Wiosna – witraż Eugène’a Grasseta

Pełna świeżości i uroku Wiosna, to jeden z najpiękniejszych projektów witrażowych Eugène’a Grasseta, przechowywany w Musée des Arts Décoratifs w Paryżu. Lekka i gibka postać kobieca, ukazana na tle bogatego, dekoracyjnego pejzażu, to przedstawienie, które jest kwintesencją stylu art nouveau.

Eugène Grasset był szwajcarskim artystą, działającym we Francji. Zajmował się malarstwem, grafiką, projektowaniem mebli, ceramiki i biżuterii. Sławę zdobył jednak przede wszystkim jako twórca witraży. Jego projekty zyskały dużą popularność w latach 90. XIX wieku. Zaprojektowaną przez niego Wiosnę wykonał Félix Gaudin, mistrz witrażowy, który wielokrotnie współpracował z Grassetem również przy innych jego witrażach.

Wiosna przez długi czas była uznawana przez znawców sztuki za dzieło prekursorskie, które wyznaczyło trendy i stało się powszechnie stosowanym kanonem dla wzornictwa art nouveau. Okazało się jednak, że przyjęta data powstania projektu – 1884 rok – była błędna. W rzeczywistości dzieło Grasseta pochodzi z 1894 roku. Niemniej jednak Wiosna zajmuje ważna pozycję wśród XIX wiecznych witraży.

Postać kobieca w stylu prerafaelickim zdaje się unosić lekko nad ziemią. Na jej brązowo-rudych włosach spoczywa wieniec z kwiatów. Wiosna ubrana jest w długą, jasną suknię, na którą narzucony jest delikatny, rozwiewany przez wiatr, szal. Kobieta ma jasną cerę i subtelne rysy twarzy. Prawą ręką podtrzymuje kosz z kwiatami, lewą wyciąga w stronę ciemnofioletowych irysów. Postać ukazana została na tle przyrody. Za jej plecami widać kwitnące drzewa oraz jaskółki na tle błękitnego nieba. Kompozycja ujęta jest w dekoracyjne obramienie ozdobione motywami fali.

Artysta połączył wiele typowych dla swojej epoki elementów w jedna spójną całość. Na pierwszy plan wysuwa się naturalistyczna, niezwykle dekoracyjna kompozycja. W płaskich plamach barwnych, uproszczonych formach i wyrazistych konturach możemy odnaleźć podobieństwo do sztuki plakatowej. Kontrasty jasnych, pastelowych barw nawiązują do chromatycznych zestawień w sztuce japońskiej, która była w tamtym okresie inspiracją dla wielu europejskich twórców. Cztery pory roku, to jeden z motywów, który bardzo często pojawia się w sztuce secesyjnej. Warto wspomnieć choćby słynne dzieła Alfonsa Muchy, który również przedstawił pory roku jako wyidealizowane postaci kobiece.