Witraż z przedstawieniem budowy wieży Babel z Victoria & Albert Museum

W bogatych zbiorach londyńskiego muzeum Victorii i Alberta, znajduje się niewielki witraż o wymiarach 25,5 x 21,3 cm. Dzieło przedstawia biblijną historię opisaną w Księdze Rodzaju – budowę wieży Babel. Przypowieść ta wyjaśnia pochodzenie różnych języków, które są używane na świecie. Posługująca się na początku jednym językiem ludność, postanowiła wznieść w krainie Szinear ogromną wieżę, sięgającą samego nieba. Miała ona stanowić znak, dzięki któremu ludzie nie rozproszą się. Jahwe sprzeciwił się tej budowie i żeby ją uniemożliwić pomieszał języki budowniczych tak, że nie byli w stanie się porozumieć i ukończyć wieży. Ta popularna biblijna opowieść, będąca synonimem zamętu i chaosu, przez wieki często była inspiracją dla wielu artystów.

Witraż z przedstawieniem budowy wieży Babel z londyńskiego muzeum, najprawdopodobniej został wykonany na prywatne zamówienie. Praktyka taka była bardzo popularna w okresie po reformacji. Instytucje kościelne przestały zamawiać wielkie, kolorowe okna do swoich budowli. Rzemieślnicy skupili się więc na produkowaniu małych obrazów malowanych na szkle. Nazywane były one witrażami gabinetowymi i tworzono je zazwyczaj na potrzeby prywatnych zleceniodawców. Tematyka religijna wciąż była obecna, jednak zamiast do kościołów te niewielkie dzieła trafiały do domów bogatszych mieszczan, a zamawiane były często aby uczcić specjalne okazje, takie jak ślub, chrzciny czy sukcesy zawodowe.

Witraż z Victoria & Albert Muzeum powstał w 1631 roku, a jego twórca jest nieznany. Jak ustalili badacze najprawdopodobniej pochodził z Zurychu. Świadczyć o tym może fakt, że znajdująca się na witrażu inskrypcja wspomina Hansa Petera Lochmanna oraz jego żonę Magdalenę Wirrtin. Wzmianki o Lochmannie znaleziono w archiwach w Zurychu. Wiadomo, że żył w latach 1579-1656. Dodatkowo w Schweizerisches Landesmuseum w Zurychu znajduje się pochodzący z 1630 roku, prawie identyczny witraż z przedstawieniem wieży Babel otoczonej herbami budowniczych i kamieniarzy. Jego autor jest nieznany, jednak można przypuszczać, że oba witraże wykonała ta sama osoba, lub obaj artyści posługiwali się tym samym wzornikiem.

Witraż z Victoria & Albert Museum należał do kolekcji szwajcarskiego poety i artysty mieszkającego w Zurychu, Johanna Martina Usteriego. Po jego śmierci w 1829 roku, okazałą kolekcję zgromadzonych przez niego witraży nabył bogaty handlarz i bankier, Christian Wilhelm Benecke, który ozdobił nimi swoje posiadłości, w tym także należący do niego zamek w Grodźcu. W 1854 roku część zbiorów trafiła do Charlottenburga, a stamtąd do Anglii. Możliwe, że wśród nich był również witraż z przedstawieniem budowy wieży Babel, który finalnie dołączył do zbiorów Victoria & Albert Museum.