Autor: Agata Mościcka

Muzeum Witraży Smith'a

Muzeum Witraży Smitha

W lutym 2000 roku w kompleksie rozrywkowym Navy Pier w Chicago otworzono Muzeum Witraży Smitha. Zostało ono niestety zamknięte na stałe w październiku 2014 r., gdy władze miasta zdecydowały o remoncie pomieszczeń, w jakich się znajdowało. To było pierwsze amerykańskie i jedno z nielicznych na świecie muzeum poświęcone wyłącznie sztuce witrażowej.

Nazwa Muzeum pochodzi od nazwiska wybitnych kolekcjonerów z Chicago. Muzeum posiadało ponad 150 indywidualnych dzieł sztuki witrażowej prezentowanych w czterech osobnych galeriach. Większość prac pochodziła z starych budynków w Chicago. Witraże te to dzieła wielu znanych artystów, takich jak:  John LaFarge, Adolf Valeška czy Ed Paschke.  Wiele z nich to również świeckie eksponaty, w tym nietypowe witraże, na przykład ten przedstawiający mistrza w piłkarskiego Michael’a Jordan’a  czy okno witrażowe wykonane z butelek ze szkła sodowego.

W ramach projektu powstała w 2001 roku Galeria witraży Richard’a H. Driehaus’a. Galeria ta została poświęcona kościelnym i świeckim oknom Louis’a Comfort’z Tiffany’ego i  powiązanych z nim firm tworzących w latach 1890-1930. Wystawiane witraże pochodzą są z obszernej kolekcji firmy Tiffany z Chicago, której właścicielem jest Richard H. Driehaus. Kolekcja zawiera ponad 11 okien witrażowych.

Muzeum Witraży Smith’a, które znajdowało się w pasie sklepów, teatrów i restauracji na Navy Pier oferowało zwiedzającym całkiem bezpłatny wstęp. Większość okien witrażowych w muzeum była oświetlona sztucznym światłem, aby podkreślić kolory i skomplikowane detale. Ponieważ każda część była chroniona warstwą szkła kuloodpornego, zachęcano zwiedzających do zbliżania się do dzieł sztuki i podziwiania kunsztu ich wykonania z bardzo bliskiej odległości. Było to wyjątkowe muzeum w skali światowej nie tylko ze względu na to, co było w nim zgromadzone, ale również ze względu na fakt, jak blisko można w nim było obcować ze sztuką.

Pierwsze Muzeum w Stanach Zjednoczonych, którego eksponatami były wyłącznie witraże mieściło się w największym centrum handlowym w Chicago.

Muzeum Witraży Smitha na Navy Pier w Chicago odwiedzały co roku miliony ludzi.

Do oglądania eksponatów w Muzeum Witraży zachęcał oczywiście bezpłatny wstęp.

Muzeum było domem dla wszystkich gatunków okien witrażowych, począwszy od okien chicagowskiej synagogi po wspaniałe piękno szkła Tiffany. Dzieła Frank’a Lloyd’a Wright’a  sąsiadowały w Muzeum z witrażami ze skromnego bungalowa w Chicago. Muzeum mogło pochwalić się nawet kompletnym zestawem wspaniałych okien witrażowych autorstwa Alfonsa Muchy.

Muzeum szkła witrażowego z kolekcji Smith’a było prawdziwym muzeum bez murów, godne uwagi nie tylko ze względu na nietypową lokalizację i strukturę, ale także ze względu na różnorodność eksponatów i okoliczności ich powstania.

Podstawę zbiorów muzealnych stanowiła kolekcja witraży Edwarda Byrona Smith’a i jego żony Maureen. Specjalista sztuki witrażowej a także oddany kolekcjoner E.B Smith  zainteresował się witrażami około 35 lat temu. Ludzie w tamtych czasach zbierali obrazy, ale niewielu zbierało witraże, zwłaszcza okna witrażowe w Chicago.

Kolekcja rosła stopniowo, ale E.B. Smith chętnie prezentował swoje barwne, świetliste okna, ponieważ pragnął, aby inni mogli również cieszyć oczy ich pięknem. W 1994 r. Smith miał okazję zamontować część ze swoich eksponatów na lotnisku O’Hare. Lotnisko potrzebowało dzieła sztuki do międzynarodowego terminala, czegoś wyjątkowego, co wypełniałoby pustkę tamtejszych długich korytarzy. Pasażerom bardzo spodobały się witraże. To było coś innego i uprzyjemniało w wyjątkowy sposób pobyt na lotnisku. 45 wspaniałych witraży zyskało ogromną  popularność  i pozostaje tam do dzisiaj, wzbudzając ogromne zainteresowanie podróżnych.

Okna witrażowe z kolekcji E.B.Smith’a trafiły także do Towarzystwa Historycznego w Chicago. Również pusty korytarz gmachu Marynarki Wojennej w Chicago ozdobiły lekkie i piękne witraże z kolekcji Smith’a.

Niektórzy kolekcjonerzy mogli by się wahać czy umieścić delikatne szklane dzieła sztuki w środku centrum handlowego, które jest otwarte dla publiczności 7 dni w tygodniu. Jednak E.B. Smith uznał, że taka lokalizacja jego kolekcji sprawi, że ​ te niezwykłe dzieła sztuki staną się źródłem radości i pięknych doznań dla większej grupy ludzi.

Niestety z powodu prac modernizacyjnych na Navy Pier w Chicago wszystkie palcówki, w których znajdowały się wspaniałe przykłady sztuki witrażowej, zgromadzone z wielkim poświęceniem zarówno przez małżonków Smith, jak i Driehausa zostały zamknięte i do dzisiaj te kruche eksponaty nie znalazły nowej, godnej ich siedziby.

 

 

Unikalny język artystyczny Narcyza Quagliaty

Unikalny język artystyczny Narcyza Quagliaty

Wybitny talent i unikalny język artystyczny Narcyza Quagliaty mieliśmy możliwość poznać podziwiając wspaniały, największy ze współczesnych na świecie, witraż znajdujący się w ultranowoczesnym kościele Metodystycznym w Leawood, w stanie Kansas, w USA.

Narcyz Quagliata urodził w Rzymie w 1942 roku. Studiował malarstwo i grafikę pod kierunkiem Giorgio De Chirico. W wieku lat 20 Narcyz przeniósł się do Stanów Zjednoczonych i studiował na kierunku sztuk plastycznych w Instytucie Sztuki, w San Francisco, uzyskując  licencjat i tytuł magistra. Wkrótce po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkle i nadal używa go jako podstawowej formy swojej artystycznej ekspresji.

Obecnie głównym miejscem pobytu tego wybitnego artysty jest Meksyk, ale pracuje również w Stanach Zjednoczonych i w Europie. Wśród wielu innych prac, jakie w tej chwili wykonuje, przygotowuje instalacje w Muzeum Światła w mieście Meksyk. Obecnie projektuje również zestaw drzwi do Bazyliki Świętej Marii od Aniołów w Rzymie, w budynku zaprojektowanym przez Michała Anioła w III wieku. Quagliata poświęca również swój czas organizowaniu eksponatów ze szkła do galerii w Muzeach  na całym świecie.

Unikalny język artystyczny Narcyza Quagliaty sprawia, że jego dzieła to  symbioza szkła, architektury i malarstwa.

Artysta bardzo wcześnie odkrył, że szkło jest najbardziej odpowiednim materiałem, w którym może wyrazić się artystycznie, skupiając się zwłaszcza na zjawisku światła i jego wzajemnym oddziaływaniu na kolorowe szkło. Jego zainteresowanie tym, jak sztuka może przekształcić wizerunek ludzki w sferze publicznej i prywatnej, ma kluczowe znaczenie dla jego twórczości. Ponadto, współpracując z nowoczesnymi technologiami, Quagliata eksperymentował we wczesnym etapie twórczości z rozwojem nowych form i zastosowań szkła.

Po ukończeniu studiów w malarstwie Artysta spędził cztery lata w swoim studio wybudowanym na obszarze puszczy w górach Kalifornii. Podjął się tam zadania uchwycenia istoty samego światła za pomocą barwionego szkła, zamiast płótna malarskiego i farb.

Quagliata przekonuje widzów w swoich dziełach, że manipulowanie światłem jest w stanie poprawić jakość obrazu zapisanego w kolorowym szkle.

Dzisiaj Narcyz Quagliata jest uważany za jednego z najważniejszych artystów szkła. Przyciąga uwagę ludzi na całym świecie swoimi spektakularnymi dziełami ze szkła umieszczanymi w miejscach publicznych, takich jak „Taiwan Dome of Light”. Znajduje się tam największy podświetlany szklany sufit na świecie jego autorstwa, tworzący dach stacji metra w Kaohsiung na Tajwanie. Konstrukcja, składająca się ze szkła float, szkła zespolonego i szkła Murano, rozciąga się na płaszczyźnie wielkości około 30 metrów szerokości. Szklana kopuła dzieła Quagliata, znajdująca się w kościele Świętej Marii od Aniołów, jest również dobrze znana. Zapewnia kolorowe oświetlenie słynnego wejścia do okrągłej bazyliki.

Witraże autorstwa Narcyza Quagliata zdobią takie budynki, jak Biblioteka Publiczna w Gainesville na Florydzie, Synagoga w Acapulco, Centrum Sztuki w Oakland czy budynek Charles Schwab w San Francisco. W ostatnim czasie Artysta współpracował razem ze światowej sławy architektem Ricardem Legoretta nad projektem ogromnego witraża dla odnowionego hotelu Reforma w Meksyku.

Prace witrażowe Narcyza Quagliata znajdują się w wielu prywatnych, korporacyjnych i muzealnych zbiorach, w tym w Muzeum Sztuki Metropolitan w Nowym Jorku, w The Renwick Gallery w Smithsonian Muzeum w Waszyngtonie,  w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Yokohamie w Japonii, w Muzeum w Oakland w Kalifornii, Muzeum Szkła Corning w Nowym Jorku czy w Muzeum Franz’a Mayer’a w mieście Meksyk

 

 

 

 

 

 

 

Współczesna architektura sakralna oraz tradycyjny witraż

Współczesna architektura sakralna oraz tradycyjny witraż

Nawiązując do wcześniej poruszanej kwestii potrzeb, jakie w sferze formy architektonicznej budowli sakralnych ma młode pokolenie, można zaobserwować, na przykładzie Kościoła Metodystów w Leawood, jak współczesna architektura sakralna oraz tradycyjny witraż doskonale ze sobą współgrają.

93 mln dolarów kosztowała budowa tego wyjątkowego sanktuarium w Leawood, w stanie Kansas, w USA.

Kilka z tych milionów zostało przeznaczonych na wykonanie spektakularnego witraża, rozmiary którego czynią go największym w tej chwili witrażem na świecie. 161 tafli szkła, zaprojektowanych do tego wspaniałego witraża zostało wykonanych w Kalifornii a następnie dostarczonych do Leawood, gdzie ułożono je jak puzzle.

Kościół Metodystów w Leawood jest przykładem wspaniałego połączenia, jakie może stworzyć współczesna architektura sakralna oraz tradycyjny witraż.

Wysoki sufit, naturalne oświetlenie oraz ogromny, barwny witraż przypominają wiernym o majestacie Boga. Okno przedstawia sceny biblijne, ale również relację Boga z ludzkością.

To historia ujęta w tryptyku nazwanym oknem zmartwychwstania. Opowiada on tematy pisma świętego : narodziny i zmartwychwstanie Jezusa, grzech i odkupienie. Biblijna historia zaczyna się i kończy w ogrodzie. W centrum każdego z tych ogrodów było drzewo. Te ogrody z ich drzewami tworzą jednolity temat witraża wraz z kluczowymi scenami z Biblii Hebrajskiej, życia Chrystusa i życia Kościoła.

Lewa część tryptyku przedstawia fragmenty Starego Testamentu, dotyczące grzechu i odkupienia. Część środkowa to historia życia Chrystusa i jego śmierci oraz zmartwychwstania. Prawa strona tryptyku zawiera sceny z historii kościoła. W tryptyku jest przedstawionych 70 postaci religijnych i historycznych.

Monumentalny witraż ma 93 metry szerokości oraz 37 metrów wysokości i został zaprojektowany przez Tim’a Carey’a a wykonany w Judson Studios, techniką stapiania kolorowego szkła. Każdy ze 161 paneli waży ponad 100 kg. Ich montowanie wymagało bardzo skomplikowanego konstrukcyjnie rusztowania oraz  specjalnych systemów dźwigowych.

Sanktuarium zostało oddane do użytku wiosną tego roku i jest w stanie pomieścić 3500 wiernych.

Witraż z wybijającą się postacią Chrystusa, mieniącą się w kalejdoskopie pięknych barw, dopełnia ekstrawagancką bryłę budynku kościoła. Jezus celowo został przedstawiony w tak wielobarwnej gamie kolorów, ponieważ tak naprawdę każdy ma o nim inne wyobrażenie.

Autorzy tryptyku starali się powiązać biblijne podania z naukowymi odkryciami i dlatego postaci Adama i Ewy mają cechy afrykańskie. Naukowcy twierdzą, że pierwsi homo sapiens pochodzili z obszaru Afryki.

Na tryptyku postacie z kościoła katolickiego, protestanckiego i żydowskiego mieszają się ze sobą, by podkreślić jedność chrześcijanizmu.

Każdy z montowanych paneli był dokładnie oznakowany. Panele wielokrotnie sprawdzano i porównywano z specjalnie wykonaną siatką odwzorowującą ich położenie na witrażu. Zapobiegło to niewłaściwemu ich ułożeniu. Praca wymagała szczególnej uwagi i zaangażowania wielu specjalistów.

Witraż w Leawood jest wyjątkowy nie tylko z racji swoich ekstremalnych rozmiarów, ale również z powodu techniki w jakiej został wykonany. W procesie ogrzewania w wysokich temperaturach kolorowe szkło zostało ze sobą stopione tak, by tworzyło odpowiednie płaszczyzny barw i rysunku. Skomplikowany proces wyrobu tego typu szkła był po raz pierwszy zastosowany w tak dużych powierzchniach.

Tradycyjnie witraż jest malowany na szkle, jednak Tom Carey zdecydował, by jego dzieło powstało w rezultacie stapiania różnych kolorów szkła. Nie było to jednak takie proste, jak się wydawało, ponieważ na samym początku tworzone kawałki pękały zaraz po wyjęciu z pieca. Barwne płytki powstawały w temperaturze 1093 °C. Ostatecznie użyto do ich wykonania granulowanej formy szkła zwanej fritą. Dzięki temu powstały zachwycające szyby z cudownymi wzorami i odmianami kolorów.

Prace przy witrażu trwały dwa lata. Według jego twórców dzieło powinno przetrwać od 700 do 1000 lat. Elementy witraża są specjalnie chronione przed deszczem, wiatrem i ekstremalnymi temperaturami.

Istniało jednak ryzyko uszkodzenia 161 paneli witraża w momencie ich  transportu z Kalifornii, jednak na szczęście wszystkie elementy zostały dostarczone w nienaruszonym stanie.

W grudniu zeszłego roku pierwsze szklane panele zostały zamontowane w Kościele w Leawood. Każdy z nich utrzymywany jest przez czternaście specjalnych, sześciokątnych śrub. W marcu tego roku zainstalowano ostatnie panele a otwarcie nowego, wspaniałego sanktuarium, które łączy w swoim wnętrzu ultranowoczesną architekturą i klasyczny witraż nastąpiło 1 kwietnia.

Wspaniały proces powstawania szkła do witraża i samego witraża można obejrzeć na filmie pod linkiem:

https://qz.com/933416/artists-are-using-a-revolutionary-process-to-construct-the-worlds-largest-stained-glass-window/

 

Witraże w Katedrze Świętego Michała w Coventry

Witraże w Katedrze Świętego Michała w Coventry

Przykładem na to jak można połączyć nowoczesną formę budynku z tradycyjnym, sakralnym wnętrzem są witraże w Katedrze Świętego Michała w Coventry. Dzięki nim właśnie wnętrze katedry jest przepełnione niebiańskim wręcz światłem, co tworzy nastrój odpowiadający temu, jaki panował w średniowiecznych pierwowzorach sakralnych budowli.

To siedziba biskupa i diecezji Coventry w dystrykcie West Midlands, w Anglii.
W mieście znajdują się aż trzy katedry. Jako pierwsza powstała katedra Św. Maryi oraz budynek klasztorny, z którego do dzisiaj pozostało tylko trochę ruin. Drugi to kościół gotycki z XIV wieku, który w późniejszym czasie stał się katedrą Św. Michała. W wyniku bombardowania podczas II wojny światowej katedra ta została prawie całkowicie zniszczona. Trzecia zaś, to nowa katedra Św. Michała, zbudowana w miejsce tej zburzonej.
Pierwotny kościół św. Michała został w dużej mierze zbudowany pod koniec XIV i na początku XV wieku. Był to jeden z największych kościołów parafialnych w Anglii, który w 1918 roku stał się katedrą, doszczętnie prawie zniszczoną w czasie działań wojennych. Przetrwała tylko wieża, zewnętrzna ściana, figura z brązu i grób pierwszego biskupa. Wieża wznosi się na wysokość 90 metrów i jest najwyższym budynkiem w mieście. Jest to również trzecia najwyższa wieża katedralna w Anglii.

Obecna katedra Św. Michała, zbudowana obok szczątków starego kościoła, zaprojektowana została przez Basil’a  Spence’a i zbudowana przez Johna Lainga.
Wybór Spence’a na projektanta był wynikiem konkursu, zorganizowanego w 1950 roku, który miał na celu znalezienie architekta nowej katedry w Coventry. Jego projekt został wybrany spośród ponad dwustu zgłoszonych na konkurs.
Spence nalegał, aby zamiast odbudowywać starą katedrę, zachować jej ruiny jako formę wspomnienia, a obok zbudować jednak nową katedrę. Do budowy nowej katedry użyto tego samego  piaskowca Hollington, co do budowy starej katedry Coventry. Stanowiło to element jedności między budynkami.
Kamień węgielny pod budowę nowej katedry został wmurowany przez królową Elżbietę II 23 marca 1956 roku.

Witraże w katedrze Świętego Michała w Coventry to znakomite połączenie współczesnej architektury z tradycją.

Wnętrze jest godne uwagi ze względu na zaprojektowany przez artystę Johna Piper’a ogromny witraż o abstrakcyjnym wzorze, który zajmuje pełną wysokość ściany znajdującej się nad chrzcielnicą. Witraż składa się z 195 paneli, wypełnionych szklanymi elementami w barwach od bieli do głębokich kolorów.

Koncepcja Spence’a dla witraży znajdujących się w nawie polegała na tym, że przeciwne pary okien przedstawiają proces od narodzin do starości, zakończony niebiańską chwałą – jedna strona reprezentuje ludzkość, druga zaś Boskość.

Witraż nawiązuje w bardzo ewidentny sposób do tradycyjnych witraży średniowiecznych, zarówno kolorystyką, jak i formą. Warto zwrócić uwagę, że w przeciwieństwie do większości witraży zdobiących współczesne kościoły, witraż ten nie jest minimalistyczny a pokrywa całą, ogromną ścianę budynku. W ten sposób spełnia podobną rolę, jaką spełniają wspaniałe witraże we francuskich kościołach, z których wpadające przezeń światło wydobywa całe piękno i tworzy niepowtarzalną aurę wnętrza.

Przy tworzeniu tego majestatycznego okna witrażowego, w nowej katedrze w Coventry z John’em Piper’em współpracował inny wybitny malarz-Patrick Reyntiens. Ich współpraca trwała w sumie aż 30 lat.

Reyntiens założył własne studio i ręcznie malował symboliczny kolaż na niemal 200 witrażach zaprojektowanych do katedry. O swoich dziełach mawiał „Okno jest odrodzeniem, podobnie jak chrzest”.

Wizja artystyczna paneli była niezwykle prosta, choć  z wieloma skomplikowanymi, drobnymi kawałkami szkła. Witraż został tak zaprojektowany, aby przykuwał uwagę wiernych młodego pokolenia.

Wnętrze budynku o wybitnie współczesnej architekturze, dzięki wspaniałym panelom witrażowym, o niezwykle ciepłej barwie szkła, w momencie, gdy przenikają je promienie słoneczne, staje się prawdziwym i klasycznym zarazem sanktuarium.

W ten wyjątkowy sposób w nowej katedrze w Coventry nowoczesność spotyka się z tradycją.

 

 

Nowe pokolenia chcą kościołów tradycyjnych z witrażami

Nowe pokolenia chcą kościołów tradycyjnych z witrażami

łW architekturę miast, wraz z nowym millenium, wkroczyły nowoczesne trendy, jednak nowe pokolenia chcą kościołów tradycyjnych z witrażami.

Kościoły z barwnymi witrażami nie mogą stać się reliktami przeszłości. Nowe sanktuaria wciąż powstają, jednak widoczny jest spadek zainteresowania dużymi płaszczyznami witraży, montowanymi w tych budowlach.

Chociaż obecnie sakralna sztuka witrażowa przeżywa wyraźny regres, badania przeprowadzone wśród młodszych osób, zamieszkujących duże aglomeracje miejskie,  wykazują, że witraż może wkrótce przeżyć swój spektakularny comeback.

Wciąż funkcjonuje mnóstwo zabytkowych kościołów z tradycyjnym wystrojem, więc również z klasycznymi witrażami.

Kościół protestancki stanowi sporą część kościołów na świecie. W purytańskiej ideologii tego kościoła przepych jest nieobecny, więc zrozumiałe jest, że w większości kościołów protestanckich nie spotkamy kolorowych witraży w oknach.

Kościoły innych wyznań, również jednak ograniczają swoje zamówienia na wykonywanie tak wspaniałych dzieł witrażowych, jak to miało miejsce na przykład w czasach Średniowiecza. Kościół po prostu nie ma na te cele funduszy. Wykonany zgodnie z wszelkimi, klasycznymi zasadami witraż wymaga wyjątkowych umiejętności i specjalistycznego warsztatu, jest więc niezwykle kosztowną usługą.

Nowoczesne świątynie sakralne nie są wcale modne, nowe pokolenia chcą kościołów tradycyjnych z witrażami

Jednak istnienie witraży w kościołach jest pozytywnie postrzegane przez młode osoby. Milenijne pokolenie ku ogólnemu zaskoczeniu preferuje sanktuaria tradycyjne a nie nowoczesne budynki sakralne.

Wiele kościołów, które powstały w latach 90 tych zeszłego stulecia oraz po roku 2000 wyróżnia się zdecydowanie na tle tradycyjnej architektury sakralnej. To nie tylko ich  nowoczesna bryła jest cechą, która powoduje, że wierni nie czują się w nich komfortowo. Nadmierna asceza wnętrza oraz właśnie brak witraży, powodują, że budowlom tym brakuje specyficznego klimatu.  Skłaniał on wiernych w tradycyjnych wnętrzach sakralnych, do zadumy i kontemplacji

Niejednoznaczna symbolika i wzory współczesnych kościołów są, zdaniem specjalistów, mylące dla nowej generacji. Młodzi ludzie chcieliby jednak widzieć więcej konkretów w odniesieniu do obszarów wewnątrz sanktuariów wiary.

Według wyników przeprowadzonych badań na 843 młode, ale dorosłe osoby, w wieku 18-29 lat, 67 procent wybrało słowo „klasyczny” do opisania swojego idealnego Kościoła. Tylko 33 procent młodych osób było za modelem nowoczesnym i modnym Kościoła .

Dostosowanie się projektantów i budowniczych do potrzeb młodego pokolenia, w kwestii stylistyki architektonicznej wnętrz sakralnych, może zaprocentować zwiększeniem się ilości wiernych, więc jest to kwestia priorytetowa dla Kościoła.

Młodzi ludzie, wbrew pozorom nie uważają, że kościół powinien odzwierciedlać trendy pop-kulturowe i pragną Wspólnoty, która przemawia do nich architekturą o głębszym znaczeniu.

Wyraźny spadek ilości nowo wybudowanych kościołów, wyposażonych w duże powierzchnie witraży jest poważnym problemem dla specjalistów zajmujących się sztuką witrażową. Ich zdaniem nowoczesna estetyka wnętrz sakralnych przekłada się na wyraźne zmniejszenie ilości wiernych uczęszczających do kościołów. Nawet te kościoły, które w swych oknach posiadają witraże, zaczynają kalkulować czy im się to opłaca. Konserwacja i ochrona istniejących witraży jest niezwykle kosztowna.

Witraże są nierozerwalną częścią kościołów od wieków. To element integralny ich konstrukcji od czasów Średniowiecza. Wtedy to barwne kompozycje w oknach ilustrowały sceny biblijne i pomagały niepiśmiennym osobom w zrozumieniu i przyswojeniu dogmatów wiary chrześcijańskiej.

Witraże były ostoją w kościołach od 1300 roku. Większość ekspertów w tej dziedzinie przywołuje w tym przypadku przykłady zabytkowych witraży istniejących w starych francuskich kaplicach i katedrach, takich jak Sainte-Chapelle i Notre Dame.  Setki lat pracy wybitnych rzemieślników nie powinny ulec zapomnieniu. Zdaniem ekspertów tradycja okien witrażowych w kościołach powinna być nadal utrzymywana.

Młode pokolenie opowiada się za tradycyjną architekturą obiektów sakralnych i to może dawać nadzieję na odrodzenie się również sakralnego witraża.

 

 

Witraże prawosławnych kościołów

Witraże prawosławnych kościołów

Witraże prawosławnych kościołów wyróżniają się na tle innych wyjątkową intensywnością barw, ale również tematyką.

Prawosławne kościoły na całym świecie reprezentują najwcześniejsze chrześcijańskie wyznanie, jedną z dwóch, obok rzymskokatolickiej, gałęzi pierwszego Kościoła chrześcijańskiego. Począwszy od czasów starożytnych kościoły te zakorzenione są w kulturach narodów z obszarów ich powstawania. Swój fundament mają w naukach Chrystusa i Jego Apostołów, którzy po raz pierwszy wprowadzali Ewangelię na tych terenach. Witraże to wspaniała część dekoracji Kościoła Prawosławnego istniejąca tam w różnych epokach, klasycznie zaprojektowana w stylu ozdobnym, gotyckim, o żywych kolorach i dramatycznych obrazach. Niektóre z najpiękniejszych dzieł sztuki witrażowej  to właśnie te znajdujące się w prawosławnych cerkwiach na całym świecie.

Ten krótki poradnik ma służyć jako źródło informacji dla tych, którzy chcą poznawać sztukę witraży w prawosławnych kościołach.

Witraże prawosławnych kościołów niosą ze sobą niezwykle ważny przekaz.

Słowo ortodoksyjne oznacza” prawdziwą chwałę „, a także” proste nauczanie „. Każdy z prawosławnych kościołów, w tym prawosławny kościół grecki, prawosławny rosyjski, prawosławny  koptyjski i inne związane z etnicznymi okręgami, które tworzą Wschodnie Ortodoksyjne Kongregacje odzwierciedlają trochę antyczną specyfikę kultury ich wyznawców.

Uważany za kościół założony przez samego Św. Pawła, Kościół Prawosławny wyróżniał się przez całe ubiegłe stulecia długą historią chrześcijańskiego oddania i męczeństwa swoich świętych. Setki lat temu witraże stały się centralnym elementem niezwykłych katedr i kościołów na całym świecie również tych prawosławnych. Apostołowie i święci, Najświętsza Maryja Panna i inne ikony są często czczone w Kościele Prawosławnym, jako część wspaniałych dzieł sztuki, jakimi są okna witrażowe. W barwnych obrazach znajdujących się na szkle prawosławnych witraży spotkamy wiele wspaniałych postaci.

Szczególnie adorowany przez wiernych prawosławnych, głównie tych greckich, jest Święty Jerzy. Święty Gregorios jest wielbiony przez Kościół Syryjski, zaś  Święty Mikołaj z Myry przez rosyjskich prawosławnych.

Paweł Apostoł – założyciel Wschodniego Kościoła Prawosławnego, uhonorowany został w witrażach prawosławnych  żywymi kolorami, takimi jak niebieski, szmaragdowy i czerwony.
Święta Katarzyna Aleksandryjska, jest przedstawiana zazwyczaj w intensywnym kolorze i świetle, trzymająca koło, które było narzędziem jej męczeństwa. To ulubiony temat w witrażach okiennych lub innych dekoracjach kościoła prawosławnego.

Święty Atanazy  z Aleksandrii, szczególnie doceniany jest w Koptyjskiej Cerkwi Prawosławnej i przedstawiany zwykle w chwalebnym witrażu, który odznacza się barwami, które oddają pełne spektrum kolorów. Użycie niebieskości i indygo pobudza eteryczny blask, który powstaje, gdy światło słoneczne jest odbijane przez tak piękny panel.

W prawosławnych witrażach zauważyć możemy także postać Maryi Panny, która inspiruje do podziwu i szacunku, gdyż jej osoba przedstawiana jest, jako anielsko czysta, bez żadnej skazy. Obrazy zawarte w witrażach miały za zadanie odzwierciedlać cechy życiowe błogosławionych postaci, jakie były na nich przedstawione. Jasne, opalizujące żywymi barwami panele podnoszą i odbijają promienie perłowego światła wokół postaci Matki Chrystusa. Tego typu witraż, będący stałym elementem wystroju kościoła prawosławnego, jest niezwykle inspirujący i zarazem uduchowiający.

Święty Jerzy i Księżniczka Sabra to także postacie obecne w sztuce witrażowej kościoła prawosławnego. Na witrażach widnieje często księżniczka Sabra dziękująca Świętemu Jerzemu za zabicie smoka. Obraz taki wcielony w barwę szkieł i światła, jest  wspaniałym klasycznym akcentem wystroju cerkwi prawosławnej.
Apostołowie przekazujący wiedzę wiernym, otwierający w ten sposób drogę ewangelii na cały świat to główna chrześcijańska idea w prawosławnym Kościele Wschodnim. Należy pamiętać, że został on założony właśnie przez samych apostołów, których nauczał Jezus. Witraże przedstawiające to wydarzenie są wyjątkowo  pięknymi dziełami prawosławnej sztuki witrażowej. Wykonane zazwyczaj przy użyciu jasnej, niezwykle barwnej kolorystyki, która idealnie współgra z przenikającym je światłem, co zapewnia maksimum efektu.

Miejsce każdego kultu prawosławnego posiada zazwyczaj witraż przedstawiający symbol korony cierniowej w żywych, szkarłatnych barwach, z elementami niebieskich i zielonych tonów, w niezwykle ciekawej ornamentyce.

Witraże w prawosławnych cerkwiach na całym świecie są nacechowane są perfekcją i dramatyzmem. Te dzieła prawosławnej sztuki witrażowej są prawdziwym skarbem, dzięki temu, że są niezwykle realistyczne i jednocześnie klasyczne. To fascynujące i fantazyjnie spreparowane w wyrafinowanym, gotyckim stylu obrazy, rozmieszczane w kolorowych, szklanych panelach, które łapią promienie światła i odzwierciedlają z ich pomocą piękno swojej uduchowionej zawartości, wzmacniając tym sposobem przez cały dzień wiarę prawosławnych wiernych.

Witraże w synagogach

Witraże w synagogach

 

Barwne szkło to nie tylko wspaniałe okienne ozdoby w kościołach chrześcijańskich, ale to również witraże w synagogach. Witraż jest także typowym elementem wystroju w żydowskiej świątyni.
Po wejściu do synagogi, witraże zwykle nie są jednak tym, co ludzie zauważają, jako pierwsze. Gdy wchodzący do sanktuarium i patrzą na witraże, mają tendencję do myślenia o ich bogactwie kolorów i do podziwiania przedstawianych na nim obrazów. Nie zawsze mogą jednak zrozumieć ich historię, zwłaszcza tych, które są zainstalowane w synagogach, ponieważ zwykle znaczenie obrazu jest zapisane w umysłach jego twórców.
W synagogach żydowskich witraże montowano, by oddać cześć religijnym historiom sprzed wielu lat. W niektórych synagogach znajdują się witraże znane na cały świat, ponieważ zostały wykonane przez mistrzów sztuki witrażowej.
W Europie i w Ameryce, najwcześniejsze witraże w synagogach przedstawiały jedynie figury geometryczne. Te, które pojawiły się około 1800 roku zostały stworzone przez znanych artystów, ale także przez anonimowych rzemieślników, którzy przedstawiali na swoich dziełach sceny z Biblii, Ziemi Świętej, rośliny i zwierzęta a nawet sześcioramienną gwiazdę żydowską.

Witraże w synagogach są przeważnie wypełnione barwnym szkłem w geometryczne lub roślinne wzory

Początkowo witraże kojarzono z kościołami katolickimi i wiarą chrześcijańską, co znacznie utrudniało instalowanie ich w żydowskich synagogach. Sugerowano nawet, że narusza to żydowskie prawo.

Aktualnie jednak, na przykład w Stanach Zjednoczonych, gminy żydowskie chcą przywrócić witraże we wszystkich istniejących tam synagogach. Wspaniałe, nowe witraże mają prezentować historie biblijne.

Na Brooklynie, w Nowym Jorku, witraże z 1909 roku zajmują znaczną część budynku, w którym znajduje się Zgromadzenie Beth Elohim. Witraże te posiadają wyjątkową moc przekazu zawartą w niezwykle pięknych obrazach.
W 1880 roku został zbudowany także inny budynek w Nowym Jorku, w którym znalazła miejsce dla siebie Kongregacja Kahal Adath Jeshurum. Budynek ten zdobiło wiele pięknych witraży, jednak do dzisiejszego dnia przetrwał tylko jeden, ale za to wyjątkowo duży, który znajduje się teraz w Muzeum przy ulicy Eldridge.

W 109 rocznicę istnienia Synagogi w Wirginii, w stanie Minnesota, członkowie Zgromadzenia postarali się, aby przywrócić do świetności 13 zabytkowych witraży zdobiących to miejsce kultu. Okna te zostały zainstalowane w 1908 roku i swoim barwnym blaskiem wzbogacały wnętrze synagogi przez całe stulecie.

W synagodze Abbell w Hadassah University Medical Center w Izraelu witraże zostały stworzone przez jednego z najbardziej znanych na świecie artystów żydowskich Marc’a Chagall’a. Okna witrażowe autorstwa wielkiego malarza zostały zainstalowane w synagodze 6 lutego 1962 roku. Inspiracją dla 12 okien były fragmenty Biblii, szczególnie błogosławieństwo Jakuba i jego 12 synów, Błogosławieństwo Mojżesza i opis napierśnika najwyższego kapłana.
Kolory poszczególnych sekcji układają się w niesamowitą gamę barw. Ich nazwy odpowiadają nazwą szlachetnych i półszlachetnych kamieni. W pierwszej znajduje się karneol, topaz, chryzolit w drugiej szafir i szmaragd, w trzeciej zaś hiacynt, agat, ametyst a w czwartej beryl, onyks i jaspis.
W Polsce również możemy podziwiać wspaniałe witraże w synagogach w Krakowie czy w Ostrowie Wielkopolskim. W Krakowie znajdują się 43 barwne witraże z mauretańskim, geometryczno-roślinnym wzorem. Na jednym z witraży widoczna jest kompozycja i motywy fragmentu XVIII wiecznej polichromii ściennej ze wschodniej ściany drewnianej bożnicy w Jabłonowie. Można podziwiać na niej obraz Świątyni Jerozolimskiej w postaci Meczetu na Skale. Witraże powstały w latach 1894-1909. Są tam również okulusy wypełnione witrażami z motywem gwiazdy Dawida. To jedyne zabytkowe witraże, jakie zachowały się w synagodze w Polsce
Witraże mają specjalne znaczenie w historii religii, również w kulturze żydowskiej, jednak mało osób kojarzy je z wystrojem synagog, tymczasem istnieją one w synagogach od XIX wieku i są dziełami zarówno znanych, jak i anonimowych twórców. Te nośniki światła i barw są jednocześnie nośnikami wiedzy o religii i o ludziach, którzy przyczynili się do ich powstania

 

Znaczenie witraży w kościele

Znaczenie witraży w kościele

Dla wielu osób witraż to tylko ozdoba znajdująca się w oknie kościoła, jednak znaczenie witraży w kościele jest znacznie większe.

Nazwa witraż odnosi się do barwnego szkła, które otrzymuje się w wyniku pewnych skomplikowanych procesów a następnie montuje w całość z pomocą specjalnych materiałów. Barwa szkła powstaje w efekcie wypiekania pigmentu (lub substancji barwiącej) na powierzchni szkła.

Witraż jest najczęściej spotykanym wypełnieniem dekoracyjnym okien w chrześcijańskich kościołach, różnych wyznań i zwykle używany był i jest do zobrazowania opowieści ze Starego i Nowego Testamentu.

Na dowód tego, jak długa jest historia witraża niech świadczy fakt, że przykłady witraży odkryto już w pierwszym wieku p.n.e.

Za czasów Starożytnego Rzymu barwione szkło było dziełem sztuki, oznaką luksusu. Gdy chrześcijaństwo stało się główną religią Imperium Rzymskiego zaczęto używać witraży w miejscach kultu. Od tego czasu witraże stały się częścią integralną kościołów, zwłaszcza w Europie, ale na całym świecie.

Poznając znaczenie witraży w kościele poznajemy ich rolę w przekazywaniu wiedzy religijnej

Witraże przedstawiają zazwyczaj momenty z historii biblijnej. Można je spotkać w bardzo prostej formie oraz w bardziej skomplikowanych przykładach formy sztuki witrażowej. Z pewnością są to  przede wszystkim dekoracyjne elementy Kościoła, powszechne szczególnie w europejskich kościołach katolickich i  protestanckich.

Większość istniejących witraży nie była wykonywana masowo. Były indywidualnie zamawiane i tworzone przez mistrzów fachu witrażowego. Zachowywali oni w swych pracach odniesienia do poszczególnych kościołów, które zdobiły ich prace.

Po reformacji w XVI wieku i wzroście Protestantyzmu w Europie wiele witraży zostało zniszczony i dzisiaj niezwykle cenną rzadkością są oryginały z tamtego okresu.

Istnieje wiele teorii na temat znaczenia poszczególnych witraży, ale najprostszym sposobem, aby poznać szczegóły przedstawione na witrażu, jest określenie czasu w jakim on powstał.

Niektórzy artyści witrażowi czynili wszystko, by zapewnić piękny wygląd kościołowi, inni tworzyli wizualne kazania w swoich dziełach. Byli również tacy, którzy przemycali w wizerunkach na szkle tajemnice, które chciano usunąć z Biblii.

W XII wieku witraże były używane do zobrazowania biblijnych postaci. W tym przypadku witraże zwykle pokazywały grupy ludzi stojących w jednym szeregu, na tle krajobrazu lub w budynkach. Każda osoba posiadła namalowane wskazówki określające jego tożsamość. Mogły to być symbole, bądź po prostu imiona i nazwy.

W wieku XIII-XIV witraże artystów zaczęły  koncentrować się na wydarzeniach i podaniach z Biblii. Wiele okien z tego okresu jest częścią sekwencji, które opowiadają większą historię.

Od XV do XVII wieku witraże były używane do tworzenia obrazów moralizatorskich..

Witraże przedstawiają zwykle świętych i historie biblijne, połączone z dziejami kościoła, w którym są zainstalowane. Wiele sekwencji przedstawia narodziny Jezusa i treści biblijne związane z tym wydarzeniem. Z  bardziej znanych biblijnych postaci można często zobaczyć, takie jak król Dawid, król Salomon, Chrystus, Maryja i uczniowie.

Tego typu witraże przeznaczone są zazwyczaj na potrzeby  Kościoła, do stworzenia warunków do kontemplacji i myślenia o opowieściach i postaciach, które wierni widzą oraz rozważań, jak wyciągnięte z tych opowieści wnioski mogą być stosowane w codziennym życiu.

Sceny i epizody z Biblii pokazywane w witrażach znajdujących się we wszystkich kościołach na świecie miały służyć, jako przekaźnik wiedzy o chrześcijańskich dogmatach.

Najważniejszym powodem, dla którego witraże do dzisiaj pełnią fundamentalną rolę w kościołach jest podstawowe znaczenie Biblii w religii chrześcijańskiej.

Witrażownictwo było i jest nie tylko formą atrakcyjnego zdobnictwa, w którym materiał, jakim jest szkło, zmienia się w dzieło sztuki, ale jest również formą przemiany duchowej tego co ziemskie w boskość.

Co również ważne, witraże były oczywiście przydatne z przyczyn praktycznych. W okresie średniowiecza wielu wiernych Kościoła było analfabetami. Wspaniałe sceny z Biblii pokazane w witrażach były więc nie tylko dekoracją okien, ale przede wszystkim były sposobem dostarczania wiadomości na temat religii do wszystkich widzów, nawet tych, którzy nie mogli lub nie potrafili czytać Biblii samodzielnie.

Witraż jest formą sztuki, jak malarstwo czy rzeźba, jednak, jak widać to nie tylko piękna ozdoba, ale także narzędzie do komunikowania się.

 

 

Rodzaje witrażowych okien kościelnych

Rodzaje witrażowych okien kościelnych

Kościół powinien posiadać okna zarówno piękne, jak i funkcjonalne, zapewne dlatego spotykamy tak różnorodne rodzaje witrażowych okien kościelnych.

Zabytkowe kościoły i katedry w Europie to masywne obiekty architektoniczne, które przetrwały  do dnia dzisiejszego i nadal pełnią swoją funkcję, jednocześnie będąc atrakcjami turystycznymi.

Mimo, że wnętrza nowoczesnych kościołów odbiegają od ich średniowiecznych pierwowzorów, ponieważ uległy zmianom wraz z rozwojem technik budowlanych, jednak architekci, w dalszym ciągu, czerpią inspiracje z wielkich kościołów przeszłości, szczególnie, jeśli chodzi o kształt okien witrażowych.

Być może najważniejsze elementy architektoniczne w kościołach to właśnie klasyczne, witrażowe okna, które były zawsze pełne głębokiej symboliki, jednocześnie pozostając funkcjonalnymi i pięknymi.

Gotyckie budowle konstruowano w taki sposób, że cały ciężar sklepienia dźwigały specjalne podpory. Ściany mogły zatem być wykorzystane na umiejscowienie dużych okien.

Okna o nazwie clerestory (wymawiane „clear story” czyli czysta opowieść) są rodzajem okien  popularnych w kościołach i katedrach w okresie romańskim. Zwykle były umieszczane wzdłuż górnej części nawy oraz centralnego podejścia do ołtarza. Zapewniały bogate oświetlenie wewnętrzne w obszarach, do których nie docierało światło. Ich podstawową funkcją było zapewnienie dostępu światła w górnej części budowli. Nie spełniały roli pięknej ozdoby, ale raczej zdecydowanie były potrzebne ze względów funkcjonalnych.

Okna tego typu straciły na popularności na początku XX wieku, ale później odżyły znowu w pracach Frank’a Lloyd’a Wright’a i teraz są powszechnie stosowane w architekturze sakralnej, a także w świeckich budynkach. Ze względu na ich zdecydowanie funkcjonalną rolę, w oknach tych nie zawsze znajdziemy witraże. Przykładem jednak mogą być te znajdujące się w Kaplicy Sykstyńskiej w Watykanie. Charakterystyczny jest dla nich geometryczny wzór witraża.

Bogactwo architektoniczne budowli kościelnych, jakie powstały do dzisiaj warunkuje fakt, że istnieją także różne rodzaje witrażowych okien kościelnych

Okna lancetowe, były niezwykle powszechne w budowlach okresu Średniowiecza. To wysokie, wąskie okna  zakończone ostrołukiem. Ich nazwę uzasadnia ich wyjątkowy kształt, nadający jednocześnie strzelistości samej budowli. W szerokości tego typu okien istnieją różnice, ale ogólny kształt jest zawsze taki sam. W gotyckiej architekturze właśnie lancetowe okna najczęściej wypełniane były barwionym szkłem, chociaż biorąc pod uwagę oszczędność okresu, w jakim były tworzone, generalnie pozbawione były zdobnictwa. Ponieważ okna tego typu dawały mało światła, najczęściej były budowane parami lub w grupach, zwieńczonych na górze jednym ostrołukiem. Okna lancetowe były używane w budowlach wczesno-gotyckich. Dziś lancetowe okna są czasami umieszczane w architekturze sakralnej z powodu ich historycznego i religijnego  znaczenia. Na pewno idealnym przykładem tego typu okien są te, które wypełniają ściany tak wspaniałej katedry, jak katedra w Strasburgu.

Rozety, w czasie panowania średniowiecznego gotyku w architekturze, stały się głównym elementem portali i transepty. W tych wielkich, okrągłych oknach znalazły swoje miejsce wspaniałe witraże w postaci pięknych kompozycji malarskich. Dzięki takim właśnie oknom wnętrze sakralnych budowli wypełniała feria kolorów. Rozety są głównymi, spośród najbardziej rozpoznawalnych okien kościelnych. Pochodzącą z architektury rzymskiej. Rozety można spotkać w zabytkowych świątyniach w postaci okulusów lub rzadziej używanych małych, okrągłych okienek. Często były wykonywane w niezwykle dekoracyjny sposób, z kwiecistym  maswerkiem i wspaniałymi, barwnymi witrażami. Rozety znajdują się zazwyczaj w centralnym punkcie kościoła, powyżej wejścia lub nad miejscem, gdzie stoi ołtarz. Ich znaczenie w architekturze budowli sakralnych miało swój początek w okresie gotyku, kiedy zaczęły pojawiać się one w katedrach w Europie, takich jak na przykład sławna katedra Notre Dame w Paryżu. Dzisiaj rozety znowu można znaleźć w architekturze sakralnej, choć są już bardziej subtelne i mniej skomplikowane.

Pięcioramienne okna witrażowe są wyjątkowo ozdobnymi strukturami w architekturze sakralnej. Składają się one z pięciu łuków ułożonych w okrągły wzór, który ma przypominać stylizowane pięć płatków kwiatów złączonych ze sobą. Okna tego typu zazwyczaj wykonane były z przezroczystego szkła, chociaż czasami używano jednak do ich wypełnienia również szkła witrażowego. Historycznie pojawiają się dopiero w kościołach katolickich i protestanckich, choć w nowoczesnej architekturze sakralnej są zazwyczaj stosowane wyłącznie w strukturze katolickich świątyń.  Celem ich istnienia jest, w założeniu architektonicznym, zapewnienie dostępu światła do nawy, w miejscach, które są poza zasięgiem światła dochodzącego z okien clerestor’ów. Rzadko, ale zdarza się to, tego typu okna są łączone w projektach z kształtem rozety, tworząc niezwykle ozdobną całość. Okna w kształci pięciu płatków możemy spotkać często w kościołach w Anglii, na przykład w Kościele Św. Małgorzaty w Norfolk.

To tylko niewielka część stylów architektonicznych, w jakich powstawały kiedyś i powstają dzisiaj okna witrażowe w świątyniach sakralnych a ponieważ okna stanowią integralną część tych struktur, więc jest ich de facto taka sama ogromna różnorodność, jak budowli, w jakich zostały zaprojektowane.

 

Symbolika kolorów witraży

Symbolika kolorów witraży

Witraż był i jest integralną częścią kościoła, dlatego niezwykłe znaczenie ma symbolika kolorów witraży.

Choć pochodzenie witraży jest kwestią dyskusyjną, ludzie często kojarzą je jednak z chrześcijaństwem, ze względu na ich obecność  w praktycznie wszystkich kościołach i katedrach. W Europie i wielu innych krajach, w tym nawet w Izraelu czy w Stanach Zjednoczonych, te wspaniałe kolorowe okna zaszczepiają w wyobraźni oglądających ich ludzi fragmenty biblijnych przekazów .

Z tego powodu „Biblia dla ubogich”, jak popularnie nazywano kiedyś witraże, jest aktualnie tematem wielu dyskusji.

W czasach średniowiecznych ubodzy ludzie byli przeważnie analfabetami. Dlatego też przedstawienie wydarzeń biblijnych w witrażach było jedynym sposobem na dotarcie do mas, by umożliwić im zrozumienie wydarzeń opisanych w Biblii i wyniesienie z nich odpowiedniej nauki.

Niezależnie od roli witraży w kościołach nie można zaprzeczyć, że były i są przede wszystkim wyjątkową,  piękną, barwną dekoracją.

Oprócz przesłania zawartego w przedstawianych, charakterystycznych obrazach biblijnych, witraże posiadają jeszcze inną możliwość przemawiania do wyobraźni podziwiających je wiernych, dzięki symbolizmowi  określonych kolorów.

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że użyte przy tworzeniu szybek witraży barwy nie były przypadkowe a ich dobór był dokładnie przemyślany i zgodny z pewnym kościelnym kanonem. Kolory miały nieść ze sobą pewne przesłanie i były ściśle powiązane z kolorystyką, jaka odnosiła się do pewnych uczuć, emocji i biblijnych postaci.

Gdy wchodzimy do kościoła naszą uwagę przykuwa piękno barwnych okien i nie zdajemy sobie sprawy, jak ważna jest symbolika kolorów witraży.

W chrześcijańskich kościołach, na całym świecie, kolory stosowane w witrażach zdobiących ściany i przedstawiających uświęcone fragmenty Biblii mają ogromne znaczenie, którego istnienia nie jesteśmy świadomi.

Czerwony : reprezentuje krew Chrystusa, obrazuje silne emocje, takie jak miłość czy nienawiść. Użycie tej barwy służy przypomnieniu o cierpieniu i poświęceniu Jezusa. Często także kolor ten związany jest z męczeństwem świętych.

Niebieski : to naturalnie kolor nieba. Symbolizuje nadzieję, szczerość i pobożność. Kolor ten jest również  często związany z postacią Dziewicy Maryi.

Zielony :  kolor trawy, zieleni jest więc oznaką wiosny, wzrostu, ale także  odrodzenia, zwycięstwa życia nad śmiercią. Barwa ta symbolizuje wiarę, nieśmiertelność, ale także kontemplację.

Biały :  to kolor, który reprezentuje zawsze czystość i niewinność. Biel jest często związana na obrazach z Bogiem.

Czarny : Dość rzadko można spotkać czarny kolor w kolorystyce witrażowej. Kolor ten ma, ajk łatwo można się domyśleć bliskie powiązanie z śmiercią.

Żółty :  chociaż kolor ten używany jest czasem do symbolizowania zdrady, na przykład w obrazach przedstawiających Judasza, zdecydowanie częściej jest używany do nadania barwy aureolom świętych. To również kolor symbolizujący boskość, moc i chwałę.

Fioletowy :  uważa się, że Chrystus nosił fioletowy strój przed ukrzyżowaniem, więc kolor ten nie bez powodu stał się symbolem cierpienia i wytrzymałości. Fioletowy jest również używany do obrazowania królestwa Bożego lub samego Boga Ojca. Symbolizuje także miłość, prawdę i pasję.

Szary : to kolor symbolizujący pokorę i żałobę, ale reprezentuje również nieśmiertelność ducha.

Brązowy :  kolor ten symbolizuje duchową śmierć i zrzeczenie się rzeczy świata.
Jak widać mamy do czynienia z całą paletą kolorów używanych w sztuce witrażowej, wykorzystywanej w tworzeniu sakralnych okien, nic więc dziwnego, że za każdym z nich istnieją głębokie znaczenia, które pozwalają nam teraz interpretować je w zupełnie nowy sposób.