Malujemy elementy witraża. Część III
Zenon Kozak
W serwisie www.pl.wikipedia.org odnajdujemy następująca definicję tapowanie – (z ang. to tap – stukać) – technika malarska obecnie wiązana głównie ze street art polegająca na delikatnym uderzaniu pędzlem z płasko ściętą szczeciną o szablon pod kątem 90 stopni do malowanej powierzchni. Technika ta używa na jest przy nakładaniu zarówno suchych, jak i tłustych gruntów malarskich na podobrazia twarde.
Technika „stukania” służy do nakładania farby na podobrazie i znajduje zastosowanie w nakładaniu malatury. Jednak podczas tworzenia witrażu znacznie częściej wykorzystywana jest do usuwania farby.
W poprzedniej części cyklu „Malujemy elementy witraża” omówiłem w kilku zdaniach w jaki sposób pokryć element witraża równomiernie farbą.
Ta umiejętność jest bardzo istotna dla dzisiejszego tematu. Aby usuwać farbę przez tapowanie, należy najpierw nanieść ją na szkło.
Zadaniem, które będę realizował w kolejnych krokach jest usuwanie nadmiaru farby, to warto zadbać, aby czynność nie była trudna. W związku z tym farba powinna zawierać jak najmniej składników wiążących. Ułatwiają one malowanie. Powodują jednak, że farba mocniej wiąże się z podłożem a tym samym trudniej jest ją usunąć. Dlatego optymalnym składem jest barwnik, do którego dodajemy wodę.
Kontury na podobraziu powinny być wyraźne. Ich zadaniem jest wydobycie kształtów i rysów. Po wprowadzeniu cieniowania będą mniej wyraźne i nie tak kontrastowe, ale nadal będą spełniały swoje funkcje.
Do tapowania używamy pędzli. Szerokość, gęstość i stopień miękkości dobieramy odpowiednio do umiejętności, oczekiwań, przyzwyczajeń i warunków w jakich pracujemy. Początkującym polecam pędzle z naturalnego miękkiego włosia. W typowym pędzlu skracam, za pomoc noża lub nożyczek, długość włosia mniej więcej o połowę.
Wyschnięta powłoka farby jest bardzo delikatna. Z uwagi na to, tak ważny jest właściwy dobór narzędzia. Bardzo wygodnymi pędzelkami są wersje używane przez kosmetyczki do make up. Mają jednak poważną wadę, jaką jest wysoka cena. Niestety podczas tapowania włosie jest nieustannie wyginane i niszczone przez barwnik, który w istocie jest w znacznej części rozdrobnioną mas szklaną. To powoduje, że czas życia pędzli jest stosunkowo krótki.
Wydobywając cienie z tła należy również mieć świadomość, że pracujemy „na sucho”. To oznacza, że usuwając farbę, w powietrzu będzie się unosił nieustannie pył z farby. W trosce o komfort pracy oraz zdrowie warto zadbać o właściwą wentylację lub zastosowanie odpowiedniego wyciągu powietrza.
Pędzel powinien być ustawiony w pozycji niemal pionowej, ale wygodnej, aby ręka sprawnie wykonywała ruchy od góry do dołu. Stąd wzięła się nazwa, gdyż uderzamy (stukamy) pędzlem o powierzchnię.
(W przypadku technik malarskich farba jest nanoszona i to również jest tapowanie.)
Pracę rozpoczynamy od zdjęcia farby z tych partii malatury, które powinny posiadać jak najwięcej światła. Następnie w kolejnych etapach wprowadzamy tonowanie i wyrównujemy przejścia miedzy odcieniami. Na tym etapie należy zwracać uwagę na wydobywanie rysów, które nie zostały podkreślone konturami.
