Witraż upamiętniający Daga Hammarskjölda autorstwa Marca Chagalla
17 września 1961 roku szwedzki polityk, sekretarz generalny ONZ Dag Hammarskjöld oraz składająca się z piętnastu osób delegacja, zginęła w katastrofie samolotowej pod Ndola w Rodezji Północnej, na terenie dzisiejszej Zambii. Oficjalną przyczyną tego tragicznego wypadku miał być błąd pilota, jednak pojawiło się wiele hipotez sugerujących, że samolot został celowo zestrzelony. Niedługo po tym dramatycznym wydarzeniu pracownicy ONZ utworzyli specjalny komitet oraz fundację, których zadaniem było uczczenie pamięci ofiar. Postanowiono ufundować pomnik, który będzie hołdem dla Daga Hammarskjölda oraz jego towarzyszy, a zarazem symbolem pokoju. Do realizacji wybrano Marca Chagalla. Artysta zaprojektował ogromnych rozmiarów witraż, który umieszczono w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.
Pełna nazwa dzieła brzmi Okno pokoju i ludzkiego szczęścia, nazywane jest też po prostu Oknem Pokoju lub Oknem Chagalla. Jest to jedna z najambitniejszych i największych prac witrażowych tego artysty. Ma ono wysokość 3,7 m , a jego szerokość wynosi 4,6 m. Okno zawiera wiele elementów ze Starego i Nowego Testamentu, a główną inspiracją dla Chagalla był fragment z księgi Izajasza. Całość witraża utrzymana jest w charakterystycznej dla artysty, błękitnej kolorystyce. W centrum przedstawienia znajduje się Drzewo Wiedzy, dzielące kompozycję na dwie części. Lewa strona to przedstawienie raju. W pogodnej atmosferze szczęścia i pokoju przesyconej światłem widać ludzi, anioły oraz zwierzęta. Prawa strona jest bardziej mroczna, symbolizować ma nieprzyjazny świat, w którym ludzie walczą o pokój. Widoczny jest Chrystus na krzyżu oraz towarzyszący mu tłum ludzi. Przedstawiona została również panorama miasta, do którego anioł przynosi dziesięć przykazań. Jedną z największych i najwyrazistszych postaci jest klęcząca kobieta, która uosabia wszystkie matki świata opłakujące swoje dzieci, które zginęły podczas wojen.
Głębokie treści i ponadczasowe przesłanie sprawiają, że dzieło Chagalla wciąż jest aktualne, a baśniowy styl artysty dodaje witrażowi niecodziennej atmosfery. Wielość scen i postaci, bogactwo motywów biblijnych oraz symboli skłaniają do zadumy, a utrzymana w błękitach kolorystyka nadaje całości nutę melancholii. Dla Chagalla okno to było nie tylko manifestem pokoju i hołdem dla ofiar katastrofy. Artysta traktował je również jako osobisty wyraz wdzięczności dla Stanów Zjednoczonych – kraju, który udzielił mu schronienia w czasie II wojny światowej, kiedy zmuszony był uciekać z opanowanej przez nazistów Europy.
Francuski artysta Alfred Manessier zapisał się w historii sztuki jako wybitny malarz abstrakcjonista, twórca witraży i gobelinów. Spektrum jego zainteresowań było jednak znacznie szersze. Tworzył też mozaiki, szaty liturgiczne, a także pracował w emaliach. Urodził się w 1911 roku w Saint-Ouen niedaleko Amiens. Początkowo zgodnie z życzeniem ojca podjął studia architektoniczne, jednak jego największą pasją było malarstwo. Spędzał całe godziny w Luwrze, gdzie kopiował obrazy kubistów. Malarstwa uczył się w wolnych „akademiach” na Montparnassie. W 1938 roku postanowił poświecić się wyłącznie malarstwu. Ogromny wpływ na jego twórczość wywarł pobyt w klasztorze La Trappe, który sprawił, że Manessier zainteresował się sztuką sakralną.
W japońskim Parku Narodowym Fuji-Hakone-Izu, znajduje się skansen Hakone – niezwykłe muzeum będące połączeniem nowoczesnej sztuki i natury. W budynkach zebrano cenne dzieła najwybitniejszych artystów, jak Renoir, Brancusi czy Picasso. Jednak największe wrażenie robi teren zewnętrzy, będący osobliwym ogrodem pełnym ciekawych rzeźb i innych atrakcji. Jest to niesamowite muzeum na wolnym powietrzu, w którym swoje miejsce znalazło ponad sto dzieł sztuki współczesnej. Tutaj sztuka prowadzi dialog z naturą. Wśród eksponatów na uwagę zasługują rzeźby Henry’ego Moora, który tworzył dzieła o organicznych kształtach i uważał otaczające je powietrze za istotny element całej kompozycji. Wyróżnia się również Symphonic Sculpture – niesamowita rzeźba będąca zarazem wieżą widokową, która została zbudowana z witraży.
W historii sztuki przewinęło się wiele malarek, które miały w swoim dorobku również projekty witraży. Jednak Marguerite Huré była jedną z nielicznych kobiet, które w pełni poświeciły się tej dziedzinie. Nazywana „kobietą z fajką”, odważna i zdecydowana, Huré odegrała bardzo ważną rolę, a z jej pracowni wyszło wiele okien, które do dziś zdobią kościoły w całej Francji.
Sigmar Polke zapisał się w historii sztuki jako niezwykle wszechstronny artysta. Urodził się w Oleśnicy na Dolnym Śląsku, skąd uciekł wraz z rodziną pod koniec II wojny. Ostatecznie zamieszkał w Niemczech Zachodnich. Na początku swojej kariery pracował przez pewien czas jako praktykant w fabryce witraży w Düsseldorfie. W 1967 roku ukończył Akademię Sztuk Pięknych. Zajmował się głównie malarstwem i fotografią. Wraz z Gerhardem Richterem i Konradem Fisherem stworzył koncepcje realizmu kapitalistycznego, która przeciwstawiała się oficjalnej doktrynie artystycznej Związku Radzieckiego, nawiązując do amerykańskiego pop-artu. Jego twórczość jest niezwykle bogata i różnorodna. Poszukiwał, eksperymentował, nie zamykał się w ramach jednego stylu. W jego pokaźnym dorobku znalazły się również niesamowite projekty witraży.
Gotycka katedra w Salisbury, to niezwykle malownicza świątynia, która była inspiracją dla wielu artystów. Jej smukłą sylwetę z wysoką wieżę, zakończoną iglicą, można zobaczyć na licznych obrazach Johna Constable’a, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli angielskiego romantyzmu. Utrzymane w eleganckim stylu wnętrze, nie jest przeładowane, ale można tam znaleźć godne uwagi dzieła sztuki, a wśród nich piękne, dekoracyjne okna. Wiele z oryginalnych witraży wykonanych było techniką grisaille – ich przykłady można zobaczyć w południowej części transeptu. W katedrze znajduje się również bardzo dużo witraży w XIX wieku. Przedstawiają ona głównie sceny i postacie biblijne.
Witrażowe okna w Ste-Chapelle oraz przedstawione w nich sceny pełnią nie tylko funkcję dekoracyjną, ale również mają za zadanie opowiadać historie, które mogły edukować przebywających w świątyni wiernych oraz być przedmiotem religijnej kontemplacji. Przeszklenia górnej kondygnacji kaplicy stanowią niezwykły popis kunsztu średniowiecznych architektów. Mury zostały tu zredukowane do niezbędnego minimum. Poszczególne okna oddzielone są od siebie jedynie smukłymi wiązkami służek, a szklane płaszczyzny wyodrębniono cieniutkimi laskowaniami i niezwykle delikatnymi, koronkowymi maswerkami. Aby uzyskać taki efekt konieczne było zastosowanie systemu przypór, które umieszczono na zewnątrz budowli. Jest to doskonały przykład stylu rayonnant czyli dojrzałej fazy gotyku, nazywanej też gotykiem promienistym.