Barwne szkło to nie tylko wspaniałe okienne ozdoby w kościołach chrześcijańskich, ale to również witraże w synagogach. Witraż jest także typowym elementem wystroju w żydowskiej świątyni.
Po wejściu do synagogi, witraże zwykle nie są jednak tym, co ludzie zauważają, jako pierwsze. Gdy wchodzący do sanktuarium i patrzą na witraże, mają tendencję do myślenia o ich bogactwie kolorów i do podziwiania przedstawianych na nim obrazów. Nie zawsze mogą jednak zrozumieć ich historię, zwłaszcza tych, które są zainstalowane w synagogach, ponieważ zwykle znaczenie obrazu jest zapisane w umysłach jego twórców.
W synagogach żydowskich witraże montowano, by oddać cześć religijnym historiom sprzed wielu lat. W niektórych synagogach znajdują się witraże znane na cały świat, ponieważ zostały wykonane przez mistrzów sztuki witrażowej.
W Europie i w Ameryce, najwcześniejsze witraże w synagogach przedstawiały jedynie figury geometryczne. Te, które pojawiły się około 1800 roku zostały stworzone przez znanych artystów, ale także przez anonimowych rzemieślników, którzy przedstawiali na swoich dziełach sceny z Biblii, Ziemi Świętej, rośliny i zwierzęta a nawet sześcioramienną gwiazdę żydowską.
Witraże w synagogach są przeważnie wypełnione barwnym szkłem w geometryczne lub roślinne wzory
Początkowo witraże kojarzono z kościołami katolickimi i wiarą chrześcijańską, co znacznie utrudniało instalowanie ich w żydowskich synagogach. Sugerowano nawet, że narusza to żydowskie prawo.
Aktualnie jednak, na przykład w Stanach Zjednoczonych, gminy żydowskie chcą przywrócić witraże we wszystkich istniejących tam synagogach. Wspaniałe, nowe witraże mają prezentować historie biblijne.
Na Brooklynie, w Nowym Jorku, witraże z 1909 roku zajmują znaczną część budynku, w którym znajduje się Zgromadzenie Beth Elohim. Witraże te posiadają wyjątkową moc przekazu zawartą w niezwykle pięknych obrazach.
W 1880 roku został zbudowany także inny budynek w Nowym Jorku, w którym znalazła miejsce dla siebie Kongregacja Kahal Adath Jeshurum. Budynek ten zdobiło wiele pięknych witraży, jednak do dzisiejszego dnia przetrwał tylko jeden, ale za to wyjątkowo duży, który znajduje się teraz w Muzeum przy ulicy Eldridge.
W 109 rocznicę istnienia Synagogi w Wirginii, w stanie Minnesota, członkowie Zgromadzenia postarali się, aby przywrócić do świetności 13 zabytkowych witraży zdobiących to miejsce kultu. Okna te zostały zainstalowane w 1908 roku i swoim barwnym blaskiem wzbogacały wnętrze synagogi przez całe stulecie.
W synagodze Abbell w Hadassah University Medical Center w Izraelu witraże zostały stworzone przez jednego z najbardziej znanych na świecie artystów żydowskich Marc’a Chagall’a. Okna witrażowe autorstwa wielkiego malarza zostały zainstalowane w synagodze 6 lutego 1962 roku. Inspiracją dla 12 okien były fragmenty Biblii, szczególnie błogosławieństwo Jakuba i jego 12 synów, Błogosławieństwo Mojżesza i opis napierśnika najwyższego kapłana.
Kolory poszczególnych sekcji układają się w niesamowitą gamę barw. Ich nazwy odpowiadają nazwą szlachetnych i półszlachetnych kamieni. W pierwszej znajduje się karneol, topaz, chryzolit w drugiej szafir i szmaragd, w trzeciej zaś hiacynt, agat, ametyst a w czwartej beryl, onyks i jaspis.
W Polsce również możemy podziwiać wspaniałe witraże w synagogach w Krakowie czy w Ostrowie Wielkopolskim. W Krakowie znajdują się 43 barwne witraże z mauretańskim, geometryczno-roślinnym wzorem. Na jednym z witraży widoczna jest kompozycja i motywy fragmentu XVIII wiecznej polichromii ściennej ze wschodniej ściany drewnianej bożnicy w Jabłonowie. Można podziwiać na niej obraz Świątyni Jerozolimskiej w postaci Meczetu na Skale. Witraże powstały w latach 1894-1909. Są tam również okulusy wypełnione witrażami z motywem gwiazdy Dawida. To jedyne zabytkowe witraże, jakie zachowały się w synagodze w Polsce
Witraże mają specjalne znaczenie w historii religii, również w kulturze żydowskiej, jednak mało osób kojarzy je z wystrojem synagog, tymczasem istnieją one w synagogach od XIX wieku i są dziełami zarówno znanych, jak i anonimowych twórców. Te nośniki światła i barw są jednocześnie nośnikami wiedzy o religii i o ludziach, którzy przyczynili się do ich powstania
