W świetle roku 2022, ogłoszonego przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Szkła, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu uczestniczył aktywnie w celebrowaniu tego niezwykłego wydarzenia.
Inicjatywa ta odgrywa kluczową rolę w rozwoju nauki, gospodarki oraz kultury i jest popierana przez Międzynarodową Komisję ds. Szkła (ICG), Wspólnotę Stowarzyszeń Szkła (CGA) i ICOM-Glass. Miała ona na celu nie tylko zaznaczenie wkładu szkła w dziedzinie technologii i zrównoważonego rozwoju, ale również uhonorowanie jego miejsca w sztuce i codziennym życiu.
Wydarzenia, które rozpoczęły się w 2018 roku, zgromadziły wsparcie z ponad 1500 uniwersytetów, ośrodków badawczych oraz instytucji kulturalnych i gospodarczych z 79 krajów. Projekt, którego realizacja przeszła przez zakłócenia spowodowane pandemią, ostatecznie zyskał formę rezolucji przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w maju 2021 roku.
Przed organizatorami wyłoniło się wyzwanie koordynacji tysięcy działań o globalnym zasięgu – od kongresów po wystawy sztuki, od publikacji naukowych po działania w mediach społecznościowych. Wydarzenia te wymagały oddolnego wkładu i sieci wolontariuszy do ich realizacji. Krajowe organizacje odgrywały kluczową rolę w promowaniu, dzieleniu się dobrymi praktykami i tworzeniu wspierającego środowiska.
IYOG2022 był nie tylko spełnieniem marzeń, ale i świadectwem inicjatywy i kreatywności wszystkich zaangażowanych osób.
Wydział Sztuk Pięknych UMK z okazji Międzynarodowego Roku Szkła 2022, zorganizował szereg wydarzeń promujących tę fascynującą dziedzinę sztuki.
Ważnym elementem tych działań była prezentacja dorobku Pracowni Witrażu na Wydziale Sztuk Pięknych, która od 1985 roku stanowi centrum edukacji i artystycznej ekspresji w tej dziedzinie.
Historia pracowni rozpoczyna się w 1985 roku, kiedy jej kierownictwo objął absolwent UMK, dr hab. Andrzej Kałucki, obecnie prof. UMK.
Wówczas młody grafik i witrażysta stanął przed wyzwaniem kształcenia przyszłych artystów i konserwatorów szkła. Wprowadził wiele innowacji, rozszerzając ofertę edukacyjną o nowe formy realizacji wychodzące poza tradycyjny pojmowanie witrażu. Jedną z nich była popularyzacja techniki fusingu, polegającej na łączeniu kolorowych tafli szkła w wysokiej temperaturze.
W roku 2000 do zespołu pracowni dołączył prof. Kazimierz Rochecki.
Jego obecność ukształtowała dwa nurty kształcenia: eksperymenty technologiczne i poszukiwanie nowych form artystycznych, preferowane przez prof. Kałuckiego, oraz kreowanie własnych form wyrazu w ramach klasycznych technik witrażownictwa, propagowane przez prof. Rocheckiego. Te dwie wyraziste postaci uczyniły z pracowni witrażu UMK wyjątkową placówkę kształcącą na wysokim poziomie.
Rok 2012 był przełomowy dla pracowni.
Dzięki staraniom prof. Rocheckiego, który opracował szczegółową koncepcję rewitalizacji, powstały nowe, przyjazne przestrzenie, bezpieczne stanowiska pracy oraz nowoczesna infrastruktura technologiczna. Pracownia stała się tym samym jedyną w kraju i prawdopodobnie na świecie instytucją oferującą dyplomy w ścisłym tego słowa znaczeniu z witrażu klasycznego.
Obok działalności dydaktycznej, pracownia prowadzi również aktywność wystawienniczą.
W galerii „Na Antresoli” prezentowane są dyplomy, doktoraty, prace doktoranckie oraz wystawy twórców spoza uczelni.
Pracownia Witrażu UMK to nie tylko miejsce edukacji, ale także żywy ośrodek twórczy, gdzie tradycja łączy się z innowacją. Dzięki zaangażowaniu wykładowców i studentów, miejsce to stało się ważnym punktem na mapie polskiej sztuki witrażu, promując tę dziedzinę zarówno w kraju, jak i za granicą.
Z okazji IYOG2022 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, będący prężnym ośrodkiem kształcenia i badań w dziedzinie sztuki użytkowej, zorganizował szereg wydarzeń, które miały na celu ukazanie bogactwa i różnorodności tej wyjątkowej materii.
18.10.2022
Uroczystości zainaugurował wykład dr hab. Andrzeja Kałuckiego, prof. UMK pt. „Historia pracowni witrażu na Wydziale Sztuk Pięknych”.
Prelegent zabrał słuchaczy w podróż przez czas, przedstawiając ewolucję pracowni witrażu od jej powstania do czasów współczesnych. Wykład stanowił doskonałe wprowadzenie do tematyki szkła i jego znaczenia w sztuce.
19.10.2022
Kolejnym punktem programu było otwarcie wystawy arch. Tomasza Urbanowicza i arch. Konrada Urbanowicza.
Wystawie towarzyszyła uroczysta gala, podczas której goście mogli podziwiać prace artystów i wysłuchać prelekcji o ich twórczości. Wydarzenie zgromadziło grono znamienitych osób ze świata sztuki i nauki, co podkreśliło rangę tego wydarzenia.
20.10.2022
Uroczysta inauguracja wystawy „Connection” uhonorowana została obecnością JM Rektora UMK prof. dr hab. Andrzeja Sokali.
Wystawa prezentowała prace studentów i profesorów z Polski i zagranicy, wykonane w ramach międzynarodowych warsztatów „International Project Glass Art Workshop 2019 CONNECTION”. Wystawa stanowiła świadectwo różnorodności i kreatywności w dziedzinie sztuki użytkowej.
Tego samego dnia odbyły się pokazy szkła palnikowego
z udziałem artystów: Przemysława Tryca, Adama Nowaka, Moniki Chmarzyńskiej, Jarosława Krajnika, Piotra Leszczyńskiego i Kamili Mróz. Pokazy te wzbudziły duże zainteresowanie zarówno wśród studentów, jak i osób spoza środowiska akademickiego.
Oprócz głównych wydarzeń, przez cały czas trwania Międzynarodowego Roku Szkła w Toruniu można było oglądać trzy wystawy:
- Wystawę szkła Związku Artystów Szkła w Galerii Dworzec Zachodni (Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”).
- Wystawę prac wykonanych przez studentów i profesorów w ramach międzynarodowych warsztatów na ASP we Wrocławiu w 2019 roku – International Project Glass Art Workshop 2019 CONNECTION w Galerii Forum przy Wydziale Sztuk Pięknych.
- Wystawę prac wykonanych ze szkła przez artystów arch. Tomasza Urbanowicza i arch. Konrada Urbanowicza w szklanym łączniku między budynkiem Wydziału Sztuk Pięknych a Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego UMK.
- Wystawę prac studenckich w Galerii Na Antresoli przy Pracowni Witrażu.
Wydarzenia zorganizowane przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu z okazji Międzynarodowego Roku Szkła 2022 stanowiły wyjątkową okazję do poznania bogatej historii i współczesnych zastosowań tej fascynującej materii. Były one również doskonałą platformą do wymiany myśli i doświadczeń pomiędzy artystami, naukowcami i miłośnikami sztuki.
Warto podkreślić, że wydarzenia te miały nie tylko wymiar edukacyjny i artystyczny, ale również społeczny. Dzięki nim sztuka szkła stała się bardziej dostępna dla szerokiego grona odbiorców, co przyczynia się do popularyzacji tej dziedziny sztuki i budowania świadomości na temat jej wartości.
Międzynarodowy Rok Szkła 2022 na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu z pewnością na długo pozostanie w pamięci wszystkich osób, które miały przyjemność wziąć udział w tych wydarzeniach.
