Madonny z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów i świętych oraz dwunastu apostołów w arkadach. XIV wieczny kronikarz opisał to dzieło jako „najpiękniejszy obraz jaki kiedykolwiek widziano i wykonano”.

Okrągły witraż zdobiący absydę sieneńskiej katedry musiał być wcześniejszy niż Maestà. Świadczy o tym postać św. Bartłomieja, jednego z pierwszych patronów Sieny, który w Maeście został zastąpiony przez św. Wiktora. Istnieją zachowane dokumenty świadczące o tym, że w 1287 roku gmina miejska powierzyła administratorowi katedry zadanie zorganizowania witrażu do wnętrza. Jedynym znanym sieneńskim malarzem z tego okresu, który był już wystarczająco znany i mógłby podołać tak odpowiedzialnemu zadaniu, był właśnie Duccio. Dodatkowo jego autorstwo potwierdzają analizy stylistyczne.

Jest to pierwsze zachowane okno, które było projektowane przez malarza fresków. W witrażu widoczny jest rozmach i kompozycja charakterystyczne dla skali w jakiej Duccio normalnie pracował jako malarz. Solidna struktura tronu w scenie Koronacji kontrastuje z lekkością siedzącej na nim Maryi. Natomiast skrzydła aniołów w scenie Wniebowzięcia wystają poza ramę przedstawienia, przełamując sztywne konwencje i określając nowatorską jak na tamte czasy koncepcję przestrzeni.

Ostatnia Wieczerza – witraż Pastorino Pastoriniego w katedrze w Sienie

Opublikowano przez

Na wysokim wzgórzu w Sienie wznosi się jedna z najpiękniejszych, włoskich katedr. Ta nosząca wezwanie Najświętszej Marii Panny świątynia, sięga swoją historią czasów romańskich. Wśród jej twórców na szczególną uwagę zasługuje dwóch wybitnych artystów doby gotyku, ojciec i syn – Nicola i Giovanni Pisano. Katedra pełna jest najcenniejszych dzieł sztuki z okresu włoskiego gotyku i renesansu. Duże zainteresowanie wzbudzają witraże, będące jednym z najstarszych przykładów tej sztuki we Włoszech. Obok okien zaprojektowanych przez takich mistrzów jak Duccio di Buoninsegna, wyróżnia się również duże, okrągłe okno na fasadzie, tuż nad wejściem, którego autorem jest Pastorino Pastorini.

Witraż przedstawia Ostatnią Wieczerzę. W centrum kompozycji znajduje się Chrystus, siedzący przy stole przykrytym białym obrusem. W lewej ręce trzyma kielich, a po jego prawej stronie siedzi kobieta, być może jest to Maria Magdalena. Za plecami Zbawiciela zawieszono barwną draperię. Dookoła stołu zgromadzili się apostołowie. Wszystkie postacie ubrane są w luźno układające się szaty w kolorach czerwieni, błękitów i zieleni. Scena rozgrywa się we wnętrzu. Bogatą architekturę w tle tworzą trzy półkoliste łuki otoczone pilastrami podtrzymującymi belkowanie, zakończone tralkami. Przestrzeń łuków wypełniają bogate festony, wśród których można dostrzec medalion z wizerunkiem cesarza. Bogato zdobiona posadzka utworzona jest z wielobarwnych płytek. W scenie uczestniczą zwierzęta, a  na podłodze stoją dekoracyjne naczynia. W dolnej części okna, podtrzymywany przez dwa putta, znajduje się herb Azzolino de Cerretani – rektora, który był zleceniodawcą witraża, a także data i nazwisko artysty.

Pastorino Pastorini, nazywany również Pastorino ze Sieny, był znaczącą postacią włoskiego malarstwa XVI wieku, jednak z biegiem lat został zapomniany, a w XX wiecznej hagiografii artystycznej trudno znaleźć więcej informacji na jego temat. Pracował nie tylko jako malarz, witrażysta i rzeźbiarz, ale zajmował się również medalierstwem. Jego zleceniodawcami byli władcy z rodu Medyceuszów, pracował również dla Watykanu. Witraż dla katedry w Sienie realizował w 1549 roku, jednak ostatecznie został on oddany w 1552, ponieważ rok wcześniej artysta popadł w kłopoty i z powodu niewypłacalności trafił do więzienia. Przedstawienie Ostatniej Wieczerzy Pastorina nadal znajduje się w swoim pierwotnym miejscu. To spektakularne dzieło renesansowej sztuki witrażowej, przez niektórych badaczy określane jest jako najbardziej wysublimowany obraz na szkle na całym świecie.