Tag: modernizm

Lluís Domènech i Montaner

Lluís Domènech i Montaner

Opublikowano przez

Lluís Domènech i Montaner (1850 – 1923) był architektem i  jednym z najwybitniejszych przedstawicieli katalońskiej secesji. Od najmłodszych lat wykazywał zainteresowanie architekturą. Po skończeniu studiów zajął się projektowaniem wspaniałych budowli w Barcelonie, które miały ogromny wpływ na kataloński i światowy modernizm oraz ruch Art Nouveau. Najsłynniejsze budynki autorstwa tego sławnego architekta, to : Hospital de Sant Pau, Palau de la Música Catalana i Casa Lleo Morera w Barcelonie, które zostały określone, jako światowe dziedzictwo UNESCO.

W swoim stylu architektonicznym nawiązywał do bogatego zdobnictwa arabskiego, dlatego też okna budynków jego autorstwa zachwycają do dzisiaj wspaniałymi witrażami.

Lluís Domènech i Montaner stworzył olśniewający Palau de la Música Catalana w 1908 roku. To niewątpliwy klejnot katalońskiego modernizmu. Artysta zaprojektował w jego fasadzie i dachu piękne i barwne witraże, aby wypełnić tę wyjątkową architektonicznie przestrzeń kolorowym światłem.

Dla architektów Barcelona na przełomie XIX i XX wieku była właściwym miejscem we właściwym czasie. Dziewiętnastowieczna industrializacja przyniosła olbrzymie bogactwo, a także Wystawę Światową w 1888 roku, w ramach której Domènech stworzył dwa najbardziej godne uwagi budynki. Wschodząca klasa średnia, tamtych czasów, chciała nadrobić zaległości w szybko rozwijającym się mieście, a nowy, modernistyczny styl wydawał się odpowiedni do tego zadania. Modernizm odcinał się od neogotyckich motywów, które nawiązywały do bogatej, średniowiecznej historii Barcelony.

Lluís Domènech i Montaner wynawał zasadę, że kompletne wnętrze służy jakiemuś etycznemu celowi.

Najbardziej „kompletnym wnętrzem Domènecha” jest Palau de la Música Catalana z 1908 roku, oszałamiająca sala koncertowa, cudownie wkomponowana w niewielką przestrzeń na skrzyżowaniu starej i nowej Barcelony. Często przyrównywany do dyrygenta, Domènech wiedział, jak uzyskać najlepsze efekty pracy od rzeźbiarzy, ceramików i stolarzy, którzy wykonywali jego projekty.Rzeczywiście, prawie każda powierzchnia wewnątrz audytorium została ozdobiona kolorami, fakturą i reliefem, a ponieważ ściany i sufit są prawie w całości wykonane z witrażowego, kolorowego szkła, wnętrze wypełnia feria barw.

              Z balkonów podpartych kolumnami, wyłożonymi barwną mozaiką, żyrandole z brązu pochylają się, jak słoneczniki, w kierunku witrażowego słońca, które zdaje się unosić w powietrzu w odwróconej kopule sufitu. Zdumiewające przestrzenie szkła uzyskano dzięki zastosowaniu konstrukcji stalowej – niewidocznej pod tak dużą dekoracją.

             Niektórzy uważają, że Casa Lleó Morera to skromniejsza wersja Palau de la Música. Chociaż Pałac jest uosobieniem modernistycznej architektury ze względu na wyszukane elementy dekoracyjne, artystyczna świetność domu Lleo Morera jest także niekwestionowana.

            W 1905 roku rodzina Lleó Morera zleciła architektowi Lluísowi Domènechowi i Montanerowi gruntowny remont ich domu, który stał na Passeig de Gràcia od 1864 roku. Twórcze przedsięwzięcie wielu artystów i rzemieślników, którzy ściśle współpracowali pod nadzorem wielkiego architekta, zaowocowało efektem wyjątkowej jakości. Rzeźbiarze Eusebi Arnau i Alfons Juyol, witrażyści Rigalt i Granell oraz mozaicyści Mario Maragliano i Lluís Bru byli tylko niektórymi z ludzi, którzy wnieśli swoje twórcze talenty do tego projektu. To wybitne, modernistyczne dzieło wzbudza zachwyt zwiedzających go turystów do dzisiaj.

Te dwa wspaniałe budynki, to tylko niewielka cześć dzieł architektonicznych zaprojektowanych przez Domenecha, w których autor wykorzystał umiejętnie naturalne światło, aby uczynić z efektu swej pracy magiczne arcydzieło, łączące wszystkie sztuki dekoracyjne: rzeźbę, mozaikę, witraże i ślusarstwo.

Zwiedzając Barcelonę i jej okolice warto pamiętać, że hiszpański modernizm, to nie tylko dzieła Antonio Gaudiego, ale również wybitne prace Lluísa Domènecha i Montaner.

 

 

Witraże w szpitalu w Sant Pau w Barcelonie

Witraże w szpitalu Sant Pau w Barcelonie

Opublikowano przez

Poznaliśmy już wiele wspaniałych dzieł sztuki witrażowej, znajdujących się w Barcelonie lub w jej okolicach, jednak będąc w tym miejscu nie można ominąć wyjątkowej atrakcji, jaką są witraże w szpitalu Sant Pau w Barcelonie.

W mieście tym każdy turysta wie, że powinien koniecznie zobaczyć takie zabytki, jak Sagrada Familia, Casa Mila, Grotę Guell czy Pomnik Kolumba, ale nie każdy zdaje sobie sprawę, jak piękno kryje w sobie szpital Sant Pau.

Szpital powstał w roku 1401, w wyniku połączenia już istniejących mniejszych szpitali. Na początku nosił nazwę Św. Krzyża. Kompleks budynków zachwyca bogactwem detali architektonicznych, takich jak mozaiki, płaskorzeźby czy witraże. Szpital znajduje się w modernistycznej dzielnicy Eixample.

Autorem projektu jest znany architekt z Barcelony Luis Domenech i Montanera, który uznawany jest za najważniejszego przedstawiciela katalońskiej secesji. Budowla została wzbogacona działami wybitnych artystów katalońskich, takich jak rzeźbiarze Eusebi Arnau i Au Gargallo, malarz i autor mozaik Francesco Labarta czy kowal Josep Perpinya.

Szpital był rozbudowywany przez lata, by w 1930 roku inwestycja została w końcu oddana w pełni do użytku. W roku 1997 szpital został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Na szczególną uwagę zasługuje siedziba administracji z przyległa biblioteką oraz sekretariatem a także kościół, w którym znajdują się wspaniałe witraże. W wejściu do budynku administracji znajduje się wspaniała, barwna witrażowa kopuła.Korytarze całego kompleksu również zdobią okna z wyjątkowo pięknymi witrażami. Kościół został zaprojektowany przez syna Domenech’a  – Pere Domenecha’a Roure. Budowę świątyni, należącej do kompleksu szpitalnego, rozpoczęto w 1923 roku.

Witraże w kościele powstawały w dwóch etapach. Pierwsze okna witrażowe zostały wykonane w latach 1928-30. Projekty tych dzieł wykonał Francesco Labarta, zaś witraże zostały stworzone przez studio witrażowe Granell’a i Cia. Ograniczenia finansowe sprawiły, że szkło wykorzystane do wykonania wypełnienia okien różni się od siebie jakościowo, dając specyficzny kontrast kolorów. Witraże znajdują się w oknach chóru kościoła. W każdym z nich znajdują się cztery witraże. Temat dwóch okien środkowych to sceny ewangeliczne. W bocznych oknach znajdują się barwne szyby z geometrycznymi wzorami. Postacie na witrażach są bardzo realistyczne a ornamentacja inspirowana jest barokiem. W kościele znajduje się łącznie 216 witraży o niezwykle wyrazistych barwach i wspaniałej kompozycji.

Witraże w szpitalu Sant Pau w Barcelonie były tworzone na przestrzeni dziesięcioleci, podobnie jak cały kompleks szpitalny.

Ostatnie okna zostały wykonane w latach siedemdziesiątych, kiedy poprawiła się sytuacja finansowa instytucji. Projektantem powstałych wtedy dzieł sztuki witrażowej był Narcís Pons, a firma Granell & Cia ponownie wykonała barwne szyby.
Projekty tych okien są zachowane do dzisiaj. Malarz Narcís Pons opowiada w nich o swoim  pochodzeniu, przedstawiając w kolorowych oknach pseudo-heraldyczne rysunki, które są bardziej nowoczesne i prostsze niż wcześniejsze rysunki na szkle Labarty.
Chociaż większość szkła jest teksturowana, niektóre elementy odbiegają znacznie wyglądem od całości, ponieważ są : mieniące się, wypukłe czy okrągłe. Do stworzenia dzieła użyto specjalnej techniki szklarskiej a niektóre rysunki są grawerowane na szkle. Pomimo dobrej kondycji tych okien, z powodu działań gołębi kilka szyb zostało uszkodzonych. Najbardziej uszkodzone okna znajdują się na fasadzie.

To miniaturowe miasteczko, jakim jest Szpital Sant Pau jest niewątpliwym arcydziełem katalońskiego modernizmu. Secesyjna obfitość wszelkich dodatków architektonicznych powoduje, że całość sprawia wrażenie nierealne. Bogactwo rzeźb, kolorów, fresków, gargulców i intensywnych w kolorach witraży czyni ten obiekt wyjątkowym na skalę światową.

Barcelona jest miejscem narodzin jednego z największych ruchów architektonicznych w historii: modernizmu, a Szpital Sant Pau to przykład wspaniałego połączenia niezwykłej funkcjonalności z wyjątkowym pięknem.