Narzędzia i materiały do malowania witraży

Stephen Byrne

www.realglasspainting.com

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy

Farba do szkła

Używać możecie farb dowolnego producenta. My używamy produktów firmy Reusche. W Europie warto skontaktować się z Lisą di Campli w PELI Glass. Wybierając pozycje z katalogu Reusche radzilibyśmy minimum 3 uncje (85 g) Tracing Black (DE401) i 1 uncję (30 g) Bistre Brown (DE402). Niektórzy mogą być zaniepokojeni wysoka ceną, płatnej z góry farby witrażowej. Tym niemniej najlepiej to, po prostu przeboleć. Jeżeli jednak będziecie używać jej oszczędnie, to ta ilość wystarczy na długi czas.

Do mieszania farby służy ceramiczna miseczka. Jest ona przydatna przed przeniesieniem farby na paletę przed końcowym mieszaniem.

Guma arabska

Dodaje się ją do farby witrażowej opartej na wodzie. Farba witrażowa jest dostępna w formie pyłu. Rozmieszana z wodą tworzy pastę, ale po odparowaniu wody powłoka jest delikatna, gdyż na powierzchni szkła pozostaje ten pył. Dodanie gumy arabskiej, która dostępna jest w formie cieczy lub proszku, przyczynia się do silniejszego związania farby ze szkłem po wyschnięciu. My preferujemy gumę arabską stosowaną przez malarzy akwarelowych. Jedna butelka wystarczy na lata.

Środki do malowania witrażu

Farba do szkła jest dostępna w formie proszku o konsystencji pudru. Aby umożliwić nakładanie jej na szkło przy pomocy pędzla, konieczne jest dodanie dowolnego płynu. W ten sposób uzyskujemy zawiesinę lub pastę o pożądanej gęstości.

Najprostszym medium do sporządzania farby jest woda.

Podświetlarka

Proponujemy samodzielne wykonanie własnego urządzenia. Oto nasza specyfikacja:

Rozmiar podświetlanego okna powinien wynosić co najmniej 22 cale na 16 cali (56 cm x 40 cm). Może być   z pewnością większa – trzeba się jednak upewnić, że szkło jest wystarczająco mocne. (Rozmiar jest ważny, ale nie może być dużo mniejszy). Musicie uwzględnić wielkość elementów Waszych witraży (możliwe, że będziecie potrzebowali ułożyć obok siebie kilka kawałków na raz). Możliwe, że na podświetlarce trzeba będzie położyć od razu cały projekt.

Blat podświetlarki najlepiej wykonać z przynajmniej 3 mm zahartowanego szkła. Ponieważ blat musi być nieprzejrzysty, mleczny, to po jednej stronie musi być matowy. Bez trudu można zamówić szkło piaskowane po jednej stronie. Ten zabieg wystarczająco rozproszy światło. (Możliwe jest użycie zamiast szkła, tworzywa sztucznego, ale główną wadą tego materiału jest jego elastyczność, co nie jest pożądane, gdy opieramy się na nim aby malować.)

Szklany blat oświetlamy ruchomym źródłem światła o przeciętnej jasności, tak jak standardowe, łazienkowe, ścienne światło. Podświetlarkę warto wewnątrz pomalować na biało, aby rozpraszać światło.

Podświetlarkę montujemy na nogach, które pozwolą powietrzu cyrkulować i chłodzić wnętrze, a także umożliwiają kablowi elektrycznemu przechodzić pod spodem.

Palety do farb witrażowych

Używane są jako powierzchnia do mieszania farb witrażowych. Zahartowane szkło, przynajmniej o wielkości 8 cali na 14 cali (20 cm x 35 cm). (Nie marnujcie czasu na mniejsze palety). Wskazane jest, aby szkło z jednej strony było piaskowane. Taka szorstka powierzchnia ułatwia przygotowanie farby do malowania. Powinniście mieć kilka palet , stosownie do używanych różnych środków i barwników. Warto pamiętać o odpowiednim stojaku, na którym będzie można przechowywać palety.

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy-2

Szpachle

Używa się ich do mieszenia i rozcierania farby witrażowej. Ostrze powinno mieć długość pomiędzy 6   i 8 cali (15 cm do 20 cm). Powinno być niezbyt sprężyste – często będziecie potrzebowali rozgniatać i skrobać. Uwaga: z czasem ostrze robi się bardzo ostre. Zużywa się, więc może się złamać z wiekiem. Uważajcie na swoje palce.

Przykrywka farby

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy-3

Kiedy farba witrażowa znajduje się na palecie, ale nie jest używana, to wysycha. Aby zapobiec temu zjawisku lub je spowolnić wskazane jest przykrywanie rozrobionej farby. Używamy do tego celu szklanych, porcelanowych lub plastikowych miseczek.

Mostek do malowania

Używany jest podczas malowania. Sprawia, że ręce zachowują się pewnie, tak że można się skoncentrować na farbie i pędzlu. Trzymając pędzel lub patyczek w odpowiedniej pozycji i opierając dłoń o mostek, chronimy delikatną powierzchnię farby. Zróbcie go sami z drewnianej deseczki. Dwa drewniane klocki należy przykleić na końcach deseczki. Od spodu, nóżki warto podkleić miękką gąbką.

Słoiki

Słoików po przetworach będziemy używać do wielu celów. Przechowujemy w nich wodę, rozpuszczalniki, farby na bazie oleju oraz w hermetycznych warunkach suche farby. Słoików nigdy nie będzie zbyt wiele a najcenniejszymi będą małe, po dżemach.

Duże pędzle

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy-4

Głównym zastosowaniem tego narzędzia jest równomierne rozkładanie farby na większych powierzchniach szkła, np. do patynowania. Używa się go także do nadawania tekstury na mokrej lub suchej farbie. Pędzel

o szerokości 3 cali (7,5 cm) będzie doskonały dla większości przeznaczeń. Tradycyjny model jest bardzo drogi i przy właściwym dbaniu wystarczy na całe życie. Nowoczesny (produkowany maszynowo) model jest o wiele tańszy i absolutnie dobry dla większości celów a właściwie przechowywany także wystarczy na lata.

Pędzle szerokie

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy-5

Używane są do malowania podkładu, który służy za „klucz” do dalszego kreślenia i cieniowania. Stosuje się je również do malowania warstwy wierzchniej, która zmiękcza ślady linii, pozwalając im się rozpłynąć i rozszerzyć za pomocą pędzla borsuczego.

Najlepsze pędzle, jakie znaleźliśmy do obu tych prac nazywają się hakes i są częścią serii “Ron Ranson”   firmy Pro Arte. W codziennej pracy używamy dużego rozmiaru (szerokość 1 cala)( 2,5 cm). Pędzle te są także używane przez malarzy akwarelowych. Możecie więc poprosić w Waszym lokalnym sklepie malarskim podobne pędzle. Stanowczo polecamy pędzle Ron   Ranson.

Pędzle do szkicowania

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy-6

Używamy ich do malowania linii różnej długości i grubości. Stosujemy pędzle z naturalnymi lub z syntetycznymi włosami. Syntetyczne są szczególnie przydatne do   wykonywania cienkich linii farbą opartą na bazie oleju.

Wybierając narzędzia z naturalnym włosiem, zawsze wybierajcie sobolowe. Są to znakomite pędzle do wszystkich środków i wszystkich rodzajów linii (długie/krótkie, grube/cienkie, jasne/ciemne)

Odnośnie długości: od dawna trwa przekonanie, że prawdziwe witrażowe pędzle do szkicowania mają bardzo długie końcówki. Niektórzy producenci pędzli oferują nawet zestaw „witrażowych pędzli do malowania”, których końcówki mają długość 1,5 cala (4 cm) (albo więcej). Ale tego typu pędzle z długimi końcówkami są ciężkie w użytkowaniu. My używamy ich tylko   wtedy, kiedy musimy nakreślić bardzo, bardzo długie i cienkie linie – powiedzmy linie długości 18 cali i chcemy to zrobić za jednym zamachem.

Prawie zawsze używamy pędzli do szkicowania, których końcówki są krótsze niż 1 cal(2,5 cm).

Sobolowe pędzle występują w różnych rozmiarach, od małych po duże. Małe umożliwiają ładny, precyzyjny ruch, a duże pozwalają na szeroki. Nowoczesna klasyfikacja jest numeryczna np. od „00” do „6” od najdrobniejszych do najgrubszych. Tradycyjna klasyfikacja powstała jako inspiracja ptasich piór – od „skowronka” dla najdrobniejszych do „gęsi” dla najgrubszych linii.

Dla większości kreśleń będziecie potrzebować cienkich sobolowych pędzli, których końcówki kończą się punktem – dokładnie taki sam typ sobolowych pędzli, którego mógłby użyć malarz akwarelowy.

Upewnijcie się, że używacie pędzli wysokiej jakości.

Jest ona wskazana ze względu na fakt, że takie narzędzia są trwałe, nie gubią włosów oraz pozwalają kreślić równe linie i powtarzalne punkty.

Nowe pędzle muszą się „dotrzeć”. Musi minąć nieco czasu przy pracy z farbą, aby dostosowała się do nich ręka malarza. Działają wtedy dobrze przez wiele miesięcy. Zależnie od intensywności używania można z nich korzystać nawet kilka lat.. Po pewnym czasie pędzel zacznie tracić swoje właściwości. Włosy zaczną giąć się wokół okucia. W tym momencie oddajcie j łagodniejszemu życiu: weźcie nóż, naostrzcie im koniec i używajcie ich do retuszu.

Zacznijcie od 3 pędzli do szkicowania: cienki (tj. „0”, nie najdrobniejszy „00”), średniego rozmiaru („2”) oraz duży („6”).

Patyczki/kijki i igły

Możecie tutaj dowolnie improwizować, np. igła wbita w końcówkę starego pędzla, igła do robienia na drutach, naostrzony kawałek bambusa, wykałaczka itd.

Przyrządy do usuwania farby

Z reguły używamy do tego celu starych pędzli, których włosie skracamy do kilku milimetrów długości i przypalamy gorącym powietrzem.

Piec do wypalania farby i jego wyposażenie

To oddzielny temat, który z uwagi na rozległość zagadnienia, omówimy w odrębnym artykule.

Naprzód!

Najważniejszą rzeczą jest to, żeby nie rozpraszać się kupowaniem wszystkiego co możecie potrzebować. Takie podejście dekoncentruje i oddala od prawdziwego zadania jakim jest nauczenie się, jak malować witraże.

Jeżeli weźmiecie pod uwagę setki lat, kiedy ludzie malowali witraże, jest jasne, że podstawowe wymagania muszą być całkiem proste.

Opanujcie zatem podstawy a potem trening uczyni z Was mistrzów.

Barwy-szkla-2014-Narzedzia-i-materialy-7
Przeszklenie okienne w jednej z sal wrocławskiego Starego Ratusza