Tag: Jean Bazaine

Kościół Saint Jacques du Haut Pas w Paryżu

Kiedy stanąłem przed kościołem św. Jakuba zastanawiałem się – skąd nazwa du Haut Pas?

Internet to skarbnica wiedzy. Stosunkowo szybko dotarłem do Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana. Bractwo zostało założone przez mieszczan z włoskiego państewka Amalfi w 1070 roku.

Teren, na którym znajduje się obecnie kościół, a wówczas wybudowano kaplicę, przekazano w 1180 roku Braciom Szpitalnikom z Alto Pascio. Francuzi tłumaczyli tę nazwę jako Haut Pas.

Kaplica służyła jako miejsce odpoczynku dla pielgrzymów na drodze do Composteli, popularnego szlaku pielgrzymkowego w Hiszpanii.

W XVI stuleciu za sprawą Katarzyny Medycejskiej Braci Szpitalników zastąpili benedyktyni, którzy zostali zmuszeni do opuszczenia klasztoru przy ul. Saint Denis. Benedyktyni zajęli się rozbudową świątyni, która przez kolejne stulecia zmieniała swój status oraz wygląd.

Kościół położony jest na obszarze, który przez wieki znajdował się poza murami Paryża. Była to parafia okolicznych gospodarstw i wiosek.

W literaturze Victor Hugo używa kościoła jako kościoła parafialnego swojego wielkiego bohatera, Jana Valjeana w arcydziele Hugo – „Nędznicy”.

Fasada kościoła jest skromna. Samotna wieża nie jest wykończona iglicą. Okna mają kształt łuków półokrągłych. Wejście do obiektu dekoruje tympanon oraz rząd korynckich pilastrów.

Mnie oczywiście interesowały witraże a jest ich wewnątrz dużo.

Oszklenia z XIX wieku pochodzą przede wszystkim z paryskiego warsztatu witrażowego Gasparda Gsella, który w latach 1868 – 1871 zdobił tę świątynię.

Zaskakujące jest wprowadzenie w tym obiekcie witraży współczesnych, których autorem jest Jean René Bazaine, francuski malarz i witrażysta. Bazaine był twórcą nowej szkoły paryskiej. Jego obrazy i rysunki są pełne koloru i emocji. Malarz uważał, że „trzeba znaleźć punkt przecięcia się wszystkich uczuć i wrażeń, tam gdzie mieści się sekret wszechświata”.

Na koniec jeszcze dwa XIX-wieczne witraże Gasparda Gsella w wysokich oknach

Witraże Jeana Bazaine’a w kościele św. Seweryna w Paryżu

Kościół św. Seweryna położony na terenie historycznej Dzielnicy Łacińskiej, przy ulicy Saint-Séverin  to jedna z najstarszych zachowanych świątyń na lewym brzegu Sekwany. Choć budowla jest stylistycznie niejednorodna i łączy w sobie wpływy różnych epok, powszechnie podawana jest jako przykład gotyku płomienistego, czyli flamboyant. Był to jeden z ulubionych kościołów paryskiej Polonii. W jednej z kaplic można zobaczyć kopię obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej, namalowaną przez Walentego Wańkowicza.

Historia świątyni łączy się z postacią św. Seweryna – żyjącego w VI wieku pustelnika, który według tradycji miał w tym miejscu swoją samotnię, a po śmierci został pochowany w pobliskiej kaplicy, którą jednak zniszczyli Wikingowie.

Wnętrze kościoła zdobią zespoły witraży, wśród których wyróżnia się okno z przedstawieniem Drzewa Jessego. Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów budowli jest podwójne obejście. Dookoła prezbiterium zdobią je okna wypełnione barwnymi, nowoczesnymi witrażami. Powstały one w latach 60. XX wieku.

Siedem okien inspirowanych jest sakramentami kościoła katolickiego i zatytułowane są: Bierzmowanie, Pokuta, Eucharystia, Chrzest, Małżeństwo, Ostatnie Namaszczenie i Kapłaństwo. Co ciekawe wszystkie kompozycje są abstrakcyjne i wyrażają te tak ważne dla chrześcijan znaki łaski Bożej jedynie za pomocą barw i kształtów.

Wszystkie witraże skomponowane są z niewielkich, różnokolorowych kawałków szkła o nieregularnych kształtach. Poszczególne okna utrzymane są w jednorodnym stylu, jednak różnią się między sobą kolorystyką. W niektórych zdecydowanie przeważają barwy chłodne – błękity i fiolety, w innych wyraźnie dominują ciepłe pomarańcze, żółcie i czerwienie, zaś pozostała część okien łączy wszystkie te barwy na zasadzie wyraźnych kontrastów.

Okna zostały wykonane przez Bernarda Allaina, a zaprojektował je Jean René Bazaine (1904-2001) – francuski malarz i poeta, znany też ze swoich witraży i mozaik. Bazaine był twórcą nowej szkoły paryskiej. Jego dzieła zachwycają niezwykłymi kolorami i dużą dawką emocji. W niezrównany sposób potrafił zawrzeć głębokie uczucia w swoich abstrakcyjnych dziełach.

Okna w kościele św. Seweryna to najbardziej znane okna Bazaine’a. Ich żywe barwy i swobodne kształty, przypominające malarskie pociągnięcia pędzla, sprawiają, że witraże są bardzo dynamiczne i ekspresyjne. Rozedrgane, kolorowe światło doskonale podkreśla architekturę, tworząc niezwykły klimat wraz z oryginalnymi, przypominającymi palmy kolumnami.