Ostatnia Wieczerza – witraż Pastorino Pastoriniego w katedrze w Sienie

Na wysokim wzgórzu w Sienie wznosi się jedna z najpiękniejszych, włoskich katedr. Ta nosząca wezwanie Najświętszej Marii Panny świątynia, sięga swoją historią czasów romańskich. Wśród jej twórców na szczególną uwagę zasługuje dwóch wybitnych artystów doby gotyku, ojciec i syn – Nicola i Giovanni Pisano. Katedra pełna jest najcenniejszych dzieł sztuki z okresu włoskiego gotyku i renesansu. Duże zainteresowanie wzbudzają witraże, będące jednym z najstarszych przykładów tej sztuki we Włoszech. Obok okien zaprojektowanych przez takich mistrzów jak Duccio di Buoninsegna, wyróżnia się również duże, okrągłe okno na fasadzie, tuż nad wejściem, którego autorem jest Pastorino Pastorini.

Witraż przedstawia Ostatnią Wieczerzę. W centrum kompozycji znajduje się Chrystus, siedzący przy stole przykrytym białym obrusem. W lewej ręce trzyma kielich, a po jego prawej stronie siedzi kobieta, być może jest to Maria Magdalena. Za plecami Zbawiciela zawieszono barwną draperię. Dookoła stołu zgromadzili się apostołowie. Wszystkie postacie ubrane są w luźno układające się szaty w kolorach czerwieni, błękitów i zieleni. Scena rozgrywa się we wnętrzu. Bogatą architekturę w tle tworzą trzy półkoliste łuki otoczone pilastrami podtrzymującymi belkowanie, zakończone tralkami. Przestrzeń łuków wypełniają bogate festony, wśród których można dostrzec medalion z wizerunkiem cesarza. Bogato zdobiona posadzka utworzona jest z wielobarwnych płytek. W scenie uczestniczą zwierzęta, a  na podłodze stoją dekoracyjne naczynia. W dolnej części okna, podtrzymywany przez dwa putta, znajduje się herb Azzolino de Cerretani – rektora, który był zleceniodawcą witraża, a także data i nazwisko artysty.

Pastorino Pastorini, nazywany również Pastorino ze Sieny, był znaczącą postacią włoskiego malarstwa XVI wieku, jednak z biegiem lat został zapomniany, a w XX wiecznej hagiografii artystycznej trudno znaleźć więcej informacji na jego temat. Pracował nie tylko jako malarz, witrażysta i rzeźbiarz, ale zajmował się również medalierstwem. Jego zleceniodawcami byli władcy z rodu Medyceuszów, pracował również dla Watykanu. Witraż dla katedry w Sienie realizował w 1549 roku, jednak ostatecznie został on oddany w 1552, ponieważ rok wcześniej artysta popadł w kłopoty i z powodu niewypłacalności trafił do więzienia. Przedstawienie Ostatniej Wieczerzy Pastorina nadal znajduje się w swoim pierwotnym miejscu. To spektakularne dzieło renesansowej sztuki witrażowej, przez niektórych badaczy określane jest jako najbardziej wysublimowany obraz na szkle na całym świecie.