Tag: ekrany świetlne

Frank Lloyd Wright

Frank Lloyd Wright

Chociaż Frank Lloyd Wright (1867-1959) znany był głównie jako architekt, działał również w wielu powiązanych z architekturą dziedzinach, w tym w projektowaniu mebli, grafice i w sztuce witrażowej. Ten wybitny amerykański architekt modernistyczny i jeden z najważniejszych projektantów XX wieku zaprojektował ponad 4000 witraży ze szkła ołowiowego i witrażowych drzwi dla ponad 150 budynków. Nazywano je „szklanymi szybami artystycznymi”. Krytycy sztuki nadali mu nazwę”szkło ołowiane”. Wright określał często swoje prace mianem „ekranów świetlnych” – termin, który przywołuje japońskie ekrany shoji, tworzone również w postaci  pasm, jak witraże Wright’a.

Artysta tworzył konstrukcje ze szkła ołowiowego do drzwi, świetlików, podświetlanych paneli sufitowych, lamp stołowych, zegarów oraz kinkietów ściennych, a także do okien. Główne różnice w konstrukcji pomiędzy witrażami Wright’a a tymi, tworzonymi wcześniej, polegają na silnej zależności jego projektów od konfiguracji z cynkiem lub miedzią (wszyscy inni twórcy używali ołowiu przy tworzeniu witraży). Dzieła  Wright’a często zawierają geometryczne abstrakcje naturalnych elementów, takich jak rośliny. Artysta używał przezroczystego, jednolitego i opalizującego szkła, a czasami elementu złotego liścia, włożonego pomiędzy dwa cienkie szklane panele. Aby poprawić właściwości odblaskowe opalizującego szkła, niektóre jego pojedyncze kawałki Wright  montował pod pewnym kątem. Dzięki temu, gdy uderzało w nie światło, pojawiała się cała gama barw. Mogły również zmieniać kolor w miarę przemieszczania się słońca i włączania lub wyłączania oświetlenia wnętrza.

Frank Lloyd Wright – twórca uniwersalny – czerpał natchnienie do tworzenia swoich dzieł witrażowych z natury.

Żaden inny współczesny architekt ani projektant nie wprowadził tak szerokiego zastosowania szkła ołowiowego w architekturze, jak Frank Lloyd Wright. Tworząc w swoich budynkach wstęgi okien i drzwi z wyjątkowymi i niezwykle oryginalnymi witrażami, Wright ustanowił witraże integralną częścią swoich projektów. Znane z dużych płaszczyzn przezroczystego szkła z akcentami kolorystycznymi, szklane konstrukcje Wright’a są geometrycznymi abstrakcjami unikatowymi dla każdego budynku, dla którego zostały stworzone.

Źródła wzorów witraży Wright’a zaczerpnięte są z jego dzieciństwa, począwszy od F. Froebela poprzez płaskie ozdoby Louisa Sullivana, aż po projekty wiedeńskiej secesji. Ale to Japonia zdominowała wczesną estetykę Wrighta – płaskie powierzchnie intensywnych kolorów,  zamknięte w czarnych liniach, artysta znalazł w japońskich grafikach. W stylu japońskim  podziwiał także sposób, w jaki przesuwane ekrany shoji w rodzimej japońskiej architekturze  łączą przestrzeń zewnętrzną i wewnętrzną.Wright twierdził: „Pracowałem nad ścianą i doprowadzałem ją do funkcji ekranu – środka do otwierania przestrzeni”.

 Lekkie, szklane ekrany Wrighta oświetlają wnętrze naturalnym światłem, dotknięte kreskami palety kolorów i ożywione wykwintną, wizualną geometrią.

Budynki Wrighta odpowiadają geometrycznym zasadom, które narzucał przy każdym swoim projekcie. Jego szklane witraże dopełniają geometrię łączącą każdy budynek jego projektu.

W latach 1885-1923, kiedy przestał używać szkła ołowiowego, Frank Lloyd Wright zaprojektował 163 budynki, z których 97 zostało zbudowanych z wykorzystaniem szkła ołowiowego, które sam stworzył.

Robie House był ostatnim i największym domem w stylu Prairie,  zaprojektowanym przez Wright’a i posiadał niektóre z jego najbardziej znanych witraży.Wright zaprojektował 175 drzwi i okien dla Robie House, z których oryginalne 163  pozostają do dziś na wyposażeniu tego domu. Salon i jadalnia w Robie House wizualnie łączą się w jedną, ciągłą przestrzeń dzięki 24 witrażowym oknom oraz szklanym drzwiom, otwierającymi się na wąski balkon, który rozciąga się na całej długości południowej elewacji.

Projekty witraży Wright’a były charakterystyczne dla stylu Prairie i wyrażały jego twórczą inteligencję, płodną niezwykle  wyobraźnię oraz zamiłowanie do piękna. Późniejsze projekty tego wszechstronnego artysty odzwierciedlały jego ekspozycję na współczesne modernistyczne ruchy artystyczne, takie jak Orfizm i Synchromizm.

Z pewnością był to jeden z najoryginalniejszych twórców w dziedzinie sztuki witrażowej.