Kategoria: Warsztat

Artykuły warsztatowe

Zjazd easyArt 25-27.08.2023 Legionowo

Zapraszamy serdecznie na kolejny zjazd easyArt. Rozpoczynamy 25 sierpnia 2023 roku (piątek) i działamy do 27 sierpnia 2023 roku (niedziela). Będziemy uczestniczyli w ostatnim etapie tworzenia trzeciej mozaiki cyklu Okruchy czasu. W tym roku zamontujemy mozaikę poświęconą 90 rocznicy zwycięstwa w zawodach o puchar Gordona Bennetta. Zaczniemy pracę przy mozaice Arka Noego wg obrazu Marka Krausse. Zaprezentujemy proces budowy własnego niskobudżetowego pieca do wypału szkła (malatura i fusing). Najważniejsza będzie jak zawsze radość spotkania, słodycz ciast i moc z tutejszych winnic.

Legionowo ul. Jagiellońska 8 (tel. kontaktowy 602239847)

Plan zjazdu:

Dzień pierwszy 25.08.2023 (piątek)

9:00 – start, czyli zaczynamy od kawy i herbaty

10:00 do 15:00 – prace przy mozaikach i dyskusje

15:00 do 16:00 – przerwa obiadowa

16:00 do 18:00 – prezentacja procesu budowy niskobudżetowego pieca do wypału szkła i fusingu

18:00 do 21:00 – prace przy mozaikach i dyskusje

Dzień drugi 26.08.2023 (sobota)

9:00 – start, czyli zaczynamy od kawy i herbaty

10:00 do 14:00 – prace przy mozaikach i dyskusje

14:00 do 15:00 – przerwa obiadowa

15:00 do 18:00 – prace przy mozaikach i dyskusje

18:00 do 21:00 – integracja w aptece

Dzień trzeci 27.08.2023 (niedziela)

9:00 – start, czyli zaczynamy od kawy i herbaty

10:00 do 15:00 – prace przy mozaikach i dyskusje

15:00 – pożegnania i do zobaczenia za rok

Zgłoszenia na profilu FB – https://www.facebook.com/events/957088618772526?ref=newsfeed

Witraże w formie kreatywnych zestawów edukacyjnych dla dzieci

Główną kategorią materiałów oraz narzędzi do tworzenia szklanych witraży są rzecz jasna profesjonalne zestawy artystyczne. Część rzemieślników samodzielnie łączy poszczególne elementy, stawiając na niepowtarzalną, indywidualną formę. Jednak na rynku można też znaleźć propozycje edukacyjne dla dzieci, dostosowane do umiejętności początkujących i zaawansowanych miłośników zdobień. Pierwsza grupa obejmuje roczniki wczesnoszkolne, które ze względów bezpieczeństwa nie mogą mieć kontaktu ze szkłem oraz ostrymi narzędziami. W to miejsce poznają samą metodę łączenia elementów, wykorzystując do niej inne surowce. Co ciekawe, komplety akcesoriów można dostać już dla dzieci od lat 3. Są to gotowe wzorce, które po prostu należy pokolorować. Młodzież starszych klas albo ze szkół średnich może już pracować podczas zajęć technicznych na profesjonalnych zestawach.

Z jakich materiałów powstają dziecięce zestawy do tworzenia witraży?

Oczywiste względy decydują o tym, że najmłodsi artyści nie mogą mieć kontaktu z surowcami, które stanowią potencjalne zagrożenie. W ich miejsce trzeba znaleźć bezpieczniejsze zamienniki, pozwalające na pełne uwolnienie wyobraźni oraz kreatywności twórczej. Takimi materiałami w zestawie do witrażu są na przykład: papier, nożyczki, elastyczne tworzywa, farby, mazaki i podstawki. Niezależnie od tych części aktywność artystyczna najmłodszych powinna być nadzorowana przez rodzica lub nauczyciela. Chodzi o to, by w przypadku pytań albo wątpliwości, osoba dorosła mogła wesprzeć poradą. Znalezienie alternatywy dla: szkła, noży czy szlifierek zależy tak naprawdę od pomysłowości. W dziecięcym zestawie może znaleźć się także kolorowa plastelina, którą następnie uczniowie wypełnią rozrysowany projekt witrażu. Warunkiem jest tylko dostępność wielu barw.

Dlaczego warto kupić zestaw do tworzenia witraży dla dzieci?

Argumentów przemawiających za wyborem prezentowanego produktu jest dość dużo. Po pierwsze, dziecko znajdzie inspirujące zajęcie, które może ujawnić pasję lub talent. Po drugie, rozwinie własne umiejętności manualne związane z: cięciem, barwieniem, łączeniem elementów i inną obróbką materiałów. Po trzecie, nauczy się dopasowywać kolory do własnych koncepcji artystycznych. I wreszcie, może okazać się, że właśnie znalazło sposób na wszechobecną nudę w domu. Z punktu widzenia rodzica zaletą uzasadniającą zakup jest naprawdę atrakcyjna cena. Proste, lecz wciągające zestawy dla dzieci można dostać już od 20 zł. Nie jest to więc wydatek jakkolwiek obciążający wspólny budżet. Praca nad takimi witrażami może też przynieść najmłodszym stabilność emocjonalną. Zredukuje: pobudzenie, napięcie i ogólny stres.

Ile kosztują dekoracje wykonane techniką witrażu?

Początkowym krokiem związanym z wyborem takiej instalacji dekoracyjnej powinno być znalezienie właściwego miejsca. Często są to na przykład drzwi wejściowe i okna do nich przylegające. Ten ornament ma być widoczny od frontu dla rodziny i innych gości odwiedzających dom. Kolejny etap to oszacowanie potencjalnych kosztów, które zależą od wielu czynników wytwórczych. Zdarza się, że kilkusetzłotowe różnice w cenie będą zauważalne wśród różnych wykonawców. Nawet pomimo zastosowania identycznych technik oraz materiałów. Ile tak naprawdę kosztuje stworzenie atrakcyjnej dekoracji w formie witrażu? Uśredniając, trzeba liczyć się z wydatkiem rzędu 800 – 2000 zł. Duża rozpiętość cenowa wynika także z wybranego rozmiaru, ponieważ małe formaty mają 1m2, zaś większe będą wielokrotnością tej powierzchni. To tylko jeden z wielu elementów wpływających na koszty.

Co składa się na ostateczną cenę witrażu okna?

Oprócz wymienionych już charakterystyki materiału i powierzchni dekoracji na cenę witrażu okiennego składa się szereg czynników. Do najważniejszych można zaliczyć między innymi:

  • stopień złożoności projektu,
  • czas włożony w realizację,
  • użytą technikę,
  • sposób montażu,
  • dokładną lokalizację nieruchomości.

Ostatni z wymienionych elementów wiąże się nie tylko z kosztem transportu. Jeśli dom klienta znajduje się w miejscu narażonym na częste i silne drgania, należy zastosować dodatkowe wzmocnienie stelażu. Wszystko po to, by w krótkim czasie na strukturze barwionych szkiełek nie pojawiły się mikropęknięcia czy ukruszenia. Wymagający nabywcy mogą też zażyczyć sobie materiałów z efektem opalizacji, sprowadzanych z zagranicy. Takie oczekiwania generują kolejne koszty, z którymi zdecydowanie muszą się liczyć.

Koszt zamówienia witrażu a technologia wykonania

Finalnym etapem poprzedzającym tworzenie szklanej kompozycji jest wybór techniki, na bazie której powstanie. Ma ona duży wpływ na cenę witrażu, ze względu na poziom skomplikowania i zaangażowania w pracę. Użycie metody Tiffany’ego, która dla wytwórcy jest relatywnie prosta, będzie zamykało się w niższych kwotach. Niestety to rozwiązanie ma zasadniczą wadę – nie jest polecane do przestrzeni na zewnątrz budynków, zwłaszcza w kasynoautomaty.com pobliżu ruchliwych ulic. W najlepszym przypadku po kilku tygodniach szkło ulegnie widocznym odkształceniom. Pesymistyczny scenariusz może doprowadzić do trwałego, dużego pęknięcia. Stąd zdecydowanie lepiej wybrać wtedy witraż wewnętrzny, na suficie lub we wnęce regału. Droższa, a wraz z tym wytrzymalsza, będzie zaś technika Angielska. Lepsze parametry użytkowe gwarantuje cienka, foliowa powłoka łączona taśmą ołowianą.

Popularne motywy wzornicze witraży nagrobnych

Elegancki i dopasowany element ozdobny pomnika musi odpowiadać powadze otoczenia oraz stylowi danego nagrobka. Jednak można wskazać na pewne, uniwersalne wybory klientów zakładów kamieniarskich. To właśnie one jako usługę uzupełniającą oferują profesjonalne wykonanie witrażu. Jakie wzory są odpowiednie dla takiego dodatku? Na cmentarzu najczęściej pojawiają się motywy:

  • krzyży z kolorowych szkiełek,
  • aniołów,
  • kwiatów,
  • liści,
  • luźnych połączeń geometrycznych.

Trzeba przy tym nadmienić, że ten typ dekoracji nadal jest spotykany dość rzadko, choć może być atrakcyjniejszy cenowo i wizualnie od wielu innych ozdobników. Spora grupa klientów nie ma też wiedzy na temat takich technik nagrobnych, nieświadomie wybierając droższe rozwiązania. Tymczasem fachowo wykonany witraż jest chociażby odporny na oddziaływanie zmiennych warunków atmosferycznych.

Zalety związane z wyborem witraża na grób

Podstawową korzyścią wynikającą z zakupu tej formy nagrobnej dekoracji jest wspomniana, korzystna cena. Niestety zdarza się, że firmy kamieniarskie wolą sugerować inne opcje, chcąc po prostu więcej zarobić. Dlatego najczęstszymi metodami ozdobnymi pomnika są: piaskowanie, naklejanie liter i wzorów odlewanych z wysokogatunkowych surowców oraz ręczne wykuwanie grafik. Następna zaleta związana z wyborem witrażu to oryginalność, polegająca na łączeniu ze sobą różnych barw. Równocześnie, nie jest ona na tyle ekstrawagancka, by naruszała powagę miejsca. Atutem są także względy praktyczne, gdyż ten ornament cechuje się przyjaznym czyszczeniem i łatwością bieżącego utrzymania. Nie wymaga stosowania silnych środków chemicznych, bo powierzchniowe zabrudzenia wystarczy przetrzeć wilgotną szmatką. W pobliżu bez obaw można też zostawić zapalony znicz.

Elementy uzupełniające podstawowe witraże nagrobne

Szklany ozdobnik już sam w sobie jest stylową dekoracją funeralną. Jednak można podnieść atrakcyjność estetyczną tego dodatku, uzupełniając go na przykład odpowiednim doświetleniem. Wystarczy zamontować lampę solarną, która pozyskując energię słoneczną będzie podkreślać walory wizualne witrażu. Innym sposobem na wzbogacenie nagrobka może być ustawienie wazonu lub misy z kwiatami w bliskości gryhazardowezadarmo.online ornamentu. Trzeba jedynie uważać, by rośliny nie zasłoniły eleganckiej formy z kolorowych szkiełek. Witraż na pomniku daje też pewną dowolność projektu. Gdy dana osoba była odważna, roześmiana i bezkompromisowa można pokusić się o śmielszą kompozycję. Chodzi przecież o to, by nawiązywała ona do charakteru zmarłego, wzmacniając pamięć o wspólnie spędzanych chwilach. Witraże są zatem interesującymi zdobieniami na pomnikach.

Times Square Ball

Zastosowanie druku cyfrowego w sztuce tworzenia witraży

Witraże drukowane cyfrowo to innowacja w tej sztuce – w ten sposób można o wiele szybciej i łatwiej uzyskać efektowną dekorację. Druk na szkle daje nieograniczone możliwości tworzenia i otwiera świat nowych możliwości w sztuce tworzenia np. witraży, przeszkleń wewnętrznych, tworzenia stolarki okiennej czy drzwiowej.

Po pierwsze – projekt

Najpierw musi zostać stworzony w programach graficznych projekt. Odbiorca może zgłosić swoje uwagi, a poprawki i zmiany są szybko nanoszone. W druku na szkle można więc na tym etapie dokładnie ustalić , jak mają wyglądać poszczególne elementy, uzgodnić wszelkie detale. Przygotowanie projektu w programie graficznym nie jest wiec etapem tak mozolnym jak przy tradycyjnej metodzie tworzenia witraży.

Szybciej i taniej

Witraż drukowany jest tworzony znacznie szybciej niż ten tradycyjny. W kilkanaście tygodni można zrealizować projekt o powierzchni nawet kilkuset metrów kwadratowych. Technologia tradycyjna mogłaby zająć twórcy nawet do kilkunastu miesięcy. Witraż drukowany cyfrowo jest więc możliwy do wykonania o wiele szybciej. Nie bez znaczenia pozostaje też cena – za tradycyjnie tworzeni witraże należy niekiedy zapłacić niebagatelną sumę. Druk na szkle tuszami ceramicznymi pozwala nabyć piękną dekorację w znacznie niższej cenie.

Trwałość i kolor na wiele lat

Tusze ceramiczne wykorzystywane w procesie produkcji trwale wtapiają się w szkło w czasie ostatniego etapu, jakim jest hartowanie. Dzięki temu uzyskany witraż jest odporny przez wiele lat na depigmentację. Na trwałość wpływa też przejście w produkcji wszystkich innych etapów po kolei: cięcie i obróbka szkła, jego mycie, suszenie. Bardzo ważne jest też to, że na trwałość i wytrzymałość witrażu wpływa fakt, że jest on tworzony z jednego elementu szkła. Witraż tworzony metodą druku cyfrowego jest więc o wiele bardziej stabilny niż ten produkowany tradycyjnie.

Nowoczesna technologia – wiele możliwości

Ta innowacyjna technologia może być wykorzystywana nie tylko do tworzenia witraży do budynków sakralnych, ale też do aranżacji detali ze szkła w budynkach. Druk na szkle pozwoli ozdobić np.:

  • ściany kabiny prysznicowej,
  • przeszklenia w drzwiach,
  • ścianki działowe,
  • dekoracje ścienne,
  • gabloty,
  • płytki szklane.

W ten sposób można ozdobić wiele elementów i dać im zupełnie nowy wyraz.

Jak samodzielnie stworzyć szklany witraż? Instrukcja krok po kroku

Witraże to jedna z najbardziej zachwycających dekoracji – barwne szkła ułożone w fantazyjną całość, rozpraszające słońce dają niesamowity efekt. Witraże coraz częściej zaczynają zdobić nie tylko budynki sakralne, ale też domy, hotele czy restauracje. Robienie witraży może też stać się niespotykanym hobby – każdy może nauczyć się przygotować samodzielnie taką dekorację.

Krok I – przygotowanie projektu i szablonu

Każdy, kto chce stworzyć witraż, musi zacząć od wykonania projektu i szablonu. Na początku warto postawić na mniej wymagające kompozycje. Ten etap obejmuje również wybór najbardziej odpowiedniego szkła. Po uwagę należy wziąć kilka czynników, przede wszystkim grubość szkła, kolor, fakturę, a także stopień przepuszczalności światła. Następnym krokiem jest stworzenie szablonu w rzeczywistych wymiarach na kartce papieru. Można też na nim zaznaczyć poszczególne kolory.

Krok II – wycinanie i odłamywanie szkła

Wybrane elementy projektu należy nanieść na szkło. Następnie przy pomocy specjalnego noża należy zarysować powierzchnię na odrysowanych liniach. Nóż najlepiej jest przesuwać z dołu do góry – w ten sposób można zaobserwować dobrze linię ciecia. Kolejny etap obejmuje odłamywanie szkła przy użyciu specjalnych cęgów. Narzędzie trzeba ustawić na linii zarysowania i odłamać element do dołu.

Krok III – wykończenie wyciętych elementów

Kolejny krok obejmuje wyrównanie wyciętego element u ze szkła na szlifierce lub osełce. Wycięte szkło zawsze trzeba przesuwać w jednym kierunku – dzięki temu nie powstaną odpryski. Zanim przejdzie się do następnego etapu, warto sprawdzić, czy wszystkie elementy są dobrze wyrównane i pasują do siebie. Kawałki trzeba ze sobą zestawić i przyłożyć do wcześniejszego szablonu. Jakiekolwiek nierówności można jeszcze doszlifować.

Krok IV – owijanie szkła taśmą

Ten etap wymaga dokładności i precyzji. Źle dopasowana taśma może zniszczyć cały efekt. Do owijania należy wybrać miedzianą taśmę szerszą niż grubość szkła – taśmę należy wywinąć na obydwa brzegi. Zanim przystąpi się do oklejania, należy zadbać o to, by szklane elementy były odtłuszczone i pozbawione opiłków, tylko wtedy taśma będzie dobrze przylegała.

Krok V – lutowanie

Miejsca, w których stykają się poszczególne elementy, należy posmarować płynem lutowniczym. Najpierw wykonuje się łączenie wstępne, punktowe – w tym celu nanosi się kropelki cyny na posmarowane wcześniej miejsca. Później można lutować całość. Rozpuszczoną cynę nanosi się, tworząc lekki wałeczek. Gdy jedna strona będzie gotowa, należy odwrócić witraż i położyć go na mokrej szmatce, na drugiej stronie. Teraz można rozpocząć lutowanie drugiej strony.

Krok VI – patynowanie

Witraż po lutowaniu należy umyć miękką szczoteczką i woda z płynem do naczyń. Następnie przy pomocy gąbeczki na wszystkie spoiny nanosi się patynę. Dzięki temu cyna nie będzie szarzała. Należy odczekać minutę i witraż opłukać pod wodą.

Podstawowe techniki wykonywania witraży

Szkło to materiał, który przez witrażystów może być wykorzystywany na wiele rożnych sposobów. Dzięki mnogości metod twórcy mają wiele możliwości, by stworzyć witraż, który zachwyci, dopracowywać każdy szczegół, by dzieło było jak najbardziej finezyjne i dokładne

Najpopularniejsza metoda Tiffany’ego

Ten sposób wykorzystywany jest do tworzenia witraży składających się nawet z wielu drobnych elementów o różnorodnych kształtach. Metoda służy też twórcom do wykonywania chociażby ozdobnych lamp ze szkła witrażowego. Pierwszym krokiem jest przygotowanie projektu. Gdy jest on już gotowy, twórca wycina poszczególne elementy ze szkła i je odpowiednio szlifuje. Brzegi elementów owija się miedzianą taśmą i wygładza. Kolejnym krokiem tworzenia witrażu tą metodą jest ułożenie poszczególnych części obok siebie, posmarowanie brzegów topnikiem i ich zlutowanie. Miedziane taśmy patynuje się zazwyczaj na kolor czarny.

Metoda z wykorzystaniem ołowiu

Szczególnie polecana twórcom, którzy chcą uzyskać witraż bardziej geometryczny. Jest to jednak metoda bardziej pracochłonna, a samo wykonanie witrażu następuje nieco powolniej niż przy metodzie z taśmą miedzianą. W technice tej do połączenia poszczególnych szklanych elementów wykorzystuje się listwy w kształcie litery C lub H. Warto dodać, że do wykonania witrażu może być wykorzystywane rożne szkło – bezbarwne, z fakturą, opalizujące, barwione.

Witraże metodą angielską

Ta technika nie da tak finezyjnego, dopracowanego i spektakularnego witrażu, jak bardziej tradycyjne metody. Polega ona na naklejaniu na szkło kolorowych folii i oklejeniu ich taśmą ołowianą. Jeśli twórca chce dodać elementy przestrzenne, wykorzystuje w tym celu kaboszony – oszlifowane na płasko kamienie. Na pierwszy rzut oka taki witraż wygląda jak ten wykonany metodą klasyczną. Jednak trzeba pamiętać, że witraż wykonany metodą angielską będzie o wiele tańszy. Co więcej, można go też łatwo usunąć. Metoda ta jest też polecana osobom, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z tworzeniem witraży. Dla amatorów polecane są też farby do szkła, którymi łatwo da się wykonać witraż.

Połączenie kilku technik

Twórcy często łączą ze sobą różne metody. Techniki mieszane mogą dać naprawdę fascynujący efekt. Przykładem takiej metody może być połączenie z jednej strony malowania poszczególnych części szkła, z drugiej – naklejania różnych wypukłych form. Taka kompozycja będzie bardzo interesująca.

O konserwacji zabytkowych witraży – Kraków 2020.03.18

Serdecznie i gorąco zapraszamy do Krakowa

do Międzynarodowego Centrum Kultury – Rynek Główny 25

w dniu 18 marca 2020  (środa) o 18:00 – 19:30

Na bardzo interesujący wykład Sławka Oleszczuka.

Zapraszamy na kolejny „Wykład otwarty Akademii Dziedzictwa” poświęcony zasadom prawidłowej konserwacji zabytkowych witraży. Najważniejsze założenia postępowania konserwatorskiego przedstawi Sławomir Oleszczyk, wybitny specjalista w konserwowaniu i rekonstruowaniu średniowiecznych, nowożytnych i dziewiętnastowiecznych witraży.

W roku 1958 Polska przystąpiła do Corpus Vitrearum Medii Aevi (CVMA), organizacji utworzonej sześć lat wcześniej z inicjatywy prof. Hansa R. Hahnlosera podczas Międzynarodowego Kongresu Historii Sztuki w Amsterdamie, pod egidą Międzynarodowej Unii Akademickiej (UAI) oraz Międzynarodowego Komitetu Historii Sztuki (CIHA). Pierwotnym celem CVMA były kompleksowe badania nad witrażownictwem średniowiecznym. Z czasem objęły one również witraże nowożytne (co znalazło swoje odbicie w nazwie organizacji – obecnie Corpus Vitrearum).

Siedzibą Corpus Vitrearum Polska jest Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Grodzkiej w Krakowie, w którym mieszczą się specjalistyczne archiwum, biblioteka i fototeka, obejmujące zbiory związane z witrażownictwem polskim i zagranicznym – od średniowiecza po czasy współczesne.

W 2004 roku, podczas 22. Międzynarodowego Colloquim Corpus Vitrearum w Norymberdze określono główne idee i standardy postępowania konserwatorskiego przy pracy nad zabytkowymi witrażami, o których podczas wykładu opowie Sławomir Oleszczyk. Omówione zostaną m.in. metody konserwacji prewencyjnej i interwencyjnej, sposoby konserwacji ram i pozostałych elementów związanych architektonicznie z witrażami, a także przedstawione zostaną najczęstsze błędy i nieprawidłowości w postępowaniu konserwatorskim.

Sławomir Oleszczuk – konserwator dzieł sztuki, absolwent konserwacji i restauracji elementów i detali architektonicznych w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (1988). Członek Stowarzyszenia Miłośników Witraży „Ars Vitrea Polona” oraz Corpus Vitrearum Polska. Konserwował i rekonstruował m.in. cenne średniowieczne, nowożytne i XIX-wieczne witraże eksponowane w Muzeum Architektury, Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu i Katowicach, Muzeum Narodowym w Krakowie, Poznaniu i Gdańsku, Muzeum Zamkowym w Malborku oraz Muzeum we Fromborku. Wraz ze swymi współpracownikami wykonał konserwacje witraży w kilkudziesięciu obiektach sakralnych w całej Polsce.

Celem cyklu „Wykładów otwartych Akademii Dziedzictwa” jest popularyzacja programu organizowanych przez nas dwusemestralnych studiów podyplomowych poświęconych zarządzaniu dobrami kultury. MCK od lat regularnie współpracuje z wieloma ekspertami z zakresu badań nad dziedzictwem kulturowym, wybitnymi konserwatorami zabytków, dyrektorami instytucji kultury, galerii muzeów z całego świata. Dzięki „Wykładom otwartym Akademii Dziedzictwa” dorobek i osiągnięcia tych osób mogą być szeroko prezentowane publiczności.

Malowanie witraża klasycznego – część 2 – cieniowanie

W poprzedniej części omówiliśmy podstawowe zasady tworzenia witraża klasycznego. Wspomnieliśmy o najważniejszych narzędziach oraz nanieśliśmy kontur powstającego obrazka na szkło.

Tym razem zajmiemy się cieniowaniem a także nałożeniem patyny.

Kontur w witrażu pełni ważną rolę. Linie podziałów na elementy razem z konturami wyznaczają granice części rysunku. Naniesienie kolejnych warstw służy uwydatnieniu poszczególnych fragmentów a co najważniejsze wprowadza wrażenie trójwymiarowości.

Rozpoczynając cieniowanie lub naniesienie patyny należy postępować w zbliżony sposób.

Po przygotowaniu farby nakładamy ją na powierzchnię szkła (zdj. 1). Stosujemy do tego celu dowolny pędzel. Istotne jest, aby czynności te wykonywać sprawnie, gdyż farba szybko wysycha. Wskazane jest, aby pokryć jak największy fragment elementu (zdj. 2).

Kolejnym etapem jest wyrównanie naniesionej farby. Służą do tego celu specjalne pędzle – szerokie blendery. Są to bardzo drogie narzędzia, jednak rozpoczynając przygodę witrażową można wykorzystać dostępne w sklepach malarskich szerokie pędzle z naturalnego włosia (zdj. 3).

Przygotowując farbę pamiętajmy, że użycie wody jako rozcieńczalnika, spowoduje, że usuwanie wyschniętej farby będzie łatwe. Kiedy jednak dodamy do niej np. gumę arabską, to powłoka będzie trudniejsza do usunięcia, gdyż silniej będzie związana ze szkłem.

Po wyrównaniu powierzchni farby (zdj. 4) należy odczekać, aby wyschła. Trwa to z reguły od kilku do kilkunastu minut. Po tym czasie przystępujemy do pracy nad cieniowaniem. Zgodnie z przygotowanym wstępnie projektem, usuwamy nadmiar farby. Używamy do tego celu patyczków (zdj. 5), stalówek oraz mniej lub bardziej sztywnych pędzli (zdj. 6). Wszystko zależy od oczekiwanego efektu.

Podczas pracy niezbędnym jest korzystanie z podświetlanego stołu. Jest to wygodne w przypadku małych witraży. Kiedy jednak cieniujemy duże powierzchnie, to najwygodniejsza będzie specjalna rama ustawiona w pobliżu okna.

Nakładanie konturów, cieniowanie oraz patynowanie, czyli wszystkie działania malarskie nazywane są przez profesjonalistów nanoszeniem malatury.

Po zakończeniu tego etapu, należy wypalić farbę w celu jej utrwalenia (zdj. 7).

Cieniowanie jest etapem, który można powtarzać wielokrotnie. Naturalnie należy pamiętać, że położenie kolejnej warstwy farby przyczyni się do zaznaczenia głębi treści witraża, ale z drugiej strony uczyni go mniej przejrzystym. W praktyce ten etap jest powtarzany dwukrotnie a w szczególnych sytuacjach nawet pięciokrotnie.

Położenie patyny jest najczęściej etapem jednorazowym. Stosowana jest do tego celu z reguły farba czarna o oczekiwanym stopniu szarości, co uzyskujemy przez właściwe rozcieńczenie. Głównym celem tego etapu jest wprowadzenie delikatnych akcentów, podkreśleń, wyciszeń w tle witraża. Jednocześnie, pełni ona ważną funkcję subtelnego wyrównania, zbyt szorstkich niekiedy cieniowań (zdj. 8).

Malowanie witraża klasycznego – część 1 – rozpoczynamy

Witraż klasyczny, tworzony jest z elementów szklanych, które wymagają zaawansowanej obróbki malarskiej. Do zdobienia stosuje się farby naszkliwne, których utrwalenie wymaga wypalenia w piecu szklarskim w wysokiej temperaturze. Technika ta gwarantuje trwałość zdobień, dorównując szkliwnemu barwieniu szkła.

Co jest potrzebne, aby rozpocząć tę ciekawą, ale i wymagającą przygodę artystyczną?

Przede wszystkim potrzebne będą naszkliwne farby witrażowe.  Są one dostępne w sklepach dla witrażystów. Bardzo dobrej jakości farby ma w swojej ofercie warszawski Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych (www.icimb.pl). Są one dostępne w formie proszku. Zależnie od składu chemicznego stosowane są różne temperatury wypału. Najczęściej do malowania witraży używa się farb, w których skład wchodzą związki ołowiu a do ich utrwalenia konieczne jest wypalenie w temperaturach od 520 do 6500C. Bardzo ważną farbą naszkliwną jest farba konturowa. Najczęściej stosowany jest w tym celu kolor czarny kryjący.

       O ostatecznym efekcie grafik decydują, obok farb, narzędzia, czyli pędzle. W pracowni stosujemy pędzle do nanoszenia konturów, nakładania farb na większych powierzchniach, cieniowania oraz szerokie blendery do wyrównywania barwnika, głównie patyn. Z uwagi na rodzaj stosowanych farb zaleca się stosowanie narzędzi z naturalnego włosia o średniej twardości (z reguły jest to sierść borsuka).

Szpachelki, tłuczki oraz szklane płytki służą do przygotowania farb.

Należy pamiętać również o narzędziach do zdejmowania nadmiaru farby, czyli igłach, rylcach, zaostrzonych patyczkach.

W pierwszej części cyklu omówimy pierwszy etap malowania witraża – naniesiemy kontur.

Pracę rozpoczynamy od przygotowania farby. W tym celu na płytkę szklaną (najlepsza jest chropowata strona matowej szybki) odpowiednią ilość farby. Następnie dodajemy nieco wody. Ilość ustalamy metodą prób.  Profesjonalne pracownie mają wiele tajemnic warsztatowych. Jedną z nich są dodatkowe składniki wprowadzane do farby. Spotykałem się z używaniem cukru, piwa czy gumy arabskiej.

Gęstość farby powinna być taka, aby można ją było nabrać na pędzel i aby po nim swobodnie spływała na powierzchnię szkła.

Na lewym zdjęciu pokazałem zbyt dużą konsystencję. Pasta po prawej stronie jest prawidłowa.

Przed rozpoczęciem malowania element szklany należy oczyścić z kurzu, brudu, a przede wszystkim odtłuścić powierzchnię malowanego przedmiotu. Wystarczy umyć element wodą z płynem do mycia naczyń. Można wykorzystać spirytus, benzynę lakową lub specjalistyczny płyn do odtłuszczania.

Elementy szklane mają dwie strony i witrażyści nanoszą rysunek (malaturę) na jedną z nich a niekiedy z obu stron.

Jeżeli szklany element jest przezroczysty (transparentny), to należy położyć go bezpośrednio na projekcie. W ten sposób najłatwiej jest nanieść kontur.

Nałożony kontur nie zawsze jest równy i wymaga retuszu. Używam do tego zaostrzonego patyczka bambusowego, nożyka oraz stalówki. Farba przygotowana na bazie samej wody jest słabo związana z podłożem. Dzięki temu, łatwo usuwać nadmiar zaschniętego barwnika.

Uzupełnianie składu farby o dodatkowe składniki, najczęściej  przyczynia się utwardzania jej powierzchni lub silniejszego związania z podłożem.

Wyrównywanie konturów, wygodnie jest wykonywać na podświetlanym stole.

Na tym etapie można również umieszczać napisy oraz wprowadzać pierwszy etap cieniowania „zgrubnego”.

Po zakończeniu nanoszenia konturów należy wypalić szklane elementy z farbą, przed przystąpieniem do dalszej pracy nad malaturą.