Tag: Victoria&Albert Museum

Św. Chad – witraż Christophera Whalla w Victoria &Albert Museum

Opublikowano przez

W londyńskim Victoria & Albert Museum znajduje się niewielkich rozmiarów witraż, przedstawiający świętego w biskupich szatach. Panel zachwyca dekoracyjnością i elegancją wysmakowanych, jasnych barw. Autorem dzieła jest jeden z najwybitniejszych, angielskich twórców witraży z przełomu XIX i XX wieku, Christopher Whall.

Witraż przedstawia św. Chada, którego kult jest rozpowszechniony szczególnie w Anglii. Ten średniowieczny duchowny był opatem kilku klasztorów, a także biskupem Northumbrii i Mercji. Uznaje się go za najważniejszego, anglosaskiego misjonarza, który schrystianizował Mercję. Czczony jest zarówno w kościele katolickim, jak i prawosławnym i anglikańskim.

Przedstawiony przez Whalla św. Chad stoi w ozdobnym obramieniu o roślinnych motywach. Jego twarz jest skierowana na wprost. Święty ubrany jest w szaty biskupie, a na głowie ma mitrę otoczoną aureolą. W lewej ręce trzyma pastorał, a w prawej miniaturowy model kościoła. Jest to katedra w Lichfield, która jest atrybutem tego świętego. To właśnie tam złożono jego relikwie. W tle, za postacią św. Chada, widoczne są ciemnozielone, palmowe liście. Całość utrzymana jest w odcieniach szarości, jasnych błękitach i zieleniach, z odrobiną żółci.

Witraż powstał pomiędzy 1901 a 1910 rokiem. Razem z nim artysta wykonał drugi witraż, przedstawiający św. Agatę, który też znajduje się w Victoria&Albert Muzeum. Obie prace mają podobną stylistykę i utrzymane są w takich samych, stonowanych barwach. Św. Agata ubrana jest w białą szatę, na głowie ma koronę, a w ręku trzyma liść palmowy. Zapewne oba witraże były próbnymi panelami do większych okien, które Whall zaprojektował dla katedry w Gloucester. Możliwe również, że artysta przygotował je na wystawę Arts&Crafts w 1910 roku.

Christopher Whall projektował witraże od lat 80. XIX wieku. Był jednym z najważniejszych przedstawicieli ruchu Arts & Crafts, który dążył do odnowy rzemiosła artystycznego i przeciwstawiał się masowej produkcji. Whall był również doskonałym nauczycielem, który wykształcił kolejne pokolenie znakomitych witrażystów. Charakterystyczne dla jego prac są wyszukana kolorystyka i stosowanie na szeroką skalę białego szkła.

Witraż z przedstawieniem budowy wieży Babel z Victoria & Albert Museum

Opublikowano przez

W bogatych zbiorach londyńskiego muzeum Victorii i Alberta, znajduje się niewielki witraż o wymiarach 25,5 x 21,3 cm. Dzieło przedstawia biblijną historię opisaną w Księdze Rodzaju – budowę wieży Babel. Przypowieść ta wyjaśnia pochodzenie różnych języków, które są używane na świecie. Posługująca się na początku jednym językiem ludność, postanowiła wznieść w krainie Szinear ogromną wieżę, sięgającą samego nieba. Miała ona stanowić znak, dzięki któremu ludzie nie rozproszą się. Jahwe sprzeciwił się tej budowie i żeby ją uniemożliwić pomieszał języki budowniczych tak, że nie byli w stanie się porozumieć i ukończyć wieży. Ta popularna biblijna opowieść, będąca synonimem zamętu i chaosu, przez wieki często była inspiracją dla wielu artystów.

Witraż z przedstawieniem budowy wieży Babel z londyńskiego muzeum, najprawdopodobniej został wykonany na prywatne zamówienie. Praktyka taka była bardzo popularna w okresie po reformacji. Instytucje kościelne przestały zamawiać wielkie, kolorowe okna do swoich budowli. Rzemieślnicy skupili się więc na produkowaniu małych obrazów malowanych na szkle. Nazywane były one witrażami gabinetowymi i tworzono je zazwyczaj na potrzeby prywatnych zleceniodawców. Tematyka religijna wciąż była obecna, jednak zamiast do kościołów te niewielkie dzieła trafiały do domów bogatszych mieszczan, a zamawiane były często aby uczcić specjalne okazje, takie jak ślub, chrzciny czy sukcesy zawodowe.

Witraż z Victoria & Albert Muzeum powstał w 1631 roku, a jego twórca jest nieznany. Jak ustalili badacze najprawdopodobniej pochodził z Zurychu. Świadczyć o tym może fakt, że znajdująca się na witrażu inskrypcja wspomina Hansa Petera Lochmanna oraz jego żonę Magdalenę Wirrtin. Wzmianki o Lochmannie znaleziono w archiwach w Zurychu. Wiadomo, że żył w latach 1579-1656. Dodatkowo w Schweizerisches Landesmuseum w Zurychu znajduje się pochodzący z 1630 roku, prawie identyczny witraż z przedstawieniem wieży Babel otoczonej herbami budowniczych i kamieniarzy. Jego autor jest nieznany, jednak można przypuszczać, że oba witraże wykonała ta sama osoba, lub obaj artyści posługiwali się tym samym wzornikiem.

Witraż z Victoria & Albert Museum należał do kolekcji szwajcarskiego poety i artysty mieszkającego w Zurychu, Johanna Martina Usteriego. Po jego śmierci w 1829 roku, okazałą kolekcję zgromadzonych przez niego witraży nabył bogaty handlarz i bankier, Christian Wilhelm Benecke, który ozdobił nimi swoje posiadłości, w tym także należący do niego zamek w Grodźcu. W 1854 roku część zbiorów trafiła do Charlottenburga, a stamtąd do Anglii. Możliwe, że wśród nich był również witraż z przedstawieniem budowy wieży Babel, który finalnie dołączył do zbiorów Victoria & Albert Museum.