Tag: onz

Witraż upamiętniający Daga Hammarskjölda autorstwa Marca Chagalla

17 września 1961 roku szwedzki polityk, sekretarz generalny ONZ Dag Hammarskjöld oraz składająca się z piętnastu osób delegacja, zginęła w katastrofie samolotowej pod Ndola w Rodezji Północnej, na terenie dzisiejszej Zambii. Oficjalną przyczyną tego tragicznego wypadku miał być błąd pilota, jednak pojawiło się wiele hipotez sugerujących, że samolot został celowo zestrzelony. Niedługo po tym dramatycznym wydarzeniu pracownicy ONZ utworzyli specjalny komitet oraz fundację, których zadaniem było uczczenie pamięci ofiar. Postanowiono ufundować pomnik, który będzie hołdem dla Daga Hammarskjölda oraz jego towarzyszy, a zarazem symbolem pokoju. Do realizacji wybrano Marca Chagalla. Artysta zaprojektował ogromnych rozmiarów witraż, który umieszczono w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku.

Pełna nazwa dzieła brzmi Okno pokoju i ludzkiego szczęścia, nazywane jest też po prostu Oknem Pokoju lub Oknem Chagalla. Jest to jedna z najambitniejszych i największych prac witrażowych tego artysty. Ma ono wysokość 3,7 m , a jego szerokość wynosi 4,6 m. Okno zawiera wiele elementów ze Starego i Nowego Testamentu, a główną inspiracją dla Chagalla był fragment z księgi Izajasza. Całość witraża utrzymana jest w charakterystycznej dla artysty, błękitnej kolorystyce. W centrum przedstawienia znajduje się Drzewo Wiedzy, dzielące kompozycję na dwie części. Lewa strona to przedstawienie raju. W pogodnej atmosferze szczęścia i pokoju przesyconej światłem widać ludzi, anioły oraz zwierzęta. Prawa strona jest bardziej mroczna, symbolizować ma nieprzyjazny świat, w którym ludzie walczą o pokój. Widoczny jest Chrystus na krzyżu oraz towarzyszący mu tłum ludzi. Przedstawiona została również panorama miasta, do którego anioł przynosi dziesięć przykazań. Jedną z największych i najwyrazistszych postaci jest klęcząca kobieta, która uosabia wszystkie matki świata opłakujące swoje dzieci, które zginęły podczas wojen.

Głębokie treści i ponadczasowe przesłanie sprawiają, że dzieło Chagalla wciąż jest aktualne, a baśniowy styl artysty dodaje witrażowi niecodziennej atmosfery. Wielość scen i postaci, bogactwo motywów biblijnych oraz symboli skłaniają do zadumy, a utrzymana w błękitach kolorystyka nadaje całości nutę melancholii. Dla Chagalla okno to było nie tylko manifestem pokoju i hołdem dla ofiar katastrofy. Artysta traktował je również jako osobisty wyraz wdzięczności dla Stanów Zjednoczonych – kraju, który udzielił mu schronienia w czasie II wojny światowej, kiedy zmuszony był uciekać z opanowanej przez nazistów Europy.