Tag: York Minster

Wśród gotyckich witraży York Minster, największe wrażenie robi Wielkie Wschodnie Okno. Jest ono nie tylko jednym z najcenniejszych, średniowiecznych, szklanych zabytków w Anglii, ale również najstarszym witrażem w tym kraju, którego twórca znany jest z imienia i nazwiska.

Nie wiemy, kiedy dokładnie urodził się John Thornton. Pewne informacje, które być może dotyczą tego artysty pochodzą z 1371 roku z Coventry, jego rodzinnej miejscowości. Badacze przypuszczają, że mógł on być synem Johna Coventre – szklarza, który pracował w królewskich warsztatach w Westminster w latach 1351-52, a później uczestniczył przy przeszkleniach okien na zamku Windsor dla angielskiego króla Edwarda III . Bardzo możliwe, że John Thornton zanim rozpoczął samodzielną karierę projektanta witraży, uczył się i pracował jako asystent swojego ojca.

Pierwszym pewnym zapiskiem o Johnie Thorntonie jest umowa z dziekanem York Minster na oszklenie wschodniego okna z 1405 roku. York był w tamtych czasach bardzo dobrze rozwiniętym ośrodkiem witrażowym, zaskakujące więc wydaje się poszukiwanie artysty tak daleko. Jednak uzasadnieniem może być fakt, że ówczesny arcybiskup Yorku, a także Walter Skirlaw, który był fundatorem prac, pełnili w przeszłości funkcje biskupów w Coventry. Bardzo wiec możliwe, że to jeden z nich polecił Thorntona, jako idealnego wykonawcę okien do katedry. Thornton wykonał je miedzy 1405 a 1407 rokiem. Na szczególną uwagę zasługuje wspomniane już Wielkie Wschodnie Okno, przedstawiające sceny z Księgi Rodzaju oraz Apokalipsy św. Jana. Zgodnie z umową, okno to miało być w przeważającej części wykonane przez samego Thorntona, a nie przez zatrudnianych przez niego pomocników.

Oprócz okien do York Minster, prace przypisywane Thorntonowi znajdują się jeszcze w kilku mniejszych kościołach, np. w St. Mary’s Hall w Coventry. Najprawdopodobniej artysta ten stworzył również witraże do kościoła św. Marii Magdaleny w Newark-on-Trent oraz do kaplicy w Hampton Court w Herefordshire, które uległy w późniejszym czasie rozproszeniu i znalazły się w różnych kolekcjach. Ciekawym przykładem okna, przypisywanym właśnie Thorntonowi, jest witraż z kościoła Wszystkich Świętych w Yorku, który ilustruje angielski średniowieczny wiersz, opowiadający o ostatnich dniach istnienia świata.

Wiadomo, że John Thornton po spędzeniu kilku lat w Yorku, powrócił do swojego rodzinnego Coventry. Zmarł w 1433 roku.

Witraże Thorntona oraz jego warsztatu wyróżnia znaczna przewaga białego koloru w połączeniu z żółtymi i niebieskimi plamami na rubinowym tle, a także bardzo charakterystyczne modelowanie twarzy. Wpływ działalności Thorntona na gotycką, XV-wieczną sztukę był ogromny. Przyczynił się do rozpowszechnienia gotyku międzynarodowego w północnej i środkowej Anglii, gdzie jego styl naśladowało wielu lokalnych artystów. Zatrudniał licznych pomocników, najprawdopodobniej był również utalentowanym nauczycielem. Najlepsze angielskie witraże z XV wieku pochodzą właśnie z jego pracowni.