Tag: witraż w kościele

Ranking najpiękniejszych witraży w Polsce

Opublikowano przez

Witraż to połączenie niezwykłe – szkło i światło dają zachwycający efekt. Są one charakterystyczne dla sztuki sakralnej – odwiedzając więc kościoły czy katedry, warto więc zawsze zwracać uwagę na to, czy w oknach nie widnieją finezyjne dzieła sztuki witrażowej. Niektóre =są niezwykle precyzyjne, świadczą o kunszcie twórcy, wiele ma też wielką wartość historyczną. Gdzie udać się, by podziwiać najpiękniejsze połączenia kawałków szkła?

Krakowska bazylika – najbardziej znane dzieło

To właśnie w Krakowie, w bazylice św. Franciszka można zobaczyć najbardziej chyba znany i jeden z piękniejszych i przejmujących witraży. „Bóg Ojciec  – Stań się” to dzieło Stanisława Wyspiańskiego, które zachwyca kolejne pokolenia. Tym, co zwraca uwagę, jest nie tylko kolorystyka, ale samo przedstawienie postaci Boga jako dynamicznego, ekspresyjnego stwórcy. Dzieło Wyspiańskiego jest też spektakularne pod względem rozmiarów – jest wysokie na 8,5 metra i szerokie na 4 metry. Chłodne barwy, takie jak fiolet czy błękit, skontrastowane są z ciepłą żółcią i czerwienią. Witraż Wyspiańskiego musi zobaczyć każdy miłośnik tej sztuki.

Bazylika Mariacka – zachwycające witraże średniowieczne

W Krakowie należy też zobaczyć witraże zdobiące Bazylikę Mariacką. Trzy witraże w absydzie są jednymi z najstarszych – wykonano je w średniowieczu, między 1370 a 1400 rokiem. Przedstawiono na nich stworzenie świata według Starego Testamentu, a także sceny z  życia Jezusa z Biblii ubogich. W Bazylice Mariackiej oprócz najstarszych witraży można podziwiać też te wykonane przez najwybitniejszych twórców w tej dziedzinie – Stanisława Wyspiańskiego i Józefa Mehoffera.

Kaplica w Jaszczurówce – witraże Witkiewicza

W niewielkiej drewnianej kapliczce w Jaszczurówce można podziwiać wielkie dzieła sztuki witrażowej. Ich autorem jest Stanisław Witkiewicz. Witraże przedstawiają wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej i Ostrobramskiej. Widnieją na nich też herby Polski i Litwy. W tej niepozornej kaplicy również poszczególne stacje drogi krzyżowej namalowano na szkle. W Jaszczurówce można podziwiać piękno tworzone przez szkło i światło.

Toruńska katedra – zabytkowa sztuka

Pielgrzymując po Polsce  i poszukując witraży, które zachwycą i skrywają w sobie wartość historyczną, nie sposób nie wspomnieć o katedrze w Toruniu. Zachowały się w niej piękne średniowieczne witraże. W 1951 roku we wschodniej części katedry czterodzielne okno wypełniono 40 kwaterami witraży. Są one wierną kopią gotyckiego stylu. Pozostałości po witrażach z 1330 roku można podziwiać w górnej części rozet oraz na dolnych kwaterach okna.

Witraże w katedrze w Norwich

Witraż w przestrzeni sakralnej

Opublikowano przez

Witraże w dużej mierze kojarzą się z wnętrzami wielkich katedr, a także mniejszych kościołów katolickich. Jednak nie tylko sztuka chrześcijańska wykorzystuje kolorowe szkło do zdobienia swoich świątyń.

Witraże przeżywały największy rozkwit w okresie gotyku. To właśnie z tamtych czasów pochodzą ogromne okna, wypełnione wielokolorowym szkłem, które zalewając wnętrza całą feerią barw, tworzyły odrealnioną, metafizyczną atmosferę. Witraże w średniowiecznych świątyniach, takich jak Chartres, Reims czy Ste-Chapelle nie tylko miały za cel unaoczniać nadprzyrodzoną obecność Boga w postaci nieziemskiego światła, ale także pełniły funkcję edukacyjną. W kwaterach średniowiecznych okien ukazywano sceny ze Starego i Nowego Testamentu, prawdy wiary czy żywoty świętych. Choć w okresie renesansu i baroku witraże zostały nieco zapomniane, powróciły w XIX wieku. Dziś w większości kościołów witraże są jednym z najważniejszych elementów dekoracyjnych.

Zupełnie inaczej sytuacja wyglądała u protestantów, którzy kolorowe okna uznali za nadmiar zbytku. W okresie reformacji wiele witraży obrazujących tematykę religijną zostało zniszczonych, a warsztaty witrażowe upadały ze względu na coraz mniejszą ilość zleceń. W kościołach protestanckich otwory okienne wypełniano przezroczystym szkłem, ewentualnie pojawiały się w nich motywy heraldyczne. Zdarzało się jednak, że przymykano oko na znajdujące się w świątyni witraże. Dzięki temu można spotkać kościoły protestanckie, w których zachowały się wcześniejsze, bogate dekoracje witrażowe. Z czasem również reguły dotyczące wystroju protestanckich kościołów przestały być tak rygorystyczne.

Piękne przykłady witraży można znaleźć też w wielu synagogach. Choć początkowo ten typ dekoracji był przedmiotem sporów, ponieważ zbytnio kojarzył się ze sztuką chrześcijańską, od XIX wieku zaczął się coraz bardziej rozpowszechniać. Szczególnie bogate dekoracje zaczęły pojawiać się w XX wiecznych bożnicach w Stanach Zjednoczonych.  Tak jak w kościołach katolickich, witraże w synagogach często  fundowane są przez prywatne osoby. Jednym z popularnych tematów jest przedstawienie tablic z dziesięcioma przykazaniami, jak np. w świątyni Kongregacji Anshi Chesed w Nowym Jorku. Wiele z witraży w synagogach to dzieła znanych, światowych artystów, jak choćby Marca Chagalla, który jest autorem okien synagogi szpitalnej Abbel w Hadassah w Izraelu.

Również sztuka Islamu ceni witraże. Wielobarwne okna często zdobią wnętrza meczetów, zalewając je wielokolorowym światłem. Są one zazwyczaj nieobrazowe. Okna wypełniają dekoracje o geometrycznych kształtach lub roślinnych motywach. Zdarza się, ze towarzyszą im inskrypcje jak np. w meczecie w Jerozolimie. Do najpiękniejszych witraży w sztuce islamskiej należą niewątpliwie okna w Różowym Meczecie w Szirazie w południowym Iranie czy Błękitnym Meczecie sułtana Ahmeda I w Stambule.