Femme fatale – witraż Georges’a de Feure

Femme fatale, czyli kobieta fatalna – zarazem fascynująca i niebezpieczna, potrafiąca świadomie rozkochać w sobie mężczyznę, a potem go wykorzystać i przynieść mu tylko zgubę. Motyw takiej toksycznej, wyrachowanej uwodzicielki był jednym z częstych tematów w sztuce Art Nouveau. Sięgali po niego tacy artyści jak Alfons Mucha, Gustave Moreau, Gustav Klimt, Edvard Munch i wielu innych. Femme fatale pojawiła się też w sztuce witrażowej. Do najciekawszych przykładów należy dzieło Georges’a de Feure.

Georges de Feure był francuskim malarzem holendersko-belgijskiego pochodzenia. Tworzył na przełomie XIX i XX wieku. Zajmował się projektowaniem wnętrz, dekoracji teatralnych, plakatów i szeroko pojętej sztuki użytkowej. Był jednym z czołowych artystów projektujących dla Siegfrieda Binga, znanego kolekcjonera i mecenasa sztuki. Motyw diabolicznej kobiety pojawia się w jego twórczości nie tylko w witrażu, ale również na obrazach czy grafikach.

Witraż zatytułowany Femme fatale powstał w pierwszych latach XX wieku. Według projektu de Feure’a wykonał go najprawdopodobniej Hans Müller-Hickler. Przypuszczalnie po raz pierwszy dzieło zostało zaprezentowane publiczności na wystawie prac Georgesa de Feure, która miała miejsce w galerii Binga w 1903 roku. Dziś znajduje się w Virginia Museum of Fine Arts.

Przedstawiona przez de Feure’a kobieta oparta jest o kamienny murek z kratą ozdobioną motywami roślinnymi. Twarz wsparła na splecionych dłoniach o długich, smukłych palcach. Ma rude włosy i bladą twarz o wyrazistych rysach. Kobieta ubrana jest w jasną, bardzo dekoracyjną suknię, której fałdy układają się w fantazyjne kształty, ozdobione na dole motywem tulipanów. Na głowie ma równie oryginalny, czerwony kapelusz, bogato dekorowany wymyślnymi zdobieniami. W tle widzimy ciemno granatowe niebo.

Wyraźne kontury, płynne, wygięte linie, a także duża dekoracyjność sprawiają, że dzieło doskonale wpisuje się w założenia stylu secesyjnego. Wyraz twarzy kobiety, a także kolorystyczne zestawienia w tle postaci wprowadzają nastrój niepokoju.