Arnold z Nijmegen – witraże ze świętym Piotrem
Żywot św. Piotra, wybranego przez samego Chrystusa na pierwszego biskupa Rzymu, jest częstym tematem pojawiającym się w sztuce chrześcijańskiej. W londyńskim Muzeum Wiktorii i Alberta znajdują się trzy witraże, które były kiedyś częścią dużego, narracyjnego okna poświęconego historii najważniejszego z apostołów.
O dziejach Szymona Piotra, rybaka, który porzucił swój zawód, aby zostać uczniem Jezusa, mówią nam Ewangelie oraz Dzieje Apostolskie. Piotr był jednym z najbardziej zaufanych apostołów i świadkiem najważniejszych wydarzeń. Po Zesłaniu Ducha Świętego głosił chrześcijaństwo w Jerozolimie, Samarii, Liddzie, Jafie oraz w Cezarei Palestyńskiej, gdzie ochrzcił pierwszych pogan. Za swoją działalność został skazany na śmierć przez Heroda Agryppę, ale z pomocą anioła uciekł z więzienia. Ostatecznie poniósł męczeńską śmierć w Rzymie, w okresie prześladowań chrześcijan.
Jedna z kwater z Muzeum Wiktorii i Alberta odnosi się do momentu, kiedy Chrystus uczynił Piotra przywódcą apostołów i kamieniem węgielnym kościoła. Za plecami Zbawiciela widać jego grób. Druga kwatera przedstawia zebrany tłum ludzi, których apostoł naucza z drewnianej mównicy. Tłem dla tej sceny są elementy architektury. Trzeci fragment przedstawia scenę ukrzyżowania świętego. Dwaj żołnierze w rzymskich strojach przywiązują go do krzyża do góry nogami. Przedstawienie to zgodne jest z ikonografią świętego Piotra – tradycja mówi, że odmówił ukrzyżowania w taki sam sposób jak Chrystus. Wszystkie postacie mają twarze malowane en grisaille. Ubrane są w szaty o wyrazistych barwach – przeważa czerwień, pojawia się też żółć, błękit i niewielkie plamy zieleni.
Kwatery ze św. Piotrem pochodzą z kościoła w Rouen w Normandii. Powstały w okresie od 1525 do 1530, a za ich autora uważany jest Arnold z Nijmegen. Ten flamandzki witrażysta tworzył w Belgii i we Francji. W 1502 roku przybył do Rouen, gdzie wywarł duży wpływ na wielu młodych twórców. Pracował tam do 1513 roku. Później powrócił do Antwerpii, jednak wciąż utrzymywał kontakt ze swoimi uczniami z Normandii, cały czas dostarczał też wiele prac dla francuskich kościołów.
Witraże ze św. Piotrem doskonale ukazują najważniejsze cechy stylu Arnolda z Nijmegen, takie jak harmonijna kolorystyka, subtelny rysunek, a także bogate dekoracje szat. Jego prace łączą w sobie średniowieczną ikonografię, charakterystyczny dla XV-wiecznej Flandrii naturalizm oraz motywy architektoniczne pojawiające się w sztuce włoskiego renesansu. Widać też wpływy północnego renesansu, np. Albrechta Dürera – obaj artyści się znali.