Witraż „Madonna z Dzieciątkiem” z kościoła w Guzowie

W kaplicy pałacowej św. Feliksa de Valois w Guzowie, w województwie mazowieckim, znajduje się niezwykłe dzieło sztuki – witraż „Madonna z Dzieciątkiem” z końca XIX wieku. Jest to jedno z trzech okien witrażowych, które zdobią tę kaplicę, a wykonała je słynna pracownia witraży „Charles Champigneulle fils” z Paryża.

Witraż ten jest dziełem Louisa-Charlesa-Marie Champigneulle, znanego również jako Charles II Champigneulle, który był przedstawicielem drugiego pokolenia mistrzów szklarskich. Jego ojciec, Charles-François Champigneulle, założył zakład ceramicznej rzeźby religijnej w Metz, a następnie, w 1868 roku, przejął słynny dom malarstwa na szkle Laurenta-Charlesa Maréchala, znanego jako Maréchal de Metz. W 1872 roku, po aneksji Metzu przez Niemcy, Charles-François przeniósł swoje zakłady do Bar-le-Duc.

Louis-Charles-Marie Champigneulle urodził się w Metz w 1853 roku. Rozpoczął swoją pracę w Bar-le-Duc, ale w 1881 roku przeniósł się do Paryża i założył własną pracownię przy ulicy Notre-Dame-des-Champs 96. Jego witraże zdobyły wiele nagród, a on sam został członkiem jury prezentacji szkła artystycznego na Wystawach Powszechnych w Paryżu.

Kaplica pałacowa św. Feliksa de Valois w Guzowie, w której znajduje się witraż „Madonna z Dzieciątkiem”, została wybudowana w latach 1892-1894 przez Feliksa i Emilię Sobańskich. Kaplica jest zbudowana w stylu renesansu angielskiego na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym prezbiterium.

Witraż „Madonna z Dzieciątkiem” znajduje się w bocznym ołtarzu kaplicy i jest jednym z trzech, które przetrwały do naszych czasów. Pozostałe dwa witraże w prezbiterium przedstawiają św. Feliksa de Valois oraz św. Emilię, męczenniczkę z czasów Dioklecjana. Witraże zostały wykonane według szkoły paryskiej w 1896 roku.

Witraż „Madonna z Dzieciątkiem” jest niezwykłym przykładem sztuki witrażowej z końca XIX wieku. Prace Champigneulle’a są cenione za wysoką jakość wykonania, precyzyjność detali oraz harmonijne połączenie kolorów. Witraże w kaplicy pałacowej św. Feliksa de Valois są nie tylko dziełami sztuki, ale również ważnym elementem dziedzictwa kulturowego Guzowa. Przetrwały one trudne czasy, w tym reformę rolną z 1944 roku, która odebrała pałac rodzinie Sobańskich, oraz okres powojenny, kiedy kaplica służyła jako filia parafii w Wiskitkach.

Witraż „Madonna z Dzieciątkiem” jest pionowo wydłużony, a kompozycja składa się z kilku segmentów, które tworzą bogato zdobiony łuk. Na oszkleniu dominuje postać Matki Bożej, która trzyma na rękach Dzieciątko Jezus. Obie postaci są otoczone złotymi nimbami, co jest typowym elementem ikonografii chrześcijańskiej, symbolizującym świętość. Tła przedstawienia nie są jednolicie barwne, lecz zdobią je różnorodne ornamenty i motywy architektoniczne, co dodaje dziełu głębi i bogactwa.

Na dole witraża znajduje się napis „NIE OPUSZCZAJ NAS”, który może być interpretowany jako błaganie o opiekę i ochronę. Kolorystyka witraża jest stonowana z dominującymi złotymi i brązowymi tonami, co nadaje dziełu ciepły i uroczysty charakter. Użycie światła przez szkło dodatkowo wzmacnia efekt duchowej i mistycznej atmosfery.

Witraż „Madonna z Dzieciątkiem” jest przykładem mistrzowskiego wykonania zarówno w kwestii technicznej, jak i artystycznej, pełnym symbolicznych i religijnych odniesień, co czyni go ważnym elementem dekoracyjnym i duchowym w przestrzeni, w której się znajduje.