Zenon Kozak
Podczas nanoszenia malatury na witraż, istotnym etapem jest nakładanie patyny, by w kolejnym kroku modelować tło i postacie. Dzięki temu zabiegowi uzyskujemy efekty przestrzenne.
Nałożenie patyny jest prostym zabiegiem, który był już omawiany na łamach „Barw Szkła”. Po wyschnięciu farby należy usunąć jej wybrane fragmenty. Zadanie to realizowane jest przy pomocy różnych narzędzi. Witrażyści używają igieł, noży, drewnianych patyczków, szczotek, miotełek. Jednak podstawowym narzędziem są pędzle.
Typowy pędzel, ze względu na długie włosie, jest mało przydatny do tych tapowania. W związku z tym należy go specjalnie przygotować. Polega to przede wszystkim na wzmocnieniu wytrzymałości i agresywności włosia. Jednocześnie należy zadbać o płynność oraz elastyczność pracy pędzla.
Wybierając narzędzie niewątpliwie istotną informacją jest rodzaj stosowanej farby. Patyna wykonana tylko na bazie wody lub wręcz na bazie wody destylowanej będzie bardzo słabo związana ze szkłem. Dlatego włosie w takim przypadku powinno być miękkie. Celem tapowania jest zdejmowanie warstwy malarskiej etapami, ale praca musi przebiegać sprawnie.
Przygotowując pędzle do tapowania należy wybierać tylko modele z włosiem naturalnym. Ze względu na obróbkę termiczną włosie wykonane z materiałów syntetycznych nie może być wykorzystane, gdyż będzie się topiło lub paliło.
Do przygotowania pędzla do tapowania są potrzebne: nożyczki, papier ścierny o gramaturze 100 oraz zapalniczka.
Pierwszym etapem jest obcięcie, przy pomocy nożyczek, włosia na oczekiwaną długość. Stosownie do rozmiaru pędzla oraz oczekiwanych właściwości ostateczna długość włosia będzie wynosiła od 2 do 10 mm. Przeciętnie jest to około 5 mm.
Przy pomocy zapalniczki opalamy włosie pędzla.
Dzięki temu zabiegowi ostra krawędź cięcia zaokrągli się. Ten etap wymaga wietrzenia pomieszczenia. Podczas palenia substancji organicznej powstaje nieprzyjemny zapach .
Zwęglone fragmenty włókien włosia usuwamy przy pomocy papieru ściernego. Jednocześnie formowany jest kształt części roboczej pędzla.
Tą metodą można przygotować narzędzia do tapowania o różnych rozmiarach i realizacji indywidualnych zadań. Z pewnością wyposażenie pracowni w kilka narzędzi tego typu pozwoli na usprawnienie realizacji wielu indywidulanych zadań.