Witraże Tiffany w kościele Prezbiteriańskim w Baltimore

Miłośnicy sztuki witrażowej nie mogą pominąć w swych podróżach szlakiem witraży wspaniałego przykładu secesji, jaki stanowią witraże Tiffany w kościele Prezbiteriańskim w Baltimore, w USA. Kościół Brown Memorial Park Avenue to świątynia zbudowana w wapieniu, w stylu gotyckim, w latach 1869-1870. W klatach 1905-1910 w oknach kościoła zostały zainstalowane wyjątkowo piękne, secesyjne szyby witrażowe Tiffany.
W latach 2001 do 2003 roku kościół i jego wyjątkowe okna zostały poddane renowacji na kwotę aż 1,8 miliona dolarów.

Witraże, jak wiadomo, związane były z teologią chrześcijańską od Średniowiecza. Uważano, że światło jest źródłem boskiej opatrzności i wpadając przez kościelne witraże, ziemskie światło przekształcane jest w boskie.
W kościele Prezbiteriańskim w Baltimore znajduje się łącznie 17 witraży. Co najmniej 11 z nich zostało wykonanych w sławnym Tiffany Studio. Większość z nich została zainstalowana między 1905 a 1910 rokiem. Dzisiaj tworzą one jedną z największych i najlepiej zachowanych kolekcji dzieł sztuki Tiffany na świecie, znajdujących się w swoim pierwotnym miejscu.

Okna te przedstawiają najwyższą jakość wykonania i nowe techniki, które Tiffany Studio wykorzystywało do tworzenia nieograniczonych zakresów kolorów i faktur szkła. Razem z innym witrażami wypełniają sanktuarium w Baltimore promiennym, transcendentalnym światłem.

Wśród znanych witraży, wykonanych przez Louisa Comfort Tiffany w 1905 roku, te w kościele w Baltimore są szczególnie cenione ze względu na ich trwałość i wyjątkową głębię barw. Podczas prac renowacyjnych w 2000 roku specjaliści od witraży wyrazili podziw nad rzemiosłem wykonania tych okien. W ramach projektu w latach 2001-2003, wszystkie witraże zostały oczyszczone z zanieczyszczeń i przywrócone do ich naturalnego blasku.

Witraże Tiffany w kościele Prezbiteriańskim w Baltimore to najlepiej zachowane dzieła Louis’a Comfort’a Tiffany w ich pierwotnym miejscu.

W tych wspaniałych secesyjnych witrażach zawarte są sceny biblijne:

  • Zwiastowanie Pasterza – narodziny niemowlęcia Chrystusa ogłoszone przez aniołów pasterzom.

Tiffany wykorzystał tu technikę konfetti glass dla uzyskania płomieni ogniska oraz blasku Gwiazdy Betlejemskiej.

  • Chrzest Chrystusa – przedstawia Jezusa wraz z Janem Chrzcicielem nad rzeką Jordan.

Szklane cętki – krople zostały użyte w przedstawieniach wody dla urealnienia jej naturalnej faktury a warstwa szkła falistego nad lewą nogą Chrystusa tworzy złudzenie patrzenia przez wodę.

  • Chrystus błogosławi dzieciom
  • Ja jestem Drogą – Jezus chodzi po wzburzonym morzu, otoczony chmurami burzowymi.

W witrażu tym zostało użyte szkło opalizujące, by stworzyć blask światła wokół postaci Jezusa.

  • Chrystus w Getsemanie – przedstawiający Chrystusa modlącego się w Ogrodzie Getsemani, otoczonego pięknymi, szklanymi drzewami.
  • Jeśli podniesiesz mnie – Chrystus ukazuje się w chmurach, z promieniami zza jego głowy. Jego oczy zostały namalowane tak, że oglądający odnosi wrażenie, iż spojrzenie Chrystusa podąża za nim wokół nawy. Do stworzenia tego witraża Tiffany użył dodatkowej warstwy cętkowanego szkła, która daje wrażenie trójwymiarowości na wysokości chmur.
  • Prowadzeni przez Światłość – krzyż w centralnej części witraża wykonany jest z trawionego szkła, co dodaje mu jaskrawego blasku w promieniach południowego słońca.
  • Święte miasto – wizja św. Jana na wyspie Patmos w Nowej Jerozolimie opisana w Objawieniu 21: 2.

Brązowe, czerwone, pomarańczowe i żółte szkło użyte zostało do zobrazowania wschodu słońca a teksturowane szkło posłużyło do wywoływania imitacji ruchu wody.

 58-panelowy witraż  Święte Miasto  z kościoła w Baltimore jest jednym z dwóch największych okien (wraz z Zwiastowaniem Pasterzy), jakie kiedykolwiek wyprodukowało Tiffany Studio.

  • Gabriel – Archanioł Gabriel w chmurach, z piórami skrzydeł wykonanymi z opalizującego szkła osobiście przez Tiffany’ego.
  • Jan, wizjoner – Święty Jan odziany w czerwony płaszcz został przedstawiany przez Tiffany’ego w stylu Reubensa, francuskiego malarza z XVII wieku. Okno wykonane jest z okleinowanego, opalizującego i cętkowanego szkła.
  • Nowe Stworzenie – witraż usytuowany na tyłach kościoła, odzwierciedla opis Objawienia 22: 1-2, z witrażowymi obrazami drzew, gór i strumieni Żywej Wody. Na górze znajduje gwiazda przechodząca w krzyż, ze świetlistymi promieniami.

W 2012 roku kościół w Baltimore otrzymał 200 tys. dolarów na restaurację kolejnych witraży Tiffany. Dzieła tak bezcenne, jak witraże Tiffany warte są konserwacji za każde pieniądze, by ich wspaniałość mogły podziwiać kolejne pokolenia.