Rola witraży w architekturze synagog postępowych na przykładzie Tempel w Krakowie
Małgorzata Reinhard-Chlanda Niniejszy artykuł jest znowelizowanym fragmentem referatu wygłoszonego na III Konferencji Stowarzyszenia Miłośników Witraży w dniach 16-18 października 2003 we Wrocławiu. Opracowanie uzupełniał katalog zinwentaryzowanych przeze mnie, zachowanych i nie zachowanych, witraży żydowskich w Polsce. Dziedzictwo polskie sztuki witrażowej w architekturze żydowskiej należy dziś do odosobnionych zjawisk artystycznych z uwagi na sporadyczność występujących przykładów. […]
Witraż fundacyjny oleśnickiego księcia
Beata Fekecz-Tomaszewska (Muzeum Architektury we Wrocławiu) W bogatych zbiorach witraży zgromadzonych w Muzeum Architektury we Wrocławiu poczesne miejsce zajmuje niewielka, ale bardzo cenna kolekcja nowożytnych szybek malowanych emaliami i witraży gabinetowych z XVI i XVII wieku, głównie o proweniencji szwajcarskiej i południowoniemieckiej. Wśród kilku obiektów, które uznać można za pochodzące ze Śląska, na szczególną uwagę […]
Narodowe Muzeum Wieków Średnich w Paryżu
Musée de Cluny Karolina Sójka Obok nowojorskiego The Cloisters i kolońskiego Muzeum Aleksandra Schnütgena jest to największa na świecie placówka muzealna poświęcona sztuce średniowiecza. Spośród dzieł malarstwa witrażowego wyróżniają się: zespół pojedynczych kwater pochodzących z różnych okien paryskiej Sainte-Chapelle (m.in. Wskrzeszenie Zmarłych, Cztery Temperamenty, Daniel i Nachubodonozor, Dawid i Saul, Kobieta i Diabeł), romański witraż ze Śmiercią Św. […]
Witraże kościoła w Środzie Wielkopolskiej p.w. Najświętszego Serca Jezusa
Zofia Ratajczak Pierwsza wzmianka o lokacji miasta Środy pochodzi z 1276 roku. Jej autorem był Bolesław Pobożny, który w swym dokumencie wspomina o Mikołaju plebanie średzkim. Nasuwa to wniosek, że historia Środy Wielkopolskiej jako miasta ściśle jest związana z historią znajdujących się w niej kościołów. W XIII wieku, po lokacji miasta na prawie niemieckim wybudowano […]
Mozaika
Urszula Sot Mozaika jest projektem bądź obrazem stworzonym poprzez osadzanie małych kawałków szkła, kamieni, terakoty bądź innego materiału w powierzchnie cementu lub inny rodzaj spoiwa. Ta forma dekoracji, często używana do zdobienia ścian lub podłóg, jest szczególnie efektowna na zakrzywionych powierzchniach, takich jak sufit bądź sklepienie. Mozaika może się znajdować na zewnątrz, jak również wewnątrz […]
Lwowskie warsztaty witrażowe. Moda na pseudowitraże. Część II
Jurij Smirnow Wszystkie znane pseudowitraże lwowskie powstały w krótkim odcinku czasu. Najstarsza z zachowanych realizacji pochodzi z około roku 1905, ostatnia – z 1912 r. W pseudowitrażach występuje duże podobieństwo motywów dekoracyjnych z witrażami klasycznymi, które powstawały w tym samym odcinku czasowym. Przeważnie są to stylizowane kwiaty, liście winnej latorośli lub rośliny fantazyjne. Jednocześnie są […]
Traktat mnicha Teofila „Schedula diversarum artium”
fragmenty We wczesnym średniowieczu artyści i rzemieślnicy tworzący witraże nazywani byli vitrearii, czyli szklarze witrażyści. Byli oni jednocześnie projektantami, wytwórcami, ale także hutnikami, gdyż wytapiali szkło do swoich dzieł. Najważniejszym dokumentem z czasów średniowiecza opisującym działalność vitrearii jest traktat na temat witraży, napisany około roku 1100 w westfalskim klasztorze benedyktynów przez mnicha Teofila „Schedula diversarum […]
En grisaille
Joanna Karpula Wybitny filozof, mistyk i pisarz – opat z Clairvaux św. Bernard zajmował w stosunku do sztuki ascetyczny stosunek. Dzięki jego działalności religijnej założono w początku XII wieku we Francji zakon cystersów, który w drugiej połowie tego stulecia przeżywał swój rozkwit. Św. Bernard odrzucał wszelki zewnętrzny przepych. W dziele „Sermones in cantica canticorum” pisał, […]
Historia powstania i kierunki rozwoju produkcji Huty Szkła w Jaśle
Najstarsze zapiski o hutach szkła w Polsce pochodzą z XIV wieku. Są one jednak bardzo ubogie i mają raczej charakter wzmianek, a sporządzone były głównie przez duchownych. Dopiero w wieku XV – XVII mamy więcej zapisów dotyczących działalności hut szkła w Polsce. Wynika z nich jasno, że były one zlokalizowane głównie w rejonie Pogórza Karpackiego […]
Witraż Tiffany w Pałacu w Rogalinie
W okresie dwudziestolecia międzywojennego rodzina Raczyńskich sprowadziła z Nowego Jorku z pracowni L.C.Tiffany witraż. Dzieło zostało przetransportowane drogą morską – parowcem. Po rozpoczęciu działań wojennych, w roku 1939 szybko przystąpiono do zabezpieczania bezcennych zbiorów zgromadzonych przez Raczyńskich w Pałacu w Rogalinie. Wymontowanie witraża wykonanego przez pracownię Tiffany, z braku czasu okazało się niemożliwe. Podjęto zatem […]