Witraż Duccia w katedrze w Sienie
Sieneńska katedra może poszczycić się kilkoma witrażami zaprojektowanymi przez najwybitniejszych, włoskich malarzy. Jednym z nich jest duży oculus w ścianie absydy, który przedstawia sceny z życia Matki Boskiej w otoczeniu świętych patronów Sieny oraz ewangelistów. Nie zachowały się żadne informacje o szklarzu, który wykonał okno, badacze są jednak zgodni co do tego, że autorem rysunków przygotowawczych był pierwszy wielki artysta pochodzący ze Sieny – Duccio di Buoninsegna.
Duccio (ok 1260-1318), był założycielem słynnej szkoły sieneńskiej. Malował obrazy religijne. Jego styl, choć wciąż czerpie wiele z tradycji bizantyjskiej, przyczynił się w dużej mierze do ukształtowania nowych pokoleń włoskich malarzy renesansowych.
Okrągłe, wypełnione witrażem okno zostało podzielone na dziewięć części. Pięć z nich tworzy po środku krzyż, a pozostałe wypełniają przestrzeń pomiędzy jego ramionami. Na pionowym ramieniu krzyża przedstawiono sceny z życia Matki Boskiej – Zaśnięcie w otoczeniu apostołów, Wniebowzięcie oraz Koronację. Po bokach sceny Wniebowzięcia, na poziomych ramionach utworzonego z kwadratów krzyża, znalazły się przedstawienia świętych związanych ze Sieną. Są to śś. Bartłomiej, Ansanus, Sabinian i Krescencjan. W polach pomiędzy ramionami krzyża ukazano siedzących na tronie czterech ewangelistów wraz ze swoimi symbolami – w lewym górnym rogu znalazł się Jan z orłem, w prawym Mateusz z wołem, a z lewej na dole Łukasz z towarzyszącym mu człowiekiem oraz w prawym dolnym roku Marek z lwem.
Duccio zasłynął przede wszystkim jako autor Maesty, którą stworzył w latach 1308-11. Był to poliptyk przeznaczony do katedry w Sienie z przedstawieniem Madonny z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów i świętych oraz dwunastu apostołów w arkadach. XIV wieczny kronikarz opisał to dzieło jako „najpiękniejszy obraz jaki kiedykolwiek widziano i wykonano”.
Okrągły witraż zdobiący absydę sieneńskiej katedry musiał być wcześniejszy niż Maestà. Świadczy o tym postać św. Bartłomieja, jednego z pierwszych patronów Sieny, który w Maeście został zastąpiony przez św. Wiktora. Istnieją zachowane dokumenty świadczące o tym, że w 1287 roku gmina miejska powierzyła administratorowi katedry zadanie zorganizowania witrażu do wnętrza. Jedynym znanym sieneńskim malarzem z tego okresu, który był już wystarczająco znany i mógłby podołać tak odpowiedzialnemu zadaniu, był właśnie Duccio. Dodatkowo jego autorstwo potwierdzają analizy stylistyczne.
Jest to pierwsze zachowane okno, które było projektowane przez malarza fresków. W witrażu widoczny jest rozmach i kompozycja charakterystyczne dla skali w jakiej Duccio normalnie pracował jako malarz. Solidna struktura tronu w scenie Koronacji kontrastuje z lekkością siedzącej na nim Maryi. Natomiast skrzydła aniołów w scenie Wniebowzięcia wystają poza ramę przedstawienia, przełamując sztywne konwencje i określając nowatorską jak na tamte czasy koncepcję przestrzeni.