Tag: János „Giovanni” Hajnal

Witraż Jánosa Hajnala na fasadzie bazyliki Santa Maria Maggiore

Kościół Santa Maria Maggiore, czyli Matki Boskiej Większej, to jedna z najważniejszych bazylik Rzymu, poświęcona Maryi. Budowla wzniesiona została w V wieku. Z powstaniem świątyni wiąże się legenda, która opowiada, że papież Liberiusz oraz rzymianin Jan mieli sen, w którym ukazał się im Matka Boska. Poprosiła, aby wybudowali kościół w miejscu, gdzie w środku lata spadnie śnieg. 5 sierpnia 352 roku wzgórze Eskwilin pokryło się śniegiem. Niebawem papież rozpoczął przygotowania do budowy kościoła. Ze względu na legendę, świątynia  znana jest również pod nazwą bazylika Matki Bożej Śnieżnej lub bazylika liberiańska. Odkąd znalazły się tam relikwie Żłóbka, spotyka się również nazwę Matki Bożej przy Żłóbku.

Dziś świątynia jest chętnie odwiedzana przez licznych turystów, którzy zwiedzają Wieczne Miasto. Jej wnętrze zachwyca pięknymi mozaikami, freskami czy malowidłami, wśród których można odnaleźć też polskie akcenty – wizerunek zamku w Malborku oraz przedstawienie św. Kingi. To właśnie tutaj został pochowany Gian Lorenzo Bernini – jeden z najwybitniejszych, barokowych artystów, który miał niesamowity wpływ na architektoniczny pejzaż Rzymu.

Uwagę przyciąga ogromny oculus na fasadzie bazyliki, tuż nad wejściem, który ma średnicę 4,5 metra. Wypełniający do witraż powstał w 1995 roku, a jego autorem jest włoski artysta węgierskiego pochodzenia János „Giovanni” Hajnal, żyjący w latach 1913-2010. Zasłynął on głównie jako twórca nowoczesnych szklanych ścian i mozaik.

Oculus przedstawia Matkę Boską z Dzieciątkiem. Maryja siedzi na wznoszącym się na podwyższeniu, okazałym tronie o geometrycznym kształcie. Ubrana jest w niebiesko-filetową suknię i obszerny, kobaltowy płaszcz. Na kolanach trzyma Dzieciątko, a ponad Jej głową ukazano Ducha Świętego w postaci gołębicy. Po lewej stronie Madonny znajduje się krzyż i kielich z Hostią, natomiast po prawej tablice z dziesięcioma przykazaniami oraz menora czyli siedmioramienny świecznik. Atrybuty te symbolizować mają Stary i Nowy Testament. W dolnej części oculusa widoczny jest napis: EXCELSA FILIA SION.

Takie przedstawienie Matki Boskiej nawiązuje do oświadczenia Soboru Watykańskiego II z lat 1962-65, na którym ogłoszono, że Maryja, Wywyższona Córka Syjonu (Excelsa Filia Sion), pełni w kościele chrześcijańskim rolę łącznika miedzy Starym, a Nowym Testamentem.

Okno Hajnala to wyrazisty, nowoczesny akcent, który jednak dobrze wpisuje się w klimat kościoła. Witraż wyróżniają niezwykle żywe, skontrastowane ze sobą barwy. Zgeometryzowany rysunek, pewna kanciastość konturów oraz sposób budowy przestrzeni przywodzą na myśl malarstwo kubistyczne.