Tag: witraże abstrakcyjne

Witraże Jeana Bazaine’a w kościele św. Seweryna w Paryżu

Opublikowano przez

Kościół św. Seweryna położony na terenie historycznej Dzielnicy Łacińskiej, przy ulicy Saint-Séverin  to jedna z najstarszych zachowanych świątyń na lewym brzegu Sekwany. Choć budowla jest stylistycznie niejednorodna i łączy w sobie wpływy różnych epok, powszechnie podawana jest jako przykład gotyku płomienistego, czyli flamboyant. Był to jeden z ulubionych kościołów paryskiej Polonii. W jednej z kaplic można zobaczyć kopię obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej, namalowaną przez Walentego Wańkowicza.

Historia świątyni łączy się z postacią św. Seweryna – żyjącego w VI wieku pustelnika, który według tradycji miał w tym miejscu swoją samotnię, a po śmierci został pochowany w pobliskiej kaplicy, którą jednak zniszczyli Wikingowie.

Wnętrze kościoła zdobią zespoły witraży, wśród których wyróżnia się okno z przedstawieniem Drzewa Jessego. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów budowli jest podwójne obejście. Dookoła prezbiterium zdobią je okna wypełnione barwnymi, nowoczesnymi witrażami. Powstały one w latach 60. XX wieku.

Siedem okien inspirowanych jest sakramentami kościoła katolickiego i zatytułowane są: Bierzmowanie, Pokuta, Eucharystia, Chrzest, Małżeństwo, Ostatnie Namaszczenie i Kapłaństwo. Co ciekawe wszystkie kompozycje są abstrakcyjne i wyrażają te tak ważne dla chrześcijan znaki łaski Bożej jedynie za pomocą barw i kształtów.

Wszystkie witraże skomponowane są z niewielkich, różnokolorowych kawałków szkła o nieregularnych kształtach. Poszczególne okna utrzymane są w jednorodnym stylu, jednak różnią się między sobą kolorystyką. W niektórych zdecydowanie przeważają barwy chłodne – błękity i fiolety, w innych wyraźnie dominują ciepłe pomarańcze, żółcie i czerwienie, zaś pozostała część okien łączy wszystkie te barwy na zasadzie wyraźnych kontrastów.

Okna zostały wykonane przez Bernarda Allaina, a zaprojektował je Jean René Bazaine (1904-2001) – francuski malarz i poeta, znany też ze swoich witraży i mozaik. Bazaine był twórcą nowej szkoły paryskiej. Jego dzieła zachwycają niezwykłymi kolorami i dużą dawką emocji. W niezrównany sposób potrafił zawrzeć głębokie uczucia w swoich abstrakcyjnych dziełach.

Okna w kościele św. Seweryna to najbardziej znane okna Bazaine’a. Ich żywe barwy i swobodne kształty, przypominające malarskie pociągnięcia pędzla, sprawiają, że witraże są bardzo dynamiczne i ekspresyjne. Rozedrgane, kolorowe światło doskonale podkreśla architekturę, tworząc niezwykły klimat wraz z oryginalnymi, przypominającymi palmy kolumnami.

Theo van Doesburg

Opublikowano przez

Jeden z najwybitniejszych artystów pierwszej połowy XX wieku, Theo van Doesburg, znany jest przede wszystkim jako zagorzały propagator neoplastycyzmu. Był nie tylko malarzem, ale również dekoratorem, poetą, architektem i teoretykiem sztuki. W jego twórczości pojawiają się także niezwykle oryginalne, abstrakcyjne witraże.

Theo van Doesburg urodził się 3 sierpnia 1883 roku w Utrechcie w Holandii. Naprawdę nazywał się Christian Emil Marie Küpper. Swoją karierę malarską rozpoczął około 1900 roku. Początkowo interesował się postimpresjonizmem i fowizmem. W 1915 roku odkrył twórczość Pieta Mondriana. Zafascynowany jego pracami i podejściem do sztuki, sam zaczął tworzyć geometryczne abstrakcje na podstawie przedmiotów z natury. Wszystkie prace van Doesburga powstałe w ciągu kolejnych lat wyraźnie nawiązują do dzieł Mondriana. Kompozycje zbudowane są z pionowych i poziomych linii, a gama kolorystyczna ogranicza się do barw podstawowych.

Theo van Doesburg odegrał bardzo ważną rolę w tworzeniu się grupy De Stijl. Była to założona w Lejdzie grupa artystów abstrakcjonistów, tworzących zgodnie z nowym kierunkiem stworzonym przez Pieta Mondriana – neoplastycyzmem. Jego główne założenia opierały się na komponowaniu dzieła za pomocą pionowych i poziomych linii, które przecinając się tworzyły kwadraty, wypełniane za pomocą barw podstawowych. Wśród twórców związanych z grupą był również holenderski architekt Jacobus Johannes Pieter Oud. To właśnie dla niego van Doesburg po raz pierwszy zaprojektował witraże w 1916 roku. Od tego czasu szklane kompozycje stały się istotną częścią jego twórczości.

Niektóre z prac van Doesburga inspirowane były fizycznymi przedmiotami, które artysta przetwarzał na zorganizowany system linii, form i kolorów. Ich powtarzalność, obrót czy odbicie były swego rodzaju wariacją. Przykładem może być abstrakcyjna wersja siedzącej kobiety czy łyżwiarza. Motyw zmienia się w moduł, który jest zwielokrotniany i obracany pod różnymi kątami. Po 1920 pojawiają się już kompozycje czysto abstrakcyjne, bez żadnych odniesień do realnie istniejących obiektów i postaci. W nowojorskim Museum of Modern Art można zobaczyć projekt witraża do Christian ULO School z lat 1922-23.

Theo van Doesburg przez całą swoją karierę współpracował z najwybitniejszymi architektami dla których tworzył nie tylko witraże, ale też płytki podłogowe. Jego okna to kolorowe, geometryczne kompozycje. Większość z nich zbudowana jest z prostokątów wyznaczonych przez klarowne pionowe, poziome, a czasem lekko skośne, czarne linie. Artysta zmarł 7 marca 1931 roku w Davos w Szwajcarii.